جاهای دیدنی همدان؛ به جز غارعلیصدر کجا بریم؟

همدان یا هگمتانه قدیم، از کهن‌ترین شهرهای ایران و جهان است. پایتخت تابستانی هخامنشیان، سابقه دریافت عنوان پایتخت گردشگری آسیا را دارد و به‌خاطر جاذبه‌های تاریخی و طبیعی غنی خود، پنجمین شهر گردشگری در ایران است. این خطه از کشورمان، از نظر تنوع ایستگاه‌های گردشگری و یادگارهای مردمان گذشته، کم‌نظیر است؛ یعنی گزینه‌هایی همچون بناهای تاریخی، طبیعت بکر، تفریح‌گاه‌های مجهز و آرامگاه‌های مشاهیر علمی و ادبی برای عرضه دارد و موقعیت جغرافیایی ویژه‌اش، آن را به مقصدی مناسب برای بازدید در چهار فصل سال تبدیل کرده است. مثل هر شهر دیگری، همدان هم خوراکی‌ها و صنایع دستی مخصوص خود را دارد. بنابراین، اگر می‌خواهید پس از آشنایی با جاهای دیدنی همدان، با سوغاتی‌های این شهر هم آشنا شوید؛ در هتلی مناسب اقامت کنید و منتخبی از بهترین مکان‌ها برای صرف غذا را بشناسید، با ما همراه باشید.

فرصت رزرو بلیط هواپیما از سه کلیک را از دست ندید

جاذبه های طبیعی همدان؛ از کوه تا دره 

در شهر همدان جاهای دیدنی فراوانی با جاذبه طبیعی وجود دارد. تعدادی از این مکان‌ها، در خود شهر و تعدادی دیگر بیرون از شهر همدان قرار دارند که در بخشی جداگانه به آن‌ها خواهیم پرداخت. اگر عاشق طبیعت‌گردی هستید، بی‌شک گزینه‌های متنوعی پیش روی خود خواهید دید و سفری به‌یادماندنی برای خود خواهید ساخت. در این منطقه گردشگری، دیدنی‌ها از کوه تا دشت، از چشمه تا باغ چیده شده‌اند و در فصول مختلف سال، با رنگ‌های گوناگونی مثل سبز، نارنجی، سفید و آبی خودنمایی می‌کنند. 

چشمه فرشته؛ چشمه‌ای پرآب‌ در بین جاهای دیدنی همدان

نام دیگرش چشمه فرشته است و باب میل آن‌ها که طبیعت‌گردی را در میان جاهای دیدنی همدان آرام‌بخش می‌دانند. این اثر طبیعی ثبت‌شده ملی، هم‌مسیر دره مرادبیگ است و معروف به چشمه‌ای پرآب که از آبش، باغ‌های روستای سیلوار و مردابیگ را آبیاری می‌کنند.

چشمه ملک؛ دور از هیاهوی شهر

چشمه ملک از جمله جاهای دیدنی همدان است که حال‌وهوای تازه‌ای را برای بازدیدکنندگانش به ارمغان می‌آورد؛ چون محلی مناسب برای دوری از هیاهوی شهر و دل‌سپردن به سکوت چشمه است. این تکه از طبیعت همدان، در روستایی هم‌نام خود جای دارد و برای رسیدن به آن باید تا حدی اصول اولیه کوه‌نوردی را بشناسید؛ چراکه این چشمه را در مسیر ارتفاعات چهارقله می‌یابید. بنابراین بهتر است با اطلاعات قبلی از آب‌وهوا و کیفیت مسیر رفت و برگشت، به سمت چشمه ملک بروید.

دریاچه و سد اکباتان؛ محلی برای اسکی‌بازی و قایق‌سواری 

در بین جاهای دیدنی همدان، دریاچه‌ای وجود دارد که برای قایقرانی و اسکی روی آبش، باید یازده کیلومتر از شهر به سمت شرق بروید. دریاچه اکباتان در دوران پهلوی دوم بنا شده و امروزه از امکانات طبیعی و تفریحی مناسبی برخوردار است. همچنین برای اطراق در حوالی آن، مهمانسرا و رستوران‌ هم وجود دارد. 

باغ ایرانی؛ باغی برای اقلیم ایران

در همدان هم همچون تهران (باغ ایرانی ده‌ونک) و یزد (باغ دولت‌آباد)، باغی سرسبز با معماری ایرانی ساخته شده است. این باغ که نام دیگرش باغ حکمتی است، هر قسمتش متناسب با طبیعت این منطقه از ایران ساخته شده است. این تناسب با آب‌وهوا از این‌رو است که با کم‌آبی ایران هماهنگی داشته باشد. مثل تمام باغ‌های ایرانی، در محوطه این باغ هم مسیرهای جریان آب برقرار است. کاشت، آبیاری و نگه‌داری درختان و گل‌ها به صورتی است که هم در اقلیم ایران دوام داشته باشند، هم مصرف آب به حالت بهینه نزدیک شود.

دوزخ دره؛ دهکده‌هایی در دل طبیعت بکر

دره‌ای در کوهستان الوند به نام دوزخ دره، از دیگر جاهای دیدنی همدان برای طبیعت‌دوستان است. واقعیت جالب‌توجه درباره این دره، دهکده‌هایی است که در دل آن جای دارد. پنج دهکده در این منطقه هست که در کنار بیشه‌زارهای نزدیک به خود، محیطی دیدنی را در هشت‌کیلومتری غرب همدان ساخته است. در این دره می‌توانید کم‌ترین دخالت در طبیعت را مشاهده کنید و از زیبایی آن لذت ببرید.

کوه الوند؛ بلندترین نقطه از جاهای دیدنی همدان

کوهستان الوند بیش از ده قله دارد. از میان این قله‌ها، قله الوند بلندترین‌شان است که در قسمت شمالی همدان جای گرفته است. این قله که همیشه با سفیدی برف پوشانده شده است، می‌تواند مقصد هیجان‌انگیزی برای فتح کوه‌نوردان باشد. اگرچه از ارتفاعات الوند می‌توان نمای کامل و مسحورکننده‌ای از شهر همدان را دید، اما در فصل سرد سال، بازدید از این مکان توصیه نمی‌شود.

تخت نادر همدان؛ دشتی در کوهپایه 

تخت نادر، دشتی است وسیع به مساحت ۵/۱ هکتار، که از جاهای دیدنی همدان در اغلب روزهای سال به حساب می‌آید. علت نام‌گذاری آن برمی‌گردد به زمان تاج‌گذاری نادرشاه افشار؛ چراکه پس از آن، اینجا به منطقه‌ای برای بازدید تبدیل شد. این دشت در کوهپایه الوند قرار گرفته است و ۲۹۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. پس از بازدید از این دشت می‌توانید با حدود نیم‌ساعت پیاده‌روی خود را به آبشار گنج‌نامه برسانید.

مجموعه عباس آباد؛ تفرجگاهی چندمنظوره

عباس‌‌آباد، متشکل از دیدنی‌هایی است که از تپه تا دره را شامل می‌شود. این مجموعه پیش از رسیدن به گنج‌نامه، با درختان بلند و خوش‌نمای خود، میزبان گردشگران است. در دوران قدیم، دره عباس‌آباد کوتاه‌ترین مسیر برای رسیدن از همدان به غرب ایران بود. امروزه روی تپه عباس‌آباد، دریاچه‌ای مصنوعی وجود دارد که امکان قایق‌سواری پدالی در آن هست. همچنین این منطقه از امکانات رفاهی مثل رستوران، ویلا و کافی‌شاپ نیز برخوردار است. برای ‍فعالیت ورزشی بیشتر در هوای مطبوع عباس‌آباد، می‌توان به پیست اسکی آن هم مراجعه کرد. اینجا جاهای دیدنی پرطرفدار مردم همدان برای گذراندن اوقات خود در آخرهفته‌ها به حساب می‌آید. 

جاهای دیدنی تاریخی همدان؛ از هگمتانه تا گنبد علویان

بخش دیگری از جاذبه‌های سیاحتی این شهر کهن، ارزش تاریخی دارند. بناهایی در بین جاهای دیدنی همدان هست که از مردمان گذشته به جا مانده است. این بناها از زمان ماده‌ها گرفته تا دوران پهلوی، دارای تنوع تاریخی، مذهبی و هنری هستند. برخی متعلق به بزرگ‌مردان عصر خود بوده و برخی دیگر نشان‌گر فرهنگ و زیست مردم عادی به حساب می‌آیند. تعدادی از بناها هم به پشتوانه داستانی عامیانه و همچنین معماری جالب‌توجه‌شان هنوز بازدید می‌شوند. در ادامه مهم‌ترین این جاذبه‌های تاریخی را مرور می‌کنیم. 

مجموعه تاریخی هگمتانه؛ بقایای نخستین پایتخت ایران باستان

مورخان می‌گویند دیاکو، پادشاه مادها، هگمتانه را در زمینی به وسعت چهل هکتار بنا نهاده است. تپه‌ هگمتانه، با جایگاهی ویژه در میان جاهای دیدنی همدان، در بافت قدیمی شهر جای گرفته است و قدمت آن به سه‌هزار سال پیش می‌رسد. همچون آتن برای یونان و رم برای ایتالیا، همدان هم برای ایران شهری باستانی است که هنوز زنده مانده است. آثار به‌جامانده از دوران مادها، هخامنشیان و اشکانیان نشان‌ می‌دهد که مردم ایران باستان چگونه به تمدن رسیده بودند. اگرچه کاوش‌ها در این مجموعه دیدنی همدان، همچنان ادامه دارد؛ اما همین حالا هم می‌توان به بناهای کهنی همچون کلیسای گریگوری استفان، کلیسای حضرت مریم و گورستان هگمتانه نگریست و به دل تاریخ فرو رفت.

سفر به تاریخ کهن ایران با تماشای  ظروف سفالی، ابزارآلات جنگی و سنگ‌قبرهای گران‌بهای باقی‌مانده از آن دوران، ادامه پیدا می‌کند. از دیگر موارد حیرت‌انگیز این مجموعه، شبکه آب‌رسانی آن است که در زمان خود ساختاری پیچیده اما منظم داشته است. یکی از نکات جالب درباره این مکان دیدنی همدان، دیوارهایی رنگی است که در گذشته داشته و هر یک به رنگ یکی از سیاره‌های منظومه شمسی بوده است.  

شیر سنگی؛ یادگار اسکندر یا طلسم سلیمان نبی

انسان علاقه‌مند به داستان است و بدش نمی‌آید عنصری دل‌گرم‌کننده وجود داشته باشد تا در مواقع ترس و دلهره به آن متوسل شود. گویا در دوران باستان، یعنی چیزی در حدود ۲۰۰۰ سال قبل، مجسمه شیر سنگی با چنین انگیزه‌ای ساخته شده بود. روایات متعددی وجود دارد؛ عده‌ای می‌گویند مجسمه شیر سنگی که در محوطه سنگ‌شیر کنونی همدان باقی مانده، به دستور اسکندر مقدونی در دوران سلوکیان و به افتخار سردار سپاهش تراشیده شده است. عده‌ای هم آن را به سلیمان نبی نسبت می‌دهند که با تراشیدن آن، طلسمی برای دورراندن سرما ساخته بود. این سنگ شیرنما که به مرور زمان نشانه‌های شیربودن در آن کم‌رنگ شده، در انتهای خیابان ۱۲متری، هنوز منتظر بازدیدکنندگان تاریخ‌دوست جاهای دیدنی همدان نشسته است. هرچند روایتی هست که می‌گوید این شیر تنها نبوده و همزادش که در دروازه همدان جای داشته از بین رفته است. 

گورستان پارتی؛ دفن‌گاهی قدیمی در میان جاهای دیدنی همدان

حتما شما هم شنیده‌اید که هرازگاهی سرزدن به گورستان عبرت‌آموز خواهد بود. یکی از جاهای دیدنی تامل‌برانگیز همدان که شما را به زمان اشکانیان و ساسانیان می‌برد، محل دفن مردگان آن دوران است. گورستان پارتی، دفن‌گاهی است که در دهه پنجاه هجری شمسی به طور تصادفی کشف شد. در این‌جا گورستانی اسلامی هم وجود داشت که وسعت آن بیشتر از همانند ساسانی خود بود.

برج قربان همدان؛ بنایی با معماری ساده در میان جاهای دیدنی همدان

برج قربان بنای دیگری است که در دسته جاهای دیدنی تاریخی همدان قرار می‌گیرد و در نزدیکی شیر سنگی قرار دارد. قدمت این بنا به قرن هفتم یا هشتم هجری برمی‌گردد و معماری آن ساده و بدون هیچ نقش و نگار خاصی است. برج قربان، در محدوده بین چهارباغ مدنی و خیابان طالقانی همدان جای دارد. اینجا محل دفن تعدادی از ادیبان و دانشمندان ازجمله ابوالعلا همدانی و همچنین حاکمان دوران سلجوقی است. گورهای سلجوقیان در هنگام مرمت بنا کشف شده است. وجه تسمیه این بنا با معماری متقارنش، این است که فردی به نام قربان، در زمان شورش افغان‌ها، محوطه برج را به‌عنوان پناهگاهی برای مردم شهر انتخاب کرده بود. البته این روایتی است که مستندات کافی برای آن وجود ندارد.  

خانه‌های تاریخی؛ یادگارهای معماری دوران قاجار

مثل بسیاری از شهرهای تاریخی ایران، خانه‌هایی از گذشته در این شهر به جا مانده که اکنون جزو جاهای دیدنی همدان به حساب می‌آیند. خانه‌هایی مثل خانه ضرابی، خانه پرسیاوشان، خانه نراقی، خانه سیفی، خانه شهبازیان و خانه نائینی در مرکز شهر همدان، هریک با معماری منحصربه‌فردی که دارند گزینه جالبی برای علاقه‌مندان به طرح و ساختمان‌های دوران قاجار و پهلوی اول هستند. 

رصدخانه ابن صلاح همدانی؛ از جاهای دیدنی همدان برای مشتاقان تماشای ستاره‌ها

در سال ۱۳۸۲، به همت شهرداری همدان مرکزی با دو گنبد آسمان‌نما، برای مطالعات و مشاهدات ستاره‌شناسی در شمال شرقی این شهر و بر بالای تپه حاج عنایت ساخته شد. این مرکز که از دیدنی های همدان، به‌ویژه برای شیفتگان نجوم است؛ برای پاسداشت پزشک، منجم و ریاضی‌دان همدانی‌تبار، ابن صلاح، نام او را بر خود دارد. گنبد آسمان‌نما، فضایی شبیه‌سازی‌شده از آسمان شب است که در آن با تجهیزات پیشرفته می‌توان به مشاهده کهکشان‌ها، ستارگان و حرکت اجرام آسمانی مشغول شد. گنبدهای رصدخانه ابن‌صلاح با قطر داخلی ۴ و خارجی ۶ متر، آماده پذیرایی از دوستداران ستاره‌شناسی هستند. 

عمارت بدیع‌الحکما؛ تبعیدگاه شاعر ایرانی

در دوران قاجار، خانه‌ای با معماری دیدنی به جاهای دیدنی همدان اضافه شد. میرزا مهدی‌خان بدیع‌الحکما، که پزشکی داخلی را از اساتید آمریکایی بیمارستان همدان در آن دوران آموخته بود، پزشکی حاذق و باتجربه‌ در این منطقه به حساب می‌آمد. او این عمارت را در دره مرادبیگ، در اطراف همدان بنا نهاد. عمارتی که پس از مدتی، به تبعیدگاه شاعر خوش‌ذوق ایرانی- عارف قزوینی- بدل شد تا عارف تا پایان عمر در آن زندگی کند.

مسجد پیغمبر همدان؛ آرامگاه پیغمبر بنی‌اسرائیل

یکی دیگر از جاهای دیدنی همدان که اعتبار تاریخی و مذهبی دارد مسجد پیغمبر است. این مسجد محل دفن یکی از پیامبران بنی‌اسرائیل به نام حجی نیز هست. پیامبری که در قرآن او را برجیس نامیده‌اند. این بنا،‌ روزگاری کنیسه یهودیان بوده و اکنون بازاری به نام فلسطین پیرامون آن به پا شده است. 

کلیسای آنجلی؛ بنای تاریخی بازدیدممنوع

یک مکان مذهبی دیگر که متعلق به مسیحیان است در دسته جاهای دیدنی تاریخی همدان قرار می‌گیرد. کلیسای آنجلی امروزه به علت تغییر کاربری قابل‌بازدید نیست؛ چون این ساختمان در جوار بیمارستان اکباتان همدان جای گرفته است و کارمندان بیمارستان از آن به‌عنوان سالن اجتماعات استفاده می‌کنند. بد نیست اشاره کنیم که معماری این کلیسا، ساده و دارای پنجره‌های چوبی مشبک است و سقفی شیروانی، آن را می‌پوشاند. 

گنبد علویان؛ معماری به‌جامانده از دوران سلجوقیان

از بناهای به‌جامانده از معماری دوران اسلامی که به‌نوعی، باورها و اعتقادات مردم را از زمان سلجوقیان به عصر ما رسانده، گنبد علویان است؛ بنایی که روزگاری مسجد خاندان علویان به حساب می‌آمد. این مکان دیدنی همدان، در چهارباغ علویان و نزدیک به تپه هگمتانه قرار گرفته است. مدتی پیش، محوطه مشترکی با دبستانی کوچک داشت اما اکنون در محدوده‌ای مجزا، می‌توان از معماری آن لذت برد. بنای علویان، امروزه تنها نام گنبد را بر خود دارد؛ چراکه گذر زمان، باعث فروریختن گنبد آن شده است. در معماری آن، طرح‌ها و گچ‌بری‌هایی با جزئیات فراوان به چشم می‌خورد؛ طرح‌هایی از گل‌ها، و گچ‌بری‌هایی از آیات قرآن و به فرم لانه‌زنبوری که با ظرافت بسیار روی دیوارهای شبستان و برج‌های این ساختمان پیاده‌سازی شده است. این بنا که بارها مرمت شده، سردابی هم دارد که آرامگاه دو تن از خاندان علویان است. گنبد علویان، درواقع یک موزه مردم‌شناسی هم هست که با صرف زمان کافی، می‌توان از تمام زیبایی‌های آن بازدید کرد.

حمام تاریخی قلعه؛ موزه‌ای از رسوم بهداشتی در میان جاهای دیدنی همدان

حمام قلعه، یکی دیگر از دیدنی های همدان است که موزه مردم‌شناسی هم در دل خود دارد. در فضای داخلی آن می‌توانید با مشاهده صحنه‌هایی از نظافت، عمل حجامت و استراحت مردم، طی سفری کوتاه، با شیوه وقت‌گذرانی مردم آن دوران آشنا شوید. ساخت این بنا با نمای آجری و طاق و نورگیر به دوران قاجار برمی‌گردد. حمام قلعه، بنایی شناخته‌شده بین اهالی و گردشگران همدان است که در نزدیکی بازار، نه تنها از نظر معماری چیزهایی برای عرضه دارد بلکه سفره‌خانه سنتی آن، آماده پذیرایی از بازدیدکنندگان با غذاهای محلی است. همچنین می‌توانید پس از آشنایی با سوغاتی‌های همدان، زمانی را صرف خرید از بازار مجاور آن کنید. بنایی که امروزه پس از بازسازی بین سال‌های ۸۰ تا ۸۸ شمسی، جایگاهی میان جاهای دیدنی همدان پیدا کرده است، ستون‌هایی سنگی و گنبدی بر بالای خود دارد؛ مساحت آن حدود ۱۵۰۰ مترمربع و طراحی آن سه‌مرحله‌ای بوده است؛ یعنی برای استحمام باید ابتدا وارد هشتی می‌شدید، سپس قدم به خزینه آب سرد و آنگاه به خزینه آب گرم می‌گذاشتید. 

امامزاده حسین؛ معماری دیدنی بر مزار نواده امام شیعی

باز هم مکانی مذهبی اما متعلق به شیعیان که قدمتش به پیش از دوران صفویه می‌رسد؛ از جاهای دیدنی همدان که احتمالا مدفن پسر امام یازدهم شیعیان یا یکی از نوادگان امام حسن مجتبی باشد. حرم امام‌زاده حسین، علاوه‌بر حیاط دلگشا و درخت کهنسال توت، معماری درخشانی هم دارد. قسمت ورودی آن دوطبقه است و ساختمان آن ایوانی کوچک دارد. طرح حرم‌های آن صلیبی بوده و حجره‌های موجود در هر طبقه، با ضریح چوبی ساخته شده‌اند. 

مسجد جامع؛ با شبستانی خوش‌ساخت

از دیگر جاهای دیدنی همدان که ارزش تاریخی و مذهبی دارد مسجد جامع این شهر است. در کتیبه‌های یافته‌شده قدیمی‌ترین مسجد شهر، زمان معماری و ساخت آن را به دوران سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار- در حدود سال‌های ۱۲۵۰ قمری- نسبت می‌دهند. همچنین کتیبه‌ها گویای این هستند که پیش از این، در همین مکان، مسجدی قدیمی‌تر وجود داشته است. البته مناره‌های مسجد قدمت چندانی ندارند، اما آنچه از معماری قدیمی آن باقی مانده، شبستانی است که با ستون‌های سنگی و طاق‌های آجری، جلوه‌ای زیبا و رنگارنگ از کاشی‌کاری‌ را نمایش می‌دهد. اگر از این بنای واقع‌شده در بین خیابان اکباتان و باباطاهر بازدید کردید، دسترسی مناسبی هم به بازار سنتی شهر پیدا می‌کنید. 

دهکده توریستی گنجنامه؛ هم‌نشینی تاریخ و طبیعت

گنجنامه مجموعه‌ای است که بازدید از آن شاید یک روز کامل از وقت شما را بگیرد؛ اما طی این یک روز، شما از حضور در انواع جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و تفریحی آن بهره‌مند خواهید شد. این قسمت از دیدنی ‌های همدان، قطب‌ مهم گردشگری کشور ما است. 

با ورود به این دهکده توریستی، به امکانات مختلف تفریحی-ورزشی ازجمله چند رستوران، غار آکواریوم، بانجی جامپینگ، پینت بال، پیست سورتمه‌سواری، تله‌کابین و سالن بولینگ دسترسی خواهید داشت. تابستان با هوای خنکی که دارد، فصل مناسبی برای بازدید از گنجنامه و راه‌افتادن در مسیر کوهستانی سرسبز آن است. در این نقطه از جاهای دیدنی همدان، جاذبه‌هایی همچون سنگ‌نوشته، دشت میشان، آبشار، غار مصنوعی و پیست اسکی منتظر حضور و نگاه‌ شما است. 

سنگ‌نوشته گنجنامه همدان؛ یادگار شکوه و قدردانی شاهان هخامنشی

اگر از شهر همدان ۵ کیلومتر به سمت غرب بروید، کافی است چند قدم بردارید تا به یادگاری از شکوه و شناسنامه شاهان بزرگ هخامنشی برسید. روی صخره‌ی بزرگی در انتهای دره عباس‌آباد، دو سنگ‌نوشته از داریوش بزرگ و خشایارشا حک شده است. این شاهان، اجداد و سلسله خود را معرفی و اهورامزدا را ستایش کرده‌اند تا نشانه‌ای از اقتدار خود را در سه ستون و بیست سطر با خطر میخی چپ‌چین، به زبان‌های بابلی، پارسی و ایلامی به یادگار گذاشته باشند. پیش از پی‌بردن به معنای سطرهای آن، مردم تصور می‌کردند که نقشه گنجی روی آن نوشته شده است؛ از این رو به آن گنج‌نامه می‌گفتند. جنگ‌نامه نام دیگر این مکان دیدنی همدان است که علت آن را می‌توان در جنگاوری نویسندگانش جستجو کرد. روایات تاریخی گویای آن است که به علت رفت‌وآمد زیاد مردم از این مسیر، کتیبه‌ها در این مکان ساخته شده است. 

دشت میشان؛ در دامنه

دشت میشان در دامنه کوه الوند، محیطی نشاط‌آور در مسیر بازدید شما از جاهای دیدنی همدان به حساب می‌آید. در ادامه گشت و گذار خود در مجموعه گنجنامه، می‌توانید از دو راه به این دشت برسید: یکی پیاده‌روی سنگین در مسیر کوه‌نوردی الوندکوه و دیگری سواری با کابین‌های ایستگاه دوم تله‌کابین گنجنامه.

آبشار گنجنامه؛ به سمت دره

گوشه‌ای دیگر از زیبایی‌های طبیعت در میان جاهای دیدنی همدان، آبشار گنجنامه است. این آبشار ۱۲متری، در زمستانی که قندیل‌های زیبا شکل می‌گیرد، به جاذبه‌ای وسوسه‌انگیز برای یخ‌نوردان تبدیل می‌شود. در تمام فصل‌های سال، گردشگران می‌توانند خود را به انتهای دره‌ای طویل برسانند تا از فروریختن آبشار در حوضچه زیر آن لذت ببرند. در پاییز احتمالا با جمعیت کمتری در این ناحیه مواجه خواهید شد و اگر صخره‌نوردی می‌کنید، فصل‌های گرم سال بهترین زمان برای است که این آبشار را برای بازدید انتخاب کنید. 

غار آکواریوم؛ از جمله جاهای دیدنی همدان برای گردش علمی

غار آکواریوم، از جمله جاهای دیدنی همدان است که با الگوبرداری از غار طبیعی علیصدر ساخته شده است. این غار مصنوعی در ایران نمونه ندارد و از سال ۱۳۹۰ به‌عنوان مکانی شبیه‌سازی‌شده برای غارنوردی و گردش علمی بازدیدکنندگان افتتاح شده است.

رزرو هتل 5ستاره با سه کلیک خوبه

پیست اسکی تاریکدره؛ اسکی‌سواری در چهار فصل

با طی‌کردن ۱۰ کیلومتر مسافت در جاده گنجنامه، به پیستی با مساحت ۱۶۰۰ مترمربع در دامنه الوند می‌رسید که در رده سوم پیست‌های اسکی فعال کشور قرار دارد. این پیست از جمله جاهای دیدنی همدان در تمام فصل‌های سال است؛ چون برای فصل‌های گرم سال هم پیست چمن دارد. این مجموعه با ظرفیت بالای بهره‌برداری و دستگاه بالابر صدنفره خود، از امکانات دیگری مثل مهمانسرا، کافه، پناهگاه، تله‌سیژ، رستوران و مدرسه اسکی هم برخوردار است. 

موزه‌ های همدان؛ از آداب و رسوم مردم تا ماکت‌های جنگ

همدان، علاوه بر جاهای دیدنی طبیعی و تاریخی‌ای که معرفی شد، موزه‌های متنوعی هم برای بازدید و کسب آگاهی در زمینه‌های خاص دارد. باغ‌-موزه نظری، موزه تاریخ طبیعی، موزه مشاهیر، موزه دفاع مقدس و موزه هگمتانه، از جمله مهم‌ترین موزه ‌های همدان هستند.

باغ موزه نظری، یک موزه مردم‌شناسی است که بازدید از اشیا و عکس‌های موجود در باغ بزرگ و عمارت دیدنی آن، شما را با مهم‌ترین جاهای دیدنی‌ همدان و آداب و رسوم مردم این شهر آشنا خواهد کرد. موزه مشاهیر، پایگاهی است برای آشنایی با افراد برجسته همدان که تندیس آن‌ها در عمارت قدیمی این موزه، موسوم به خانه بیژن، مستقر شده است. بازدید از ماکت‌ها، تصاویر و ابزارآلات جنگی موجود در موزه دفاع مقدس، اطلاعاتی از دوران جنگ ایران و عراق در اختیار شما قرار می‌دهد. موزه تاریخ طبیعی، پژوهشگاهی است که در آن با انواع گونه‌های گیاهی و جانوری آشنا می‌شوید. همچنین می‌توانید برای تماشای اشیاء به‌جامانده از دوران باستان، به موزه تاریخی هگمتانه بروید. 

آرامگاه‌های مشاهیر در همدان؛ رفتگان در یاد مانده

تعدادی از بزرگان و افراد تاثیرگذار تاریخ، در شهر همدان به خاک سپرده شده‌اند؛ افرادی که هر یک، در جنبه‌های مختلفی در جامعه نقش‌آفرینی کرده‌اند. از این‌رو، آرامگاه‌های مشاهیر، از جمله‌ جاهای دیدنی همدان هستند که هر کدام بازتاب یکی از وجوه مذهبی، ادبی و یا علمی این شهر به حساب می‌آیند. 

آرامگاه استر و مردخای؛ مقدس برای یهودیان در میان جاهای دیدنی همدان

در بین جاهای دیدنی همدان، آرامگاه دو خویشاوند یهودی در نزدیکی بازار طلافروشان همدان، می‌تواند برای تاریخ‌دوستان فوق‌العاده جذاب باشد؛ آن هم به‌خاطر داستانی که پشت این دو نام وجود دارد. استر یا هدسه، نام ملکه یهودی دربار خشایارشاه هخامنشی بود. معنای نام او با ریشه‌ای سومری-بابلی، ایزدبانوی ایشتار در خاورمیانه و اختر در فارسی است. در عبری، نام او معنای پوشانده‌شدن دارد که می‌تواند ارتباطی با داستان او در دربار شاه داشته باشد. استر، از خویشان مردخای بود. این نسبت را، شجرنه‌نامه‌ای حک‌شده بر کتیبه‌ای در این بنا تایید می‌کند.مردخای که اعتبار ویژه‌ای نزد خشایارشاه داشت، استر را بزرگ کرد و در نهایت او را به همسری شاه رساند. آرامگاه این‌دو نزد یهودیان جهان، پس از بیت‌المقدس، مهم‌ترین بنای آیینی به حساب می‌آید. دلیل این اعتبار، نقش استر در نجات جان یهودیان از توطئه هامان وزیر برای قتل آن‌ها بود. امروزه یهودیان به بهانه این اتفاق و با استناد به منابعی که داستان استر را روایت می‌کنند، روزی را با نام عید پوریم جشن می‌گیرند. این بنای مقدس یهودیان، گنبدی هم دارد که در زمان ارغون خان، چهارمین فرمانروای سلسله ایلخانی ساخته شده است. 

آرامگاه ابوعلی سینا؛ ملاقات با طبیب بزرگ ایرانی

حکیم مشهور ایرانی ابوعلی سینا که اصلیتی همدانی ندارد، در مرکز میدانی بیضی‌شکل و هم‌نام خودش به خاک سپرده شده است. سرسبزی و طراوت در این قسمت از جاهای دیدنی همدان هم به چشم می‌خورد؛ به‌طوری‌که در محوطه مقبره ۱۲ستونی بوعلی‌سینا که همانند گنبد قابوس است،  درختان چنار کهنسالی کاشته شده  و آب‌نمایی وجود دارد که به طرح آب‌نمای باغ‌های ایرانی شبیه است. سالنی در این آرامگاه است که نوعی موزه به حساب می‌آید. در بخشی از این موزه، اشیاء تاریخی مثل سکه و سفال به چشم می‌خورد و بخش دیگر آن به آشنایی با گیاهان دارویی اختصاص دارد. جالب است بدانید که آرامگاه شاعر معاصر، عارف قزوینی، هم در همین میدان هست. 

آرامگاه باباطاهر عریان؛ بر مزار خالق دوبیتی‌های محلی

آرامگاه باباطاهر از جمله جاهای دیدنی همدان است که حال‌و‌هوای ویژه‌ای برای اهالی ادبیات می‌آفریند. آرامگاه این شاعر دوبیتی‌سرا که قدمت آن به دوره سلجوقیان برمی‌گردد، پس از مرمت و بازسازی، اکنون در ساختمانی شبیه فانوس جای گرفته است. محوطه وسیع این باغ با مساحت نه‌هزار مترمربع می‌تواند محلی برای گشت‌وگذار بهاری گردشگران و اهالی شهر باشد. سطح درونی بنای آرامگاه با کاشی‌کاری‌های معرق از نظر ظرافت و زیبایی مثال‌زدنی است. همچنین در این بنا ۲۴ دوبیتی با لهجه محلی باباطاهر روی سنگ نوشته شده است. برای آشنایی بیشتر با این باغ‌-مزار باصفا می‌توانید مقاله آرامگاه باباطاهر همدان را بخوانید. 

جاهای دیدنی اطراف همدان؛ کمی دورتر از شهر

بسیاری از جاهای دیدنی همدان در اطراف آن قرار دارند. از این‌رو برای بازدید از آن‌ها باید از شهر خارج شوید. در این میان انواع جاذبه‌های طبیعی، بناهای تاریخی و مکان‌های تفریحی هرساله چشم‌انتظار گردشگران هستند. 

سرآب گاماسیاب؛ پرآب‌ترین آب‌رسان ایران

برای دیدن این جاذبه طبیعی باید از همدان به سمت نهاوند، شهر سرآب‌های ایران بروید. بیست کیلومتر که از نهاوند به سمت جنوب رفتید به پارک جنگلی گاماسیاب می‌رسید که پرآب‌ترین سرآب‌ ایران در آن جای دارد؛ سرآبی که به بسیاری از رودخانه‌ها آب می‌رساند. در اینجا بد نیست به تفاوت سرآب با سراب اشاره‌ای کنیم؛ سراب پدیده‌ای است حاصل شکست نور در لایه‌های هوا با چگالی متفاوت که تصویری روی سطح بازتابنده‌ای مثل آسفالت یا یخ می‌اندازد و با شکست نور در محیط اطرافش به چشم بیننده می‌رسد. سرآب اما جایی است که چند چشمه‌سار به یکدیگر می‌رسند و با پدید‌آمدن رودی بزرگ، آبی جوشان در مسیرهای داخلی و بیرونی زمین جاری می‌شود. آبی که از سرآب جاری است و می‌جوشد، بی هیچ نگرانی قابل‌نوشیدن است؛ چون از نظر پاکی و سلامتی در میان آب‌های شیرین نمونه ندارد.

سرآب گاماسیاب، با درازای زیاد و نرخ خروجی آب پنج مترمکعب در ثانیه، به قدری آب دارد که به دریاچه‌ای بزرگ شبیه است. رودی که از آن منشعب می‌شود، در رده کم‌دماترین رودهای ایران جای دارد. همچنین اگر هوس غارنوردی کردید، خود را به بالادست چشمه‌ها برسانید تا از غار گاماسیاب- که ناصرالدین شاه روزگاری بر آن کتیبه‌ای حک کرده-برسانید. هر فصلی، رنگی متفاوت برای گردشگران جاهای دیدنی همدان دارد؛ بهار گاماسیاب سبز است و پاییزش رنگارنگ و در تابستان مناسب شب‌گذرانی است.

روستای سیمین؛ از جاهای دیدنی اطراف همدان در میان سرآب‌ها

از بافت قدیمی شهر کافی است پانزده کیلومتر فاصله بگیرید، تا به پاره‌ای از طبیعت در میان جاهای دیدنی اطراف همدان برسید؛ جایی‌ که خانه‌ها و سازه‌هایش از سنگ و چوب بنا شده است و روستایی لرنشین با معماری پله‌ای به حساب می‌آید. سرآب‌هایی که پیرامون این روستا را فرا گرفته است، بخش عمده‌ای از آب سد اکباتان را فراهم می‌کند. 

غار علیصدر؛ قایق‌سواری به سمت عمق پنجاه‌متری

در بین جاهای دیدنی غیر تاریخی همدان، غار علیصدر جایگاهش ویژه است. این غار از نظر طول مسیر قایقرانی در جهان نظیر ندارد و در حوالی روستای علیصدر، در ناحیه شمال‌غربی همدان و شهرستان کبودرآهنگ واقع شده است. این مکان که ۲۱۰۰ متر از سطح دریا فاصله دارد، در ۷۵ کیلومتری شهر همدان جای گرفته است. اگر از عمق زیاد نمی‌ترسید، یا دوست دارید بر ترس خود غلبه کنید، عبور از دالان‌ها و دهلیزهای پرپیچ و خم این غار می‌تواند تجربه‌ای نفس‌گیر از حضور بر سطح آبی باشد که تا ۵۰ متر هم عمق دارد؛ جایی که دمایش همواره ثابت است، زمانی به‌عنوان آب‌انبار به کار می‌رفته و افراد در دوران صفوی در آن پناه می گرفتند. این اثر زمین‌شناختی طبیعی با عمری حدود ۱۹۰میلیون سال، از سال ۱۳۴۲ موردکاوش قرار گرفت، تا امکان بازدید ۵/۲ کیلومتر از طول ۱۲‌کیلومتری کشف‌شده آن فراهم شود.

روستای ورکانه؛ از جاهای دیدنی اطراف همدان با خانه‌های سنگی

در قسمت جنوبی رشته‌کوه زاگرس، مردمانی زندگی می‌کنند که زبانشان ترکی، کردی و لری است. خانه‌های سنگی این روستا در نزدیکی معادن و آب بنا شده است. مردم در این منطقه از جاهای دیدنی اطراف همدان، سنت‌های جالبی در اجرای مراسم شادی‌آوری مثل عروسی دارند. این اثر ثبت‌شده ملی، حدود ۴۰۰سال پیش، در دوران صفویه، شکل گرفته است تا با معماری تمام‌سنگی‌اش در بهار و تابستان میزبان طبیعت‌گردها باشد. از بخش‌های دیدنی این روستا می‌توان به گورستانش، اصطبل تاریخی پرورش اسب و قلعه مهری خانم سری زد. 

دره مرادبیگ؛ سوزناک در زمستان

بزرگترین دره کوهستان الوند، قدمتش به زمان اولین حکومت آریایی در ایران می‌رسد. دره مرادبیگ سه کیلومتر از همدان فاصله دارد. خاک این دره مناسب کشت و کار است و گیاهان روییده در آن طراوتی چشم‌نواز به آن بخشیده‌اند. سرمای این منطقه در زمستان تنها با تجهیزات و پوشش مناسب قابل‌تحمل است؛ چون دمای آن به حدود منفی ده درجه می‌رسد. در حوالی این دره دیدنی اطراف همدان، چند مکان دیگر مثل قلعه بهمن‌میرزا و امامزاده پیررحمان نیز وجود دارد. 

روستای سیلوار؛ سازه‌های سنگی و گلی در میان درختان

روستای سیلوار از جاهای دیدنی اطراف همدان است که خانه‌هایش از سنگ و گل ساخته شده‌اند. بنای این خانه‌ها را جنگلی پردرخت در بر گرفته است؛ جنگلی که با درخت‌های گیلاس و آلبالو، پاییزی رنگارنگ برای گردشگران و ساکنانش می‌سازد. در هنگام بازدید از این روستای دیدنی، می‌توانید از امکانات رفاهی محدودی همچون سفره‌خانه سنتی استفاد کنید.

تالاب شیرین‌سو؛ جایی برای مهاجرت پرندگان

تالاب شیرین‌سو از جمله جاهای دیدنی اطراف همدان است که به مدت پنج سال- از ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰- برای حفظ گونه‌های جانوری‌اش، منطقه‌ای شکارممنوع بود. این تالاب ساخته‌شده در شهر کبودرآهنگ، به محلی برای مهاجرت پرندگانی همچون پرستوی دریایی، لک‌لک سفید، تنجه، بوتیمار کوچک، خوتکا، فلامینگو و انواع کاکایی تبدیل شده است. گردشگران، هر فصلی از سال می‌توانند از زیبایی تالاب و حضور پرندگان حظ کنند. 

ازنا فامنین؛ روستایی کم‌خانوار در میان جاهای دیدنی اطراف همدان

روستای ازنا، منطقه‌ای دیدنی در بین جاهای دیدنی اطراف همدان، از توابع شهرستان فامنین است. با وجود فاصله‌ای که ازنا از شهر دارد، اما از امکانات کافی برای زیستن حدود ۲۳ نفر برخوردار است. بازدید از طبیعت بکر این روستای خلوت و معماری خانه‌های آن را از دست ندهید. 

سنگ‌نوشته اسدآباد؛ سند ساخت سدی تخریب‌شده

در دوران صفویه سدی بر روی دربندرود اسدآباد احداث شده بود که اکنون اثری از آن باقی نمانده است. کتیبه اسدآباد از جاهای دیدنی تاریخی همدان است که بر ساخت این سد گواهی می‌دهد. روی این سنگ‌نوشته شعری به خط ثلث نوشته شده است. محتوای این شعر سازنده سد را معرفی می‌کند؛ فردی به نام حسین‌خان سولاق. این کتیبه بر روی صخره، در دل کوهستانی صعب‌العبور، حک شده است و برای تاریخ‌دوستان می‌تواند جذاب باشد. 

نوشیجان؛ قلعه‌ای باستانی

مطالعات باستان‌شناسی در منطقه نوشیجان واقع در ۱۶کیلومتری شمال غرب شهر ملایر، اطلاعات قابل‌توجهی از بنای ۴۰‌متری واقع در این تپه حیرت‌انگیز به دست داده است. نوشیجان یا دژمعبد، از جاهای دیدنی همدان است که روزگاری به گواه کاوش‌های تاریخی به بانویی تعلق داشته که حاکم این منطقه بوده است. این اثر سه‌طبقه، از طبقه اول تا سوم به مادها، هخامنشیان و اشکانیان تعلق دارد. معماری آن طوری بوده که الگویی برای سلسله‌های بعدی ازجمله ساسانیان به حساب می‌آمد. در این محل، قدیمی‌ترین آتشکده خشتی جهان وجود دارد. این اثر در سال ۱۳۴۶ ثبت ملی شد و از آن موقع به مدت ده سال زیرنظیر موسسه ایران‌شناسی بریتانیا موردمطالعه قرار گرفت. مکان‌هایی از این دست، به علت تسلطی که بر شهر داشتند، به‌عنوان پایگاه نظارت و حفاظت شهر ساخته شده بودند. اکنون برای بازدید از این محل، امکان کمپینگ و استفاده از آلاچیق‌های موجود در اطراف آن وجود دارد. آنچه در این سه طبقه می‌بینید، تالاری ستون‌دار، اتاق‌ها و انبارها، آتشکده، حصار دژ و تونلی متعلق به مادها است. 

کاروانسرای تاج‌آباد؛ استراحت‌گاهی کم‌نظیر در میان جاهای دیدنی همدان

از همدان که به سمت کرمانشاه راه بیفتید، به شهرستان بهار می‌رسید، تا با عمارتی کم‌نظیر در میان جاهای دیدنی همدان روبه‌رو شوید. کاروان‌سرای تاج‌آباد در روستایی به همین نام واقع شده است. مردم این روستا برای پاس‌داشت ادبیات، حرکت جالبی انجام داده‌‌اند و آن نام‌گذاری کوچه‌های خود با تابلوهایی به سه زبان فارسی، انگلیسی و کردی به نام کتاب‌های معروف ادبی است. آن‌جا استراحتگاه و توقفگاهی بوده که بنای آن به زمان صفوی برمی‌گردد. ۲۶ حجره این کاروانسرا با طرحی دایره‌ای‌شکل پیرامون حیاط سنگفرش و حوض میانی آن ساخته شده‌اند. طرح معمول چنین عمارت‌هایی مستطیلی بوده است و کاروانسرای تاج‌آباد، با نمایی آجری و پنجره‌هایی از جنس چوب، نمونه‌ای متفاوت در معماری به حساب می‌آید. 

پارک مینی ورد ملایر؛ جهانی کوچک در میان جاهای دیدنی همدان

در شمالی‌ترین بخش شهر ملایر، محلی برای تماشای آثار تاریخی مشهور ایران و جهان وجود دارد. آثاری مثل برج پیزا، اهرام مصر و سی‌وسه‌پل در ابعادی کوچک، پارک مینی‌ورد ملایر را به یکی از بامزه‌ترین جاهای دیدنی همدان تبدیل کرده است. این مجموعه با امکانات رفاهی مناسبی که دارد، در دل رشته‌کوه‌های زاگرس آماده ارائه نمایی کوچک از ۱۳۰ مکان دیدنی مینیاتوری، به بازدیدکنندگان است. 

معبد لائودیسه نهاوند؛ نیایشگاه ملکه سلوکی

در منطقه دوخواهران نهاوند، به دنبال کشف کتیبه‌ای سنگی در سال ۱۳۳۲ شمسی، اطلاعاتی مربوط به ساخت معبدی در این ناحیه با زبان یونانی به دست آمد. به گواه این کتیبه، معبد لائودیسیه از جاهای دیدنی همدان است که در عصر آنتوخیوس سوم، پادشاه سلکویان، به دستور او برای همسرش لائودیسیه ساخته شده است. هرچند امروزه تنها مجسمه‌هایی مفرغی از خدایان یونان به همراه پایه و سرستون معبد باقی مانده است، اما همین‌ها هم از جذابیت تاریخی برخوردارند. 

خانه لطفعلیان همدان؛ عمارتی بزرگ، هنر دست بهترین معماران 

خانه لطفعلیان همدان، خانه‌ای اصیل در میان جاهای دیدنی اطراف همدان است که در زمان سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار، به همت مصدق‌الممالک ساخته شد. او بهترین معماران در دسترس ایرانی و خارجی را گرد هم آورد، تا در فضایی به مساحت ۱۲۰۰مترمربع، عمارتی بسازد که به سه بخش اندرونی، حسینیه و اصطبل تقسیم می‌شد.

این خانه یک حوض‌خانه دارد که همیشه فضای آن خنک است و موزه‌ای دوطبقه به حساب می‌آید. این اثر ملی، اشیائی را در خود دارد که بخشی از تاریخ و فرهنگ این منطقه و آداب و رسوم مردم آن را نشان می‌دهد. هم آثار باستانی در آن هست، هم کلکسیون‌هایی مختلف از اشیا و تزئینات لمبه‌کوبی‌شده که از پوششی به جنس چوب روسی یا راش با وزن کم‌تر و مقاومت محیطی بالاتر شکل یافته‌اند. 

در حوض‌خانه این بنا، دو حوض سنگی وجود دارد. طاق‌نماهای آجری حوض‌خانه، جلوه‌ای دیدنی به آن داده‌اند. سالنی هم برای نمایش گوشه‌ای از آثار باستانی کشف‌شده در تپه‌های نوشیجان و دستکند دارد. حسینیه‌ای که مصدق‌الممالک ساخته بود بعدها به دست مرتضی‌خان لطفعلیان، مالک بعدی این خانه، بازسازی و به خانه‌ای زیبا در میان جاهای دیدنی همدان تبدیل شد. 

سوغاتی؛ بازگشت به خانه با سبد خریدنی‌ها از جاهای دیدنی همدان

پس از بازدید از جاهای دیدنی همدان، برای آنکه از نظر مادی دست‌خالی به محل زندگی خود برنگردید، می‌توانید به بازارهای همدان- که در اطراف مکان‌ های دیدنی آن هم دایر هستند- سری بزنید و برای عزیزان خود سوغاتی تهیه کنید. ممکن است بخواهید ابتدا سراغ خوراکی‌های محلی این شهر بروید.

شیرینی‌های همدان 

یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین بخش سوغاتی‌های هر شهری، خوراکی‌های آن است. در همدان هم انواع و اقسام خوراکی محلی پیدا می‌شود. در این میان، شیرینی‌های محلی گزینه‌های مناسبی برای سوغاتی پس از بازدید از جاهای دیدنی همدان محسوب می‌شوند؛ از جمله:

• باسلق 
• انگشت‌پیچ
• حلوا زرده
• نان کماج
• برساق
• صنل 
• نان نارگیلی
• حلوای لوزی
• چای بغدادی
• عسل‌ 

علاوه‌ بر شیرینی‌های محلی، نان شیرمال، نقل، حلوا ارده، گز، نان چای، شیره انگور، انواع خشکبار و آب‌نبات‌قیچی هم در بین سوغات‌فروشی‌های جاهای دیدنی همدان پیدا می‌شود که البته خاص این استان نیست و در شهرهای دیگر هم می‌توان آن‌ها را تهیه کرد.

ترشی‌های همدان

همانطوری‌که جاهای دیدنی همدان، یادآور روزهای سیاه و سفید تاریخ ایران هستند و مکان‌های طبیعی آن هم، رنگ‌های تیره و روشنی را به رخ می‌کشند؛ در کنار شیرینی‌جات، ترشی‌های رنگارنگی هم در این خطه تولید می‌شود. فصل پاییز معمولا فصل آماده‌سازی این دسته از خوراکی‌ها است. در این فصل، انواع میوه‌ها از جمله به، انبه، آناناس، موز و حتی خرمالو در کنار سبزیجاتی همچون قارچ، کلم، زیتون، لوبیا سبز، نخودفرنگی، ذرت و سیر تبدیل به دورچین غذاهای مردم همدان می‌شوند. 

صنایع دستی؛ زیبا به‌اندازه جاهای دیدنی همدان

دسته دیگری از سوغاتی‌ها، کارهای هنرمندانه ماندگار هنرمندان این خطه است. صنایع دستی در اطراف جاهای دیدنی همدان، همچنان تولید و عرضه می‌شود. در استان همدان، شهرهایی همچون لالجین، ملایر، نهاوند و تویسرکان- همراهب با مرکز استان- محصولات متنوعی در این زمینه دارند. برخی از این صنایع مثل دباغی از رونق افتاده‌اند، اما برخی دیگر مثل سفالگری همچنان از قطب‌های ساخت و فروش به حساب می‌آیند. نوع زندگی مردم، در شکل‌گیری و دوام هریک از این صنایع نقش داشته و ازطرفی سازنده بخشی از فرهنگ آن‌ها هم بوده است. از جمله این صنایع عبارتند از:

• خراطی
• نازک‌کاری
• معرق و منبت‌کاری
• سفال‌گری
• چرم
• چوب‌کاری
• گلیم‌بافی
• قلم‌زنی‌
• طلاکوبی و نقره‌کوبی روی شیشه، سرامیک و فلز 
• شیشه‌گری

بهترین رستوران‌های اطراف جاهای دیدنی همدان

در بین بازدیدهای خود، نیاز به صرف غذای باکیفیت دارید. در این شهر، رستوران‌ها و باغ‌رستوران‌های متنوعی وجود دارد. برخی از این رستوران‌ها در نزدیکی مهم‌ترین دیدنی های همدان قرار دارند. از منوی ایرانی تا ایتالیایی و دریایی، در بین رستوران‌ها به چشم می‌خورد. برخی از آن‌ها از امکانات ویژه‌ای همچون چشم‌انداز زیبا، معماری جذاب، موسیقی زنده و تنوع بالا برخوردارند. برخی معروف‌تر و شلوغ‌تر، برخی هم دنج و خلوت‌ترند. برخی به فضای شیک خود شهره‌اند و عده‌ای دیگر به کارکنان خوش‌برخورد خود. به هر حال دستتان باز است و می‌توانید با نگاه به لیستی که در ادامه می‌آید، از بین معروف‌ترین رستوران‌های همدان انتخاب کنید:

نام رستوران	نوع غذا/ امکانات ویژه	آدرس
داریوش گنجنامه	ایرانی و سنتی/ موسیقی زنده در روزهای تعطیل	جاده عباس آباد
آریانا	محلی و ایرانی	غار علیصدر
کاکتوس	خانگی، انواع کباب‌ها و خورشت‌ها	میدان آرامگاه بوعلی
میسان	ایرانی / طراحی شیشه‌ای	کنار دریاچه و نزدیک تپه‌ عباس آباد
ته‌چین	انواع کباب‌ها، غذاهای ایرانی، غذاهای فرنگی/ برنج معطر ایرانی و زعفران اصل و روغن حیوانی	بلوار سعیدیه
چوبین	ایتالیایی	بلوار سعیدیه
پارسه	متنوع/ منوی صبحانه	طبقه همکف هتل پارسیانعباس آباد،بلوار ارم
دلژین	ایتالیایی	خیابان بوعلی سینا
باستان	کباب	بین بازار زرگرها و کوچه حمام قلعه
دلتا	ایرانی/ کباب درباری (ثریایی)	خیابان میرزاده عشقی
امیران	ایرانی/ معماری باستانی	نزدیکی مرکز خرید آرا
پسر خوب	ایرانی/ بریانی‌ باکیفیت	آرامگاه باباطاهر
نعل اشکنه	متنوع/ چشم‌انداز لذت‌بخش، فضای سرسبز اطراف	در مسیر دریاچه عباس‌آباد، بلوار کولاب
ساحل	غذاهای متنوع دریایی	ابتدای جاده گنج‌نامه
یاقوت	موسیقی زنده	کنار شهربازی رنگین‌کمان

جمع‌بندی

حالا که به پایان مقاله رسیده‌اید، می‌توانید برای سفر به همدان برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشید؛ چراکه به تنوع جاهای دیدنی همدان پی برده‌اید؛ با جاذبه‌های طبیعی و بناهای تاریخی شهر و اطرافش آشنا شده‌اید؛ مجموعه‌های چندمنظوره گردشگری را شناخته‌اید؛ می‌توانید اصلی‌ترین سوغاتی‌های همدان را جستجو و تهیه کنید؛ برای صرف غذا در طول سفر خود، چند گزینه باکیفیت دارید و امکان انتخاب اقامتگاهی مناسب برای شما فراهم است. پس با آگاهی از تمامی این‌ها، در همدان گشت و گذار کنید و از سفر خود نهایت لذت را ببرید.

رزرو تور ارزان فقط با سه کلیک خوبه