آب انبار باسیلیکا؛ میراث بیزانسی ها در استانبول

در دل استانبول، زیر پای خیابان‌های پرجنب‌وجوش و تاریخی، یک شاهکار باستانی پنهان شده است: آب انبار باسیلیکا، یک شبکه عظیم زیرزمینی که روزگاری منبع حیاتی آب برای این شهر باستانی بود. این سازه مرموز و دل‌فریب، که با ستون‌هایی سر به فلک کشیده و نورپردازی‌هایی رویایی مزین شده، شما را به یک سفر می‌برد به عمق تاریخ و معماری رومی و بیزانسی. تصور کنید در مسیرهایی قدم می‌زنید که زمانی آب‌های جاری داشته و اکنون شما را به دنیایی از اسرار و زیبایی‌های باستانی دعوت می‌کند. آب‌انبار باسیلیکا، بیش از یک مکان تاریخی، تجربه‌ای است از عظمت و خلاقیت بشری که هزاران سال پس از ساختش همچنان شگفت‌زده‌کننده باقی مانده است. بیایید قدم در این میراث شگفت‌انگیز بگذاریم و نفس تاریخ را در هر گوشه‌ای از آن حس کنیم.

بلیط هواپیما چارتر استانبول تنها با سه کلیک ممکن است.

تاریخچه آب انبار باسیلیکا در استانبول

ساخت کاخ باسیلیکا به دستور امپراطور ژوستینیان انجام و در سال ۵۳۲ در استانبول ساخته شد. هدف اصلی این آب‌انبار تامین نیازهای آبی کاخ بزرگ و ساختمان‌های اطراف آن بود. هنگامی‌که قسطنطنیه مورد حمله عثمانی‌ها قرار گرفت، این بنا مورد بی‌توجهی واقع شد. در سال ۱۵۴۵، هنگامی‌که مردم محلی به پتروس ژیلیوس-دانشمند فرانسوی- گفتند که می‌توانند با پایین آوردن سطل‌ها در فضای تاریک زیر طبقات زیرزمینی خود، آب بگیرند، این آب‌انبار را دوباره کشف کرد. در سال ۱۹۸۵، شهرداری متروپولیتن استانبول این کاخ را تصرف، تمیز و نوسازی کرد و سپس در سال ۱۹۸۷ آن را به روی عموم باز کرد. این سازه زیرزمینی، ۱۴۰ متر طول و ۷۰ متر عرض دارد و مساحتی بالغ بر ۹۸۰۰ متر مربع را پوشش می‌دهد. کف بنا با لایه ضخیمی از ملات گرد‌ آجر پوشانده شده تا آن را در برابر آب مقاوم کند. آب انبار باسیلیکا در استانبول، توسط ۳۳۶ ستون برپا شده که هر کدام ۹ متر ارتفاع دارند و در فاصله ۴.۸ متری از یکدیگر قرار گرفته‌اند.

بخوانید: افسانه های استانبول

چرا باید از آب انبار باسیلیکا دیدن کنیم؟

در دوران امپراطوری بیزانس، از آب انبار باسیلیکا برای تامین نیازهای آبی کاخ بزرگ قسطنطنیه و ساختمان‌های تپه اول در استانبول استفاده می‌شد. این آب‌انبار که در شبه‌جزیره تاریخی سارایبرنو واقع شده، هر ساله میلیون‌ها بازدیدکننده را به خود جذب می‌کند و به خاطر کلیسای جامع زیرزمینی با دو ستون پایه مدوسا معروف است. این کاخ، بنایی بزرگ متشکل از ستون‌های مرمری کنده‌کاری‌شده است. هر یک از ستون‌ها با دیگری متفاوت بوده و یکی از معروف‌ترین این ستون‌ها ستون‌های اصلی سر مدوسا است. آب انبار باسیلیکا از طریق 52 پله قابل دسترسی است.

کارهایی که باید در آب انبار باسیلیکا انجام دهید

وارد دنیای زیرزمینی پنهان استانبول شوید و آب انبار شگفت انگیز باسیلیکا را کشف کنید که به نام «قصر غرق شده» نیز شناخته می‌شود. امروزه تنها تعداد کمی از آب انبارهای زیرزمینی به روی بازدیدکنندگان باز است و آب انبار باسیلیکا بزرگترین و بهترین آنهاست. پلکانی با 52 پله بازدیدکنندگان را به ساختمان باستانی هدایت می‌کند که مساحت کل آن 9800 متر مربع است. در اینجا می‌توانید انتظار یک محیط آرام، عرفانی و فضایی باشکوه را داشته باشید.

بخوانید: استانبول در قرون وسطی؛ جادو، افسانه و تاریخ!

 فقط نکات مهمی که نباید از دست بدهید را در زیر ببینید:

1. بازگشایی و نمایشگاه جدید

پس از بسته شدن برای بازسازی در سال 2020، درهای باسیلیکا سیسترن در ژوئیه 2022 دوباره به روی بازدیدکنندگان باز شد. ساختار زیرزمینی نه تنها تعمیرات اساسی شده است، بلکه در برابر زلزله نیز مقاوم‌تر شده است.

به‌جای پیاده‌روی بتنی، یک مسیر جدید که نزدیک‌تر به سطح آب قرار گرفته است، اکنون بازدیدکنندگان را از طریق مخزن راهنمایی می‌کند. از زمان بازسازی، بازدیدکنندگان با چندین مجسمه جدید که از آب برمی‌خیزند، روبرو می‌شوند که واقعا جالب و دیدنی هستند. به خصوص نورپردازی که باعث شده تا فضای داخلی حس و حالی خاص و متفاوت داشته باشد.

2. ستون های آب انبار باسیلیکا

در سایت 1500 ساله پرسه بزنید و به گذشته سفر کنید. اولین چیزی که مطمئناً متوجه خواهید شد ستون‌های مرمری هستند. آن‎‎‌ها که در نور جوی غوطه ور هستند، از آب بیرون می‌آیند و از ساختمان قرن ششمی مراقبت و حمایت می‌کنند.

این ستون‌ها در دوازده ردیف چیده شده و در مجموع 336 ستون به خوبی حفظ شده است. هر یک از ستون‌های 9 متری منحصربه‌فرد هستند، اما بیشتر آنها شکل استوانه‌ای و ویژگی‌های قرنتی و اوایل بیزانس را دارند.

تور ارزان استانبول را همین حالا رزرو کنید.

3. آب

انعکاس ستون‌ها در آب نیز نفس‌گیر است. نورافکن‌ها مناظر را در نوری تقریباً جادویی می‌اندازند و حس بودن در دنیایی کاملاً متفاوت را القا می‌کنند. هنگام راه رفتن روی سکو، می توانید صدای پاشیدن آب سرد را از سقف آجری طاقدار بشنوید. اگر نگاهی به آب بیندازید، ممکن است از دیدن ماهی تعجب کنید، زیرا معمولاً کپورهای متعددی در آب می‌چرخند.

4. مدوسا هدز آب انبار باسیلیکا

توجه زیادی توسط دو سر مدوسا که قدمت آنها به دوره روم باز می گردد به خود جلب می کند. بله، به دنبال دو ستون باستانی باشید که در پایه خود مدوسای موی مار، شخصیتی مشهور در اساطیر یونان را نشان می‌دهند. شما می توانید هر دو سر مرموز را در سمت شمال غربی آب انبار بیابید. توجه داشته باشید که سرهای مدوسا به صورت وارونه و به پهلو قرار گرفته بودند.

اگرچه دلیل دقیق قرار دادن سرهای مدوسا مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که آنها را برای محافظت قرار داده بودند، زیرا این یک روش معمول در یونان و روم باستان بود.

بخوانید: ورزش های محبوب در استانبول؛ از فوتبال تا دوچرخه سواری!

5. ستون اشک

ستون دیگری که باید به آن توجه کرد ستونی است که با اشک، چشم مرغ و شاخه‌های کج حکاکی شده است. اعتقاد بر این است که اشک‌ها ادای احترام به صدها برده‌ای است که در حین ساختن مخزن جان خود را از دست دادند.

6. کنسرت

به دلیل آکوستیک فوق‌العاده و محیط تماشایی، آب انبار باسیلیکا نیز به عنوان محل برگزاری رویدادهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر فرصت نادری برای شرکت در کنسرت در اینجا دارید، آن را از دست ندهید!

7. فیلم آب انبار باسیلیکا

با این پس‌زمینه خیره‌کننده، جای تعجب نیست که آب انبار باسیلیکا محیطی برای چندین فیلم بین‌المللی بوده است. در اینجا می‌توانید صحنه‌های «دوزخ» دن براون با بازی تام هنکس، «از روسیه با عشق» جیمز باند، «بین‌المللی» با کلایو اوون یا «جاسوس تصادفی» با جکی چان را دوباره زنده کنید.

بخوانید: حقایق جالب استانبول

معماری کاخ باسیلیکا در استانبول

ستون های اصلی مدوسا

دو سر مدوسا که در ضلع شمال غربی سیسترن واقع شده‌اند، پایه دو ستون از کاخ را تشکیل می‌دهند. یک پایه سر مدوسا به پهلو و پایه سر دیگر در وضعیت معکوس قرار گرفته‌است. گفته شده‌است این پایه‌ها از یک ساختمان رومی باستان الهام گرفته شده و سپس در ساخت این بنا مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

ستون گریان

از میان بسیاری از ستون‌های آب‌انبار، یک ستون وجود دارد که همیشه خیس است. گفته می‌شود که این ستون، با کنده‌کاری‌های اشک‌ مانند بر روی آن، برای احترام به کارگرانی که در حین ساخت آب انبار باسیلیکا کشته شدند ساخته شده‌است. 

ستون های مرمری

این غار دارای ۳۳۶ ستون است که ارتفاع آن ها به ۹ متر می‌رسد. نکته جالب در مورد این ستون‌ها سبک خاص آن‌ها است که از سادگی ستون‌های سبک کلاسیک معماری یونان گرفته تا روم باستان را شامل می‌شود. گفته می‌شود برخی از این ستون ها مربوط به دوران امپراطوری فوروم تئودوسیوس بوده‌اند.

بخوانید: سفر4 روزه به استانبول

بهترین زمان بازدید از آب انبار باسیلیکا در استانبول

فصل بهار و پاییز، از مارس تا می و سپتامبر تا نوامبر، بهترین زمان بازدید از آب انبار باسیلیکا سیسترن در طول سال است. استانبول هم در فصل بهار و هم در فصل پاییز دمای مطبوعی دارد؛ بنابراین لازم نیست نگران آب‌و‌هوا باشید. 

جدول برنامه زمانی بازدید 

هرروزه	9 تا 19
فصل تابستان	9 تا 18:30
فصل زمستان	9 تا 17:30
در روزهای خاص مانند سال نو و دیگر تعطیلات رسمی	13 تا 19

بخوانید: بهترین زمان سفر به استانبول

چگونه به آب انبار باسیلیکا برویم؟

با تاکسی:

آسان‌ترین راه برای دسترسی به آب انبار باسیلیکا در استانبول، تاکسی است. از فرودگاه، حدود ۳۰ تا ۳۵ دقیقه طول می‌کشد تا به این بنا برسید.

با تراموا:

اگرچه تراموا گزینه مقرون‌به‌صرفه‌ای است، اما زمان بیشتری طول می‌کشد تا به این جاذبه دیدنی برسید. خط تراموای T1 را به ایستگاه سلطان احمد بروید، 50 دقیقه بعد به آب انبار باسیلیکا می‌رسید.

جاذبه های دیدنی نزدیک آب انبار باسیلیکا سیسترن در استانبول

این آب‌انبار تاریخی در کنار مسجد دیدنی و معروف ایاصوفیه واقع شده است. هر دوی این بناهای باشکوه در میدان سلطان احمد، یکی از مشهورترین میدان‌های استانبول قرار گرفته‌اند، به طوری که می‌توانید در یک بازدید همزمان، هر دو را مشاهده کنید. ایاصوفیه، که نمادی از زیبایی‌های استانبول و کشور ترکیه است، در دل بسیاری از گردشگران جای دارد، به طوری که همانند مجسمه آزادی در نیویورک، تصویر این مسجد نیز با نام استانبول در ذهن‌ها نقش بسته است. پس از بازدید از آب‌انبار باسیلیکا، فرصت بازدید از ایاصوفیه را از دست ندهید و لحظات خاطره‌انگیزی را با گرفتن عکس‌های متعدد ثبت کنید.

در نزدیکی این مکان‌های تاریخی، مکان‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌توانید از آنها دیدن کنید:

• فواره یا چشمه آلمانی‌ها: ۲۰۰ متر
• مدرسه جعفر آقا: ۲۳۰ متر
• موزه فرش: ۴۰۰ متر
• مسجد ایاصوفیه: ۷۰۰ متر

این مسیرها به شما این امکان را می‌دهند که تجربه‌ای جامع و فراموش‌نشدنی از بازدید از استانبول داشته باشید.

رستوران های نزدیک این بنا

Nars brasserie

این رستوران بین ایاصوفیه و مسجد آبی، درست پشت آب انبار باسیلیکا قرار دارد. آن‌ها انواع نوشیدنی‌ها و طیف گسترده‌ای از غذاها را ارائه می‌دهند؛ خوردنی‌هایی که تابه‌حال مورد رضایت گردشگران و افراد محلی قرار گرفته‌است.

خانه ماهی و کباب سلطنت

فقط کافی است 3 دقیقه از کاخ باسیلیکا پیاده‌روی کنید تا به رستوران سلطنت برسید. این رستوران به خاطر کباب‌ها و گوشت‌های خوش‌پخت، هوموس و سیخ‌های مرغش معروف است. هم‌چنین در این رستوران چای سیب، قهوه، لیموناد، شراب و باقلوا سرو می‌شود. اگر به دنبال غذای باکیفیت و در عین حال با قیمت مناسب می‌گردید، رستوران ماهی و کباب سلطنت بهترین انتخاب است. 

بخوانید: بهترین غذاهای خیابانی استانبول

ایوان درالیه

تراس یا ایوان درالیه یک رستوران چند طبقه است که در قلب منطقه سلطان احمد، در چند قدمی آب انبار باسیلیکا در استانبول واقع شده‌است. در این مکان، شما در طبقه بالا، درحالی‌که به نمایی 360 درجه از کلیسای ایاصوفیه و مسجد آبی مشرفید، غذاهای خوشمزه می‌خورید. تراس درالیه یکی از بهترین رستوران‌های استانبول و مکانی عالی برای خانواده‌ها و زوج‌های جوان است.

کافه و رستوران FOODIE-IST

پس از کمی پیاده‌روی از آب ‌انبار باسیلیکا به کافه و رستوران FOODIE-IST که غذاهای خوش‌مزه ترکی و جهانی دارد می‌رسید. آشپزخانه این رستوران در سالن غذاخوری بوده و شما در زمان انتظار، امکان تماشای مراحل آماده شدن غذا یا نوشیدنی خود را دارید. پیشنهاد می‌کنیم به این رستوران بروید و دلی از عزا دربیاورید؛ چون غذاها و نوشیدنی‌های این رستوران به گرد پای هیچ‌جا نمی‌رسند.

بخوانید: بهترین رستوران های استانبول

رستوران مدوسا

پس از کمی پیاده‌روی از آب انبار باسیلیکا، به رستوران مدوسا می‌رسید. رستوران مدوسا که در عمارتی تاریخی و شبه‌جزیره باستانی سارایبرنو واقع شده‌است، محلی برای تهیه غذاهای محلی با الهام از غذاهای عثمانی و ترکی است. از غذاهای این رستوران، خورش بره و بادمجان له شده و خوردن زردآلوی خشک، گردو و انجیر را همراه با شیرینی به شما پیشنهاد می‌کنیم.

بهترین هتل های استانبول را از سه کلیک بخواهید.

حرف آخر

این آب انبار زیرزمینی که در زبان محلی به نام Yerebatan Sarayi (به معنی کاخ غرق شده) یا Yerebatan Sarnici (آب انبار غرق شده) شناخته می شود، مخزن اصلی آب قسطنطنیه بوده و در زمان امپراتور کنستانتین در قرن چهارم ساخته شد، اما در سال 537 بعد از میلاد توسط ژوستینیانوس بزرگتر شده و به عنوان ذخیره آب برای کاخ بزرگ در زمان بیزانس و برای کاخ توپکاپی در زمان عثمانی استفاده می شد.

پرسش های متداول

جاهای دیدنی استانبول؛ مثل محلى ها همه جا را بشناسید