کلیسای سن-اتین پاریس

وقتی شما مقابل کلیسای سن-اتین پاریس می‌ایستید، اول از همه نگاهتان به نمای بیرونی آن جلب می‌شود. این ساختمان در قرن شانزدهم ساخته شده و ترکیبی زیبا از دو سبک مختلف است؛ بخشی از آن حال‌وهوای گوتیک قدیمی با خطوط تیز و ظریف دارد و بخشی دیگر الهام گرفته از شکوه رنسانس و معماری یونانی–رومی است. همین ترکیب، جلوه‌ای منحصر‌به‌فرد به کلیسای سن-اتین پاریس داده است. وقتی قدم به داخل کلیسای سن-اتین پاریس می‌گذارید، فضای وسیع و مرتفع آن شما را شگفت‌زده می‌کند. راهروهای بلند و دیوارهایی که با تزئینات هنرمندانه پوشیده شده‌اند، حس سفر در زمان را به شما می‌دهند. با حرکت در فضای کلیسا، تغییر سبک‌ها را به‌خوبی می‌بینید؛ از قوس‌های تیز و بلند در بخش‌های قدیمی‌تر گرفته تا طاق‌های گرد و طرح‌های الهام‌گرفته از هنر رنسانس. در بالای دیوارها، یک ردیف ایوان سنگی ظریف کشیده شده که زیبایی این بنا را چند برابر می‌کند و نشان می‌دهد چرا کلیسای سن-اتین پاریس همچنان یکی از دیدنی‌ترین آثار تاریخی شهر است. اگر قصد دارید این شاهکار معماری را از نزدیک ببینید، خرید بلیط هواپیما پاریس بهترین آغاز برای سفر شما خواهد بود.

تاریخچه کلیسای سن-اتین پاریس

روزی روزگاری، در دل پاریس، جایی درست پشت پانتئون، کلیسایی قدیمی با نام رسولان پطرس و پولس بنا شد. این مکان آرام و روحانی در زمان سلطنت «کلویس» ساخته شد؛ همان پادشاهی که بعدها به همراه همسرش «کلوتیلد» در آن آرام گرفت. در کنار آن‌ها، پیکر مقدس سنت ژنویو، حامی و نگهبان شهر پاریس نیز قرار داشت و همین موضوع باعث شد تا این مکان، قداستی ویژه پیدا کند و در گذر زمان به صومعه‌ای سلطنتی بدل شود که به نام کلیسای سن-اتین پاریس شناخته می‌شد.

اما قصه‌ی کلیسای سن-اتین پاریس در همین‌جا پایان نیافت. با گذشت قرن‌ها، جمعیت محله رو به افزایش گذاشت و صومعه دیگر پاسخگوی نیاز مردمان نبود. در قرن سیزدهم، کلیسایی تازه به نام سنت استیفن، نخستین شهید مسیحیت، در کنار صومعه ساخته شد. سال‌ها بعد، در میانه‌ی جنگ‌های مذهبی، همین کلیسا بارها بازسازی شد و سرانجام در سال ۱۶۲۶ شکل باشکوه امروزی خود را پیدا کرد. از آن پس، این بنا همچون نگینی در کنار صومعه‌ی سنت ژنویو می‌درخشید و جایگاه ویژه‌ای در دل مردم داشت.

در قرن هجدهم، زمانی که کلیسای صومعه فرسوده شد، «لوئی پانزدهم» فرمان داد بنای تازه‌ای به جای آن ساخته شود. نتیجه این تصمیم، تولد پانتئون باشکوه بود؛ ساختمانی که سرگذشتی پر از فراز و نشیب داشت. با وقوع انقلاب فرانسه، صومعه ویران شد و بقایای سنت ژنویو نیز در آتش سوخت. تنها برج کلوویس از آن دوران باقی ماند که امروزه در دل دبیرستان آنری چهارم جای گرفته است. از آن زمان به بعد، بار دیگر کلیسای سن-اتین پاریس وظیفه‌ی پاسداری از یادگارها و خاطرات قدیسه‌ی محبوب شهر را بر دوش گرفت.

امروز اگر از کنار پانتئون بگذرید و به سمت کلیسا بروید، می‌توانید پنجره‌های رنگی قرن نوزدهمی آن را ببینید که داستان‌های قدیمی را روایت می‌کنند. یکی از شیشه‌ها صحنه‌ای دلنشین از ورود سنت ژنویف به کلیسای همسایه‌اش را نشان می‌دهد، جایی که حالا تنها برج کلوویس از آن به‌جا مانده است. در این لحظه حس می‌کنید در میانه‌ی قصه‌ای هزارساله ایستاده‌اید؛ قصه‌ای که پاریس را به شهری پر از خاطره و شکوه بدل کرده و بازدید از کلیسای سن-اتین پاریس را به تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای هر مسافر تبدیل می‌سازد.

معماری کلیسای سن-اتین پاریس

معماری کلیسا تلفیقی از گوتیک پرشکوه و رنسانس ظریف است که داستانی از تحول سبک‌ها در دل پاریس روایت می‌کند.

نمای کلیسای سن-اتین پاریس

ویکتور بالتار، معمار نامدار قرن نوزدهم، روزی در برابر خرابه‌های کلیسای قدیمی ایستاد. او به مجسمه‌هایی می‌اندیشید که در جریان انقلاب فرانسه نابود شده بودند و تصمیم گرفت دوباره روح زندگی را به این نما ببخشد. سال‌ها بعد، با دستان او، چهره‌ی اصلی بنا جانی تازه گرفت و نمای کلیسای سن-اتین پاریس به شکوه گذشته‌ی خود بازگشت.

وقتی شما امروز به این کلیسا سر می‌زنید، می‌توانید نتیجه‌ی تلاش او را با چشم ببینید. نمای بنا، که در سال‌های ۱۶۱۰ تا ۱۶۲۲ ساخته شد، ترکیبی از ستون‌های الهام‌گرفته از معابد یونانی و سازه‌ی سه‌طبقه‌ی قرون وسطایی است. بالاتر از همه، برجی باریک و بلند به سبک گوتیک به آسمان کشیده شده و مانند نگهبانی قدیمی بر شهر نظارت می‌کند. این معماری منحصربه‌فرد، دلیل اصلی است که چرا این کلیسا یکی از خاص‌ترین و دیدنی‌ترین بناهای تاریخی پایتخت فرانسه به شمار می‌رود.

آپسه کلیسای سن-اتین پاریس

در انتهای محور اصلی، بخشی قرار دارد که در معماری مذهبی به آن «آپسه» می‌گویند؛ فضایی نیم‌دایره‌ای یا چندضلعی که معمولاً پشت محراب اصلی کلیسا ساخته می‌شود و جلوه‌ای خاص به بنا می‌بخشد. این بخش در سال ۱۶۵۳ به سبک کلاسیک بنا شد و زیبایی تازه‌ای به شکوه کلیسای سن-اتین پاریس اضافه کرد. در دو طرف آپسه نیز یک راهروی سه‌ضلعی میان سال‌های ۱۶۰۵ تا ۱۶۰۹ ساخته شد که گورستان کوچکی را در آغوش خود جای داده بود.

اگر شما امروز به بازدید از این کلیسا بروید و در امتداد فضای داخلی حرکت کنید، در انتهای مسیر با همان آپسه تاریخی روبه‌رو می‌شوید. درست پشت محراب اصلی، این بخش با معماری کلاسیک خود همچون صحنه‌ای باشکوه ظاهر می‌شود. در پس آن نیز خانه‌ای زیبا و مجلل، ساخته‌شده به دستور «لویی اورلئان» پسر نایب‌السلطنه، دیده می‌شود که روزگاری محل زندگی او بوده و امروزه به اقامتگاه کشیشان کلیسا تبدیل شده است.

حائل محراب در کلیسای سن-اتین پاریس

وقتی شما وارد فضای درونی کلیسا می‌شوید، یکی از اولین چیزهایی که توجهتان را جلب می‌کند، حائل زیبای محراب است. این سازه‌ی سنگی در اوایل قرن شانزدهم ساخته شد و امروز تنها نمونه‌ی باقی‌مانده از این نوع در سراسر پاریس به شمار می‌رود؛ گویی تاریخ، این یادگار منحصر‌به‌فرد را برای شما حفظ کرده است.

در دوران قرون وسطی، چنین حائلی نقش مرزی میان محراب، جایگاه راهبان و کشیشان، با بخش اصلی کلیسا را داشت؛ جایی که مردم عادی برای عبادت گرد هم می‌آمدند. از بالای این حائل یا همان «ژوبه» ـ نامی برگرفته از دعایی لاتین که خطیب با آن برکت می‌خواست ـ کلمات مقدس خوانده می‌شد. با گذشت زمان و برای آنکه همه‌ی جمعیت بتوانند مراسم مذهبی را ببینند، بیشتر این حائل‌ها در قرن هجدهم برچیده شدند، اما کلیسای سن-اتین پاریس همچنان تنها کلیسایی است که چنین اثری را در دل خود نگه داشته است.

اگر شما کمی در فضای داخلی کلیسای سن-اتین پاریس مکث کنید، می‌بینید این حائل ترکیبی از معماری گوتیک و تزئینات رنسانس است. نرده‌های سنگی آن مانند توری ظریف به‌دست استادکاران شهر «سَن-لو» تراشیده شده و دو پلکان مارپیچ از کنار ستون‌ها بالا می‌رود تا به گالری بالایی برسد. کارکرد دقیق این گالری هنوز به‌طور کامل روشن نیست، اما جلوه‌ی هنری آن هر بیننده‌ای را شیفته می‌کند.

در بالای حائل، مجسمه‌ای باشکوه از مسیح مصلوب آویزان است؛ اثری از هنرمند آلمانی «اولریش فون گرینه‌والد» که روزگاری در کلیسای مدرسه‌ی پلی‌تکنیک قرار داشت و پس از تخریب آن در سال ۱۸۳۰ به اینجا منتقل شد. امروزه، این مجسمه در کنار سنگ میانی سقف و تزئینات بی‌نظیر، صحنه‌ای روحانی و پرشکوه را در کلیسای سن-اتین پاریس شکل داده و بازدیدکنندگان را به سفری در دل تاریخ و معنویت می‌برد.

منبر کلیسای سن-اتین پاریس

در میانه‌ی فضای باشکوه کلیسای سن-اتین پاریس، منبری دیده می‌شود که در سال ۱۶۵۱ ساخته شد. این منبر جایگزین حائل قدیمی محراب شد و به نقطه‌ای تازه برای موعظه و سخن گفتن کشیشان تبدیل گردید. طراحی و تراشکاری ظریف آن از هنر باروک الهام گرفته است؛ سبکی که با خطوط پرقدرت و جزئیات پرشکوه شناخته می‌شود. مجسمه‌ساز «لستوکار» این اثر را با تکیه بر طرح‌های «لا هیر» خلق کرد و به آن جانی هنری بخشید.

وقتی شما نزدیک‌تر می‌روید و به جزئیات نگاه می‌کنید، متوجه می‌شوید که بدنه‌ی منبر بر دوش پیکره‌ی نیرومند «شمشون» استوار است؛ همان قهرمان کتاب مقدس که با نیروی بازوانش شناخته می‌شود. اطراف بدنه، هفت پیکره‌ی زنانه دیده می‌شود که هرکدام نمادی از یکی از فضیلت‌های اصلی و الهی هستند. همچنین، در پنل‌های تزئینی منبر، داستان‌های زندگی سنت استیفن به‌زیبایی روایت شده و در میان آن‌ها تصاویر چهار انجیل‌نویس و دو قدیس بزرگ کلیسا، یعنی «سن ژروم» و «سن آگوستین»، دیده می‌شود. این مجموعه، بخشی از هویت معنوی و هنری کلیسای سن-اتین پاریس را شکل داده و حضور در برابرش تجربه‌ای سرشار از احترام و شگفتی برای شما خواهد بود.

شیشه‌های رنگی کلیسای سن-اتین پاریس

مطمئن باشید که اولین چیزی که نگاه شما را خیره می‌کند، پنجره‌های رنگی کلیسای سن-اتین پاریس است. این پنجره‌ها، که از اوایل قرن شانزدهم تا آغاز قرن هفدهم ساخته شده‌اند، از کامل‌ترین مجموعه‌های شیشه‌های رنگی در سراسر پاریس به شمار می‌روند. هر قطعه‌ی شیشه با ظرافت خاصی طراحی شده و نور خورشید که از میان آن‌ها عبور می‌کند، فضایی رویایی و پر از رنگ‌های زنده درون کلیسا ایجاد می‌کند.

شاید برای شما جالب باشد که بدانید بیشتر این پنجره‌ها هنوز در جای اصلی خود قرار دارند و پس از گذشت چند قرن، همچنان همان جلوه‌ی اولیه را حفظ کرده‌اند. در هر دوره، بهترین هنرمندان شهر برای خلق این شیشه‌ها تلاش کرده‌اند و حاصل کارشان، ترکیبی از هنر و ایمان است که به فضای داخلی کلیسا شکوهی خاص بخشیده است. وقتی در سکوت میان نورهای رنگی می‌ایستید، گویی خود را در دل قصه‌ای معنوی و جاودانه می‌یابید.

ارگ تاریخی کلیسای سن-اتین پاریس

در دل تالار بزرگ کلیسای سن-اتین پاریس یکی از ارزشمندترین یادگارهای موسیقی مذهبی قرار دارد؛ جعبه‌ی چوبی ارگ که در سال ۱۶۳۱ توسط استاد نجار «ژان بورون» ساخته و حکاکی شد. این ساز عظیم، قدیمی‌ترین ارگ موجود در پاریس است که همچنان در حالت اولیه‌ی خود باقی مانده و با گذر قرن‌ها، اصالت خویش را حفظ کرده است.

اگر شما روبه‌روی ارگ بایستید، تنها بخشی از لوله‌های آن را خواهید دید، در حالی‌که بیش از ۷۰۰۰ لوله با اندازه‌هایی از سه میلی‌متر تا پنج و نیم متر در دل این ساز جای گرفته‌اند. ارگ کلیسا با ۹۰ ردیف صدا در رده‌ی پنجمین ارگ بزرگ شهر پاریس قرار می‌گیرد. در طول تاریخ، سازندگان بزرگی همچون «پیر پشور» – طراح نخستین ارگ که اثری از آن باقی نمانده – و سپس «فرانسوا-آنری کلیکوت» در سال ۱۷۷۲ و «کاوایه-کول» در سال ۱۸۶۳ بر روی آن کار کرده‌اند. این ساز پرشکوه میزبان نوازندگان برجسته‌ای از جمله «موریس دوروفله» بوده است؛ آهنگسازی که از بیست‌وهشت سالگی تا پایان عمرش در سال ۱۹۸۶ نوازنده‌ی اصلی ارگ بود. امروز نیز نوازندگانی چون «تیری اسکاش» و «ونسان وارنیه» با اجرای موسیقی در کلیسای سن-اتین پاریس، صدای این ارگ تاریخی را زنده نگه می‌دارند و فضای کلیسا را با آوایی آسمانی پر می‌کنند.

آثار هنری کلیسای سن-اتین پاریس

پیش از انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹، گنجینه‌ای ارزشمند از تابلوهای نقاشی و پارچه‌های نفیس در کلیسای سن-اتین پاریس نگهداری می‌شد. اما در روزهای پرآشوب انقلاب، این مجموعه پراکنده و بسیاری از آثار از دست رفت. به همین دلیل، آنچه امروز در سالن‌ها و دیوارها دیده می‌شود، بیشتر بازسازی و تلاش برای زنده نگه‌داشتن شکوه گذشته است.

با وجود این، هنوز هم می‌توانید چند اثر چشمگیر را از نزدیک ببینید. دو نقاشی معروف به عنوان «نذرنامه برای سنت ژنویو» باقی مانده‌اند: یکی اثر نیکلا دو لارجیه در سال ۱۶۹۶ و دیگری اثر ژان‌فرانسوا دو تروا در سال ۱۷۲۶. این تابلوها جلوه‌ای ویژه به فضای داخلی کلیسا بخشیده‌اند و بازدیدکننده را به قرن‌ها پیش می‌برند؛ جایی که هنر و ایمان در کنار هم شکوفا می‌شدند.

برای تجربه‌ای به‌یادماندنی‌تر و کامل‌تر از تاریخ مذهبی پاریس، می‌توانید بعد از کلیسای سن-اتین سری هم به کلیسای نوتردام یا کلیسای سنت شاپل بزنید که از نمادین‌ترین بناهای شهر هستند.

جاهای دیدنی نزدیک کلیسای سن-اتین پاریس

در اطراف کلیسا، جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بسیاری قرار گرفته‌اند که می‌توانید در یک پیاده‌روی کوتاه از آن‌ها دیدن کنید.

پانتئون (Panthéon)

درست چند قدمی کلیسا، بنای باشکوه پانتئون قرار دارد. اینجا آرامگاه بزرگان فرهنگ و اندیشه‌ی فرانسه مثل ویکتور هوگو، ولتر و ماری کوری است. اگر می‌خواهید بیشتر با این مکان بی‌نظیر آشنا شوید مقاله ما با عنوان معبد پانتئون پاریس را مطالعه کنید.

کتابخانه‌ی سنت ژنویف (Bibliothèque Sainte-Geneviève)

در نزدیکی کلیسا، کتابخانه‌ی سنت ژنویف یکی از معروف‌ترین جاهای تاریخی پاریس قرار دارد که با نمایی نئوکلاسیک و فضای علمی خاص خود شناخته می‌شود.

دانشگاه سوربن (Sorbonne University)

در چند دقیقه پیاده‌روی می‌توانید به قلب دانشگاه سوربن برسید؛ قدیمی‌ترین و معتبرترین مرکز علمی پاریس که محله‌ی لاتین به خاطر آن شهرت یافته است.

باغ لوکزامبورگ (Jardin du Luxembourg)

با کمی پیاده‌روی به سمت غرب، به باغ لوکزامبورگ می‌رسید؛ یکی از محبوب‌ترین پارک‌های پاریس با مجسمه‌ها، دریاچه‌ی کوچک و قصر زیبای سنای فرانسه.

موزه‌ی کوری (Musée Curie)

در نزدیکی کلیسا، موزه‌ی کوری قرار دارد که به زندگی و دستاوردهای ماری و پیر کوری اختصاص یافته است؛ جایی متفاوت از فهرست بهترین موزه های پاریس اما به همان اندازه ارزشمند برای بازدید.

آرن دو لوته‌س (Arènes de Lutèce)

کمی پایین‌تر از کلیسا، بقایای یک آمفی‌تئاتر رومی متعلق به قرن اول میلادی دیده می‌شود که یکی از قدیمی‌ترین یادگارهای پاریس است.

آرامگاه بزرگان در کلیسای سن-اتین پاریس

وقتی شما در فضای معنوی کلیسای سن-اتین پاریس قدم می‌زنید، حس می‌کنید که با تاریخ زنده‌ی فرانسه هم‌نشین شده‌اید. در همین مکان، فیلسوف بزرگ فرانسوی، بلز پاسکال (۱۶۲۳–۱۶۶۲)، به خاک سپرده شده است؛ زیرا او در محوطه‌ی همین کلیسا چشم از جهان فروبست. حضور آرامگاه او در دل این بنا، گویی یادآور اندیشه‌های عمیق و تأثیرگذار فیلسوفی است که نامش با فرهنگ و فلسفه‌ی اروپا گره خورده است.

اما تنها پاسکال نیست که یادش در دیوارهای کلیسا زنده مانده است. پیکر ژان راسین (۱۶۳۹–۱۶۹۹)، نمایشنامه‌نویس برجسته‌ی فرانسوی، پس از تخریب صومعه‌ی «پورت-روآل دُ شان» به این مکان منتقل شد؛ زیرا خانواده‌ی او در نزدیکی کلیسا زندگی می‌کردند. از آنجا که این کلیسا ارتباط نزدیکی با جریان ژانسنیست داشت، آرامگاه راسین در اینجا جای گرفت و امروز زائران و علاقه‌مندان ادبیات فرانسه می‌توانند در سکوت این فضای مقدس، با میراث او در کلیسای سن-اتین پاریس پیوند برقرار کنند.

نظرات بازدیدکنندگان درباره کلیسا

بازدیدکنندگان از سراسر جهان، کلیسای سن-اتین پاریس را یکی از «گوهرهای پنهان پاریس» می‌دانند؛ کلیسایی که در سایه‌ی پانتئون و دانشگاه سوربن قرار گرفته و به همین دلیل بسیاری آن را نادیده می‌گیرند. کسانی که به دیدن آن رفته‌اند، از شیشه‌های رنگی باشکوه، پلکان‌های مارپیچ، حائل محراب منحصر‌به‌فرد (آخرین نمونه‌ی باقی‌مانده در پاریس) و ارگ قدیمی و عظیمش به‌عنوان برجسته‌ترین ویژگی‌ها یاد کرده‌اند.

بسیاری تأکید کرده‌اند که این کلیسا آرامگاه بزرگان فرهنگ و اندیشه همچون بلز پاسکال و ژان راسین و همچنین زیارتگاه سنت ژنویف، قدیسه‌ی پاریس است؛ زنی که به باور مردم، شهر را از حمله آتیلا نجات داد. برای همین، کلیسا هم جنبه‌ای تاریخی و هم معنوی دارد. برخی بازدیدکنندگان آن را «زیباترین کلیسای پاریس» نامیده‌اند و اشاره کرده‌اند که حتی فیلم «Midnight in Paris» نیز در این مکان فیلم‌برداری شده است.

در مجموع، تجربه‌ی گردشگران نشان می‌دهد که این کلیسا جایی است برای آرامش، سکوت و در عین حال کشف تاریخ پنهان پاریس. بسیاری معتقدند اگر به دیدن پانتئون می‌روید، حیف است تنها چند قدم آن‌طرف‌تر، شکوه این کلیسا را از دست بدهید.

اگر بعد از بازدید از کلیسای سن-اتین دوست دارید بیشتر با زیبایی‌های شهر آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنم مقاله‌ی جاهای دیدنی پاریس را هم بخوانید.

نتیجه‌گیری

کلیسای سن-اتین پاریس تنها یک بنای مذهبی نیست، بلکه سفری است به دل تاریخ، هنر و ایمان مردم پاریس. از شیشه‌های رنگی چشم‌نواز گرفته تا ارگ عظیم، از آرامگاه بزرگان فلسفه و ادبیات تا زیارتگاه سنت ژنویف، همه‌چیز در این کلیسا روایتگر شکوهی است که قرن‌ها در محله‌ی لاتین جریان داشته است. اگر قصد سفر به شهر نور را دارید، بازدید از این کلیسا را در برنامه‌ی خود بگنجانید و مطمئن باشید که تجربه‌ای متفاوت از پاریس خواهید داشت. برای داشتن سفری راحت و بدون دغدغه، بهترین راه آغاز ماجراجویی شما رزرو تور پاریس است؛ راهی ساده تا بتوانید در کنار دیگر جاذبه‌های این شهر، از نزدیک زیبایی‌های سن-اتین را هم لمس کنید.