استانبول – موزه هنرهای ترکی و اسلامی

موزه آثار ترکی و اسلامی اولین موزه ترکی است که توانسته آثار هنری ترکی و اسلامی را به طور کامل پوشش دهد. کارهای تاسیس این مکان در اواخر قرن نوزدهم آغاز شد و در سال 1913 تکمیل گردید. این موزه برای بازدید در ساختمان آشپزخانه «سوپ» واقع در مجموعه مسجد سلیمانیه افتتاح شد، که یکی از مهم‌ترین آثار میمار سنان به شمار می­رود. شما میتوانید با رزرو تور تهران استانبول از این مکان که به عنوان یکی از موزه های استانبول با نام ” Evkaf – İ iyslamiyet Müzesi ” ثبت شده است بازدید کنید.لازم به ذکر است پس از اعلام جمهوری، نام این مکان به “موزه آثار ترکی و اسلامی” تغییر یافت. در این مطلب شما را با موزه هنرهای ترکی استانبول به عنوان یکی از اساسی‌ترین موزه های استانبول بیشتر آشنا خواهیم کرد

موزه هنرهای ترکی و اسلامی استانبول

موزه هنرهای ترکی و اسلامی به عنوان یکی از موزه های استانبول در سال 1983 از ساختمان آشپزخانه سوپ به کاخ ابراهیم پاشا منتقل شد. کاخ ابراهیم پاشا، که یکی از مهم­ترین نمونه‌های معماری مدنی عثمانی قرن شانزدهم است، که تاریخچه آن به دوره روم برمی‌گردد.

کاخ ابراهیم پاشا، که بنا به ادعای تاریخ بزرگ‌تر و باشکوه‌تر از کاخ Topkapı است، در بسیاری از عروسی­ها، اعیاد و جشن­ها، همچنین شورش‌ها و آشوب‌ها وجود داشته است و پس از مرگ این شخص در سال 1536، با همان نام ابراهیم پاشا شناخته شد. این مکان مهم که اکنون یکی از موزه های استانبول است توسط سایر وزیران بزرگ مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین به عنوان مکانی برای پادگان، کاخ سفارت، دفتر ثبت احوال، کارگاه خیاطی و زندان از آن بهره‌گیری شده است.

این کاخ در چهار حیاط بزرگ داخلی قرار دارد. برخلاف بسیاری از ساختمان­های مدنی عثمانی که بیشتر آن­ها از چوب ساخته شده است؛ در این بنا از سنگ برای ساخت­و­ساز بهره­گیری شده است؛ بنابراین مقاومت لازم را داشته و توانسته تا زمان حال باقی بماند. البته این بنا بین سال‌های 1966 – 1983 تعمیر و بازسازی شده و بدین شکل حیاتی دوباره در آن دمیده شده است؛ به طوری که اکنون آن افراد زیادی در میان انواع موزه های استانبول از ساختمان موزه آثار ترکی و اسلامی نیز دیدن می­کنند. شایان ذکر است این بخش که امروزه به عنوان موزه مورد استفاده قرار می گیرد، سالن بزرگی برای اجرای مراسم کاخ بوده و توسط حیاط دوم به طور کامل احاطه شده است.

موزه آثار ترکی و اسلامی که یکی از موزه های استانبول است توسط هیئت داوران مسابقه موزه سال، توانسته جایزه شورای اروپا را در سال 1984 به دست بیاورد. توجه کنید جایزه­ای که شورای اروپا-یونسکو به این موزه اهدا نمود در واقع بر اساس مطالعات خود در زمینه ایجاد علاقه در کودکان برای دوست داشتن میراث فرهنگی انجام گرفت.

بخش های مختلف موزه هنر های ترکی استانبول

موزه آثار ترکی و اسلامی به عنوان یکی از موزه های استانبول، در زمره موزه­های مهم جهان قرار دارد و می­توان گفت آثاری از تقریباً تمام دوره­ها و انواع هنرهای اسلامی با مجموعه بیش از چهل هزار اثر در آن قرار دارد. در ادامه به معرفی بخش‌های مختلف این موزه خواهیم پرداخت.

• بخش فرش

در میان انواع موزه های استانبول، برای دیدن انواع آثار هنر فرش باید به کلکسیون فرش در موزه هنرهای ترکی و اسلامی مراجعه کنید. بخش فرش در این موزه غنی­ترین و کامل­ترین مجموعه هنر فرش در جهان را تشکیل می‌دهد. این بخش از اهمیت فوق­العاده بالایی برخوردار بوده و برای سال‌های طولانی باعث شهرت این موزه به عنوان “موزه فرش” شده است. کلکسیون فرش در این موزه توانسته نه تنها در ترکیه بلکه در کل دنیا مقام اول را به خود اختصاص دهد. با ارزش­ترین فرش­های این موزه شامل مورد زیر می­شود:

• فرش­های نادر سلجوقی
• فرش­های نماز و فرش­های شکل حیوانات متعلق به قرن پانزدهم
• فرش­هایی که در قرن­های 15 تا 17 با الگوبرداری از هندسه یا کوفی نویسی در آناتولی تولید شد که با عنوان “فرش هولباین” نیز یاد می‌شود.

مجموعه فرش­های موزه آثار ترکی و اسلامی که با حضور فرش­های ایرانی و قفقازی و نمونه­های معروف فرش اوشاک و کاخ غنی­تر از قبل شد و می­توان آن را به عنوان مرجعی در نظر گرفت که افراد و محققان فعال در زمینه تحقیق درباره هنر فرش در جهان، باید از آن استفاده کنند.

• بخش آثار چوبی

مهم‌ترین قسمت­های این کلکسیون نمونه­های هنر چوب آناتولی قرن 9 – 10 است. علاوه‌بر قطعات منحصربه‌فرد باقی مانده از سلجوقیان آناتولی و مملکت­ها، موارد مهمی مانند مروارید، عاج، لاک پشت، آثار چوبی تزئین شده دوره عثمانی، نمونه­های منحصربه‌فرد هنر منبت کاری، قسمت­های قرآن، نگهدارنده کتاب و کشوها در این کلکسیون وجود دارد.

• بخش هنر سنگ

موزه هنر­های ترکی و اسلامی یکی از موزه های استانبول است که انواع آثار سنگی را نیز در خود جای داده. این آثار سنگی متعلق به دوره‌های اموی، عباسی، مملوک، سلجوقی، عثمانی است که در برخی از آن‌ها نقوش و در برخی دیگر شکل وجود دارند؛  اما همه آن‌ها دارای نوشته بوده و در موزه آثار ترکی و اسلامی به صورت کلکسیون قرار دارند. سنگ­های قبر با صحنه شکار، موجودات پری مانند ابوالهول، گریفون، اژدها، آثار سنگی دوره اولیه با نوشته­های کوفی و کتیبه­هایی که به روش­های مختلف نوشته شده­اند، نمونه­های منحصربه‌فرد از هنر سنگی دوره سلجوقی است.

• بخش سرامیک و شیشه

شایان ذکر است که در موزه هنر­های ترکی و اسلامی که یکی از مهم­ترین موزه های استانبول است، مجموعه­ای تحت عنوان بخش سرامیک و شیشه وجود دارد. بیشتر اثار موجود در این مجموعه متشکل از آثار سرامیکی است که در کاوش‌های انجام شده بین سال‌های 1908 تا 14 به‌دست آمده است. در این کلکسیون آثار سامرا، راکا، تل هالپ و کشان در رتبه­های اول قرار دارند.

می­توان مراحل هنر سرامیک دوره اولیه-اسلامی  را در کلکسیون موزه آثار ترکی و اسلامی مورد مشاهده قرار داد. موزاییک، محراب و نمونه کاشی­های دیواری متعلق به حکومت­های آناتولی و دوره­های سلجوقی بوده و همچنین تزئینات گچی کاخ قبرس یکی دیگر از بخش­های مهم این کلکسیون به شمار می­رود. کلکسیون شیشه با نمونه­های هنری شیشه اسلامی متعلق به قرن 9 آغاز می­شود و شامل شمع­های مملوک قرن پانزدهم و نمونه­های آثار هنری شیشه­ای دوره عثمانی است.

• بخش مردم­نگاری

یکی دیگر از کلکسیون­ها و بخش­های مهم در موزه های استانبول تحت عنوان بخش مردم­نگاری شناخته می­شود. بخش­های مردم نگاری در طی سال­ها جمع آوری شده که قابلیت نمایش انتقال موزه آثار ترکی و اسلامی به کاخ ابراهیم پاشا را امکان­پذیر کرده است.

جوان‌ترین قسمت موزه در این کلکسیون به نمایش گذاشته شده است که شامل ماشین­های بافندگی فرش-گلیم است که از مناطق مختلف آناتولی گردآوری شده است. همچنین در این نمایشگاه تکنیک­های نقاشی با پشم، نمونه ­های هنری بافندگی و تزئینات عمومی، لباس­های موجود در منطقه­، وسایل خانه، هنرهای دستی، انواع آلات موسیقی، چادرهای عشایر در مکان­های ویژه­ای به نمایش گذاشته شده است.

در این مطلب بخش‌های مختلف موزه هنرهای ترکی و اسلامی استانبول را برای شما معرفی کردیم. اگر تا کنون به موزه های استانبول رفته و از آن‌ها بازدید کرده‌اید می‌توانید نظرات خود را درباره‌ آن‌ها با ما به اشتراک بگذارید.