موزه نان مشهد
فهرست مطالب
نان فقط یک خوراک ساده نیست؛ بخشی از فرهنگ و خاطره جمعی ما ایرانیهاست. در موزه نان مشهد میتوانید از نزدیک ببینید چطور نان از دل گندم تا تنور شکل میگیرد و چه جایگاهی در زندگی مردم داشته است. این موزه جذاب با فضای سنتی و نمایشگاههای دیدنیاش، تجربهای خانوادگی و متفاوت در بین جاهای دیدنی مشهد است. اگر قصد دارید با خرید بلیط هواپیما مشهد به این شهر سفر کنید، بازدید از موزه نان را در برنامه سفر خود بگنجانید تا طعم واقعی فرهنگ و تاریخ را حس کنید.
موزه نان مشهد کجاست؟
موزه نان یکی از جالبترین موزه های مشهد در منطقه صنعتی شهر و در کنار کارخانه نان «مزرعه ناب» قرار دارد.
آدرس دقیق موزه: مشهد، بزرگراه پیامبر اعظم، جاده قوچان، کارخانه گندم دشت (مزرعه ناب)
دسترسی به موزه نان مشهد
- با خودروی شخصی: از میدان نمایشگاه یا بلوار اندیشه وارد بزرگراه پیامبر اعظم شوید و مسیر را تا جاده قوچان ادامه دهید. تابلوهای کارخانه گندم دشت شما را به ورودی موزه راهنمایی میکنند.
- با مترو: نزدیکترین ایستگاه مترو به موزه، ایستگاه امام خمینی (خط ۲ مشهد) است. از آنجا میتوانید با تاکسیهای محلی یا تاکسی اینترنتی حدود ۱۰ دقیقه تا موزه مسیر طی کنید.
- با اتوبوس: ایستگاه اتوبوس سهراه دارایی در نزدیکی مسیر ورودی موزه قرار دارد. بعد از پیاده شدن، چند دقیقه پیادهروی تا موزه لازم است.
ساعت کاری موزه
اگر تا اینجا تصمیم گرفتهاید این موزه را هم به فهرست مشهدگردی خود بیفزایید یادتان باشد که ساعت کاری موزه از 7 تا 14:30 است. بنابراین برای برنامه تماشای موزه سنتی نان را به صبح زود یا ظهر موکول کنید.
داستان شکلگیری موزه نان مشهد
یافتهها نشان میدهد نان از اواخر عصر حجر تا به امروز تهیه و مصرف میشود. در یونان نیز تهیه نان بیشترین سهم را از آشپزی داشت. نانهای برش زده به شکل امروزی در اوایل دهه 1930 توسط مردم استفاده شد. در ایران اما تنوع نان بالا است. این موزه توسط بخش خصوصی و یکی از شرکتهای تهیه و پخش نان مشهد ساخته شدهاست. برای دسترسی به موزه نان مشهد نیز باید خودتان را به کارخانه گندم دشت برسانید.
هدف از راهاندازی این موزه چه بود؟
هدف از ساخت این موزه در مشهد شناساندن تمام مراحل تهیه نان به نسل جدید و تداعی کردن خاطرات ارزنده سنت پخت نان برای بزرگسالان است. به این منظور در موزه نان مشهد شاهد بخشهای مختلفی خواهید بود از مجسمههایی که مراحل بذرافشانی تا برداشت گندم را نمایش میدهد تا آسیاب کردن گندم، پخت نان و نانوایی و زنانی که در حال تهیه نان پای تنور نشستهاند. همه اینها موزه نان را دیدنیتر میکند. اگر در برنامه تور مشهد خود بهدنبال تجربهای متفاوت هستید، بازدید از این موزه فرهنگی میتواند بخش خاصی از سفرتان باشد.
معماری ساختمان موزه نان
موزه نان مشهد با معماری سنتی و ساده دیدنیتر است. آجر، کاهگل، چوب، گچ و پنجرههای ارسی رنگی خاصترین و در عین حال سادهترین نوع معماری سنتی ایرانی را به نمایش میگذارد. در این موزه نه تنها با فرهنگ نان آشنا میشوید بلکه با تماشای معماری ساده و دلنشین این موزه به یاد گذشته میافتید که مادربزرگ در حیاط و کنار تنور نان تازه میپخت.
بخشهای مختلف موزه
در موزه نان مشهد با مراحل مختلف تهیه نان همچون مراحل کاشت تا برداشت گندم؛ بذرافشانی، برداشت و خرمنکوبی، آرد کردن گندم و ابزار آن مانند آسیابهای آبی و بادی و نمایش مراحل تهیه خمیر و پخت نانهای سنگک، ساج، سفال، انواع تنور همچون تنورهای عشایری و انواع نانوایی همچون نانوایی سنگکی قدیمی با جزئیات فراوان به چشم میخورد. همچنین در این موزه رقص اپر که یکی از آیینهای شهر مشهد است دیده میشود. در ضمن یکی از جذابترین بخشهای گردش در موزه فرهنگی نان تماشای مجسمههایی است که شاطر، زنان عشایری در حال پخت نان و مردان و زنانی که برای تهیه نان سنگک در صف میمانند را به نمایش میگذارد.
رستورانهای نزدیک موزه نان
موزه نان مشهد در منطقهای صنعتی و در کنار یک کارخانه واقع شده است اما با این حال چند مورد از بهترین رستوران های مشهد در نزدیکی موزه وجود دارد که با کمک برنامههای مسیریاب میتوانید آنها را پیدا کنید:
- رستوران باغسرای رویا
- رستوران ترنج
- رستوران سید و پسران
در صورتی که میخواهید برای وعده ناهار به مشهد بازگردید رستورانهای زیر را به شما پیشنهاد میکنیم:
- رستوران پسران کریم مشهد
- رستوران ترنم
- رستوران ارم شاندیز
- رستوران ارکیده سیاه
هتلهای نزدیک به موزه نان
در نزدیکی موزه نان مشهد هتل وجود ندارد به همین منظور باید در شهر مشهد اقامت داشته باشید و برای تماشای این موزه به خارج از مشهد بروید. بهترین هتلهای مشهد که منظره آنها حرم امام رضا (ع)است را در فهرست زیر برای شما آوردهایم تا به راحتی هتل مشهد خود را رزرو کنید:
جاهای دیدنی مشهد نزدیک به موزه
در نزدیکی موزه چند دیدنی وجود دارد که خالی از لطف نیست که در کنار برنامهریزی برای تماشای موزه سنتی نان به این جاهای دیدنی هم سر بزنید:
- موزه ژوراسیک
- روستای چهار برج
- بنای هارونیه
- آرامگاه فردوسی مشهد
- آرامگاه استاد محمدرضا شجریان
- موزه فردوسی
- آرامگاه امام محمد غزالی
موزههای نان در جهان؛ همتایان موزه نان مشهد
موزه نان مشهد تنها نمونه از این دست موزههای جالب در جهان نیست. در کشورهای مختلف، موزههایی تأسیس شدهاند تا تاریخ و فرهنگ نان را برای مردم به تصویر بکشند:
- ۱. موزه نان آلمان (Ulm Bread Museum) :این موزه توسط یک پدر و پسر به نام «ویلی» و «هرمان» در شهر اولم آلمان راهاندازی شد. موضوع آن تاریخ ششهزارسالهی نان در جهان است و یکی از غنیترین موزههای نان به شمار میرود. در این موزه یک کتابخانه تخصصی دربارهی تاریخ و فرآیند تولید نان نیز وجود دارد.
- ۲. موزه نان سنپترزبورگ – روسیه: در این موزه چوبی و سنتی، فرآیند پخت و مصرف نان در روسیه و دیگر نقاط جهان به نمایش درآمده است. بازدیدکنندگان میتوانند ابزار قدیمی شیرینیپزی و نانوایی سنتی روسیه را از نزدیک ببینند.
- ۳. موزه نان و گندم سوئیس (Lausanne): این موزه در نزدیکی شهر لوزان قرار دارد؛ شهری که به «سبد نان سوئیس» معروف است. موزه، داستان تولید نان را از غله تا پخت روایت میکند و مجسمههایی از نانوایان در حال کار دارد. نان گیسویی (Zopf) نماد اصلی این موزه است.
- ۴. موزه نان آغدام – آذربایجان: این موزه در شهر آغدام قرار داشت و به نمایش ابزارهای سنتی پخت نان و فرهنگ غذایی مردم آذربایجان میپرداخت. متأسفانه در جریان جنگ این کشور دچار آتشسوزی و تخریب شد و امروزه تنها بقایای آن باقی مانده است.
حرف آخر
امروز دیگر موزهها تنها برای نمایش اشیای عتیقه و زیرخاکی ساخته نمیشوند. بعضی از موزهها با هدف ترویج علم راهاندازی میشود بعضی دیگر برای ترویج فرهنگی که شاید به دست فراموشی سپرده شدهاست. موزه نان مشهد یکی از موزههای فهرست بلندبالای جاهای دیدنی مشهد است که هدف آن ترویج فرهنگ نان و یادآوری سنتهای گذشته مردم ایران است.
سوالات متداول
این موزه در کارخانه گندم دشت واقع در محله ده دی شهر مشهد قرار دارد.
هدف از راهاندازی این موزه، آموزش مراحل تهیه نان به نسل جدید و تداعی خاطرات سنتهای پخت نان برای بزرگسالان است.
موزه شامل بخشهای مختلفی است که فرآیندهای بذرافشانی، برداشت گندم، آسیاب کردن، تهیه خمیر و پخت نانهای مختلف را نشان میدهد.
