جاذبه های دیدنی ایروان

د قدمی هم قرار گرفته‌اند. اگر قصد خرید بلیط هواپیما ایروان یا رزرو تور ایروان را دارید، احتمالاً می‌خواهید قبل از سفر بدانید کدام مکان‌ها را باید در اولویت بگذارید و از کجا شروع کنید. این مقاله دقیقاً برای همین طراحی شده؛ معرفی مهم‌ترین جاذبه های دیدنی ایروان با توضیحات کوتاه و کاربردی تا بتوانید برنامه سفر را سریع و بی‌دردسر بچینید.

جاذبه‌های تاریخی ایروان

ایروان شهری با پیشینه چند هزارساله است و بسیاری از مهم‌ترین آثار تاریخی قفقاز در همین شهر قرار دارند. معماری سنگ توفا، میدان‌ها و بناهای باشکوه، مسیرهای پیاده‌روی قدیمی و محله‌های تاریخی، ایروان را به مقصدی جذاب برای علاقه‌مندان تاریخ تبدیل کرده است. در این بخش مهم‌ترین بناهای تاریخی شهر را معرفی می‌کنیم.

کاسکاد ایروان

کاسکاد، یکی از معروف‌ترین جاذبه های دیدنی ایروان است؛ مجموعه‌ای عظیم از پله‌های سنگی که از دهه‌ ۷۰ میلادی تا اوایل دهه ۲۰۰۰ ساخته شده و همچنان نماد معماری شهر محسوب می‌شود. این سازه بزرگ، ترکیبی از معماری شوروی و هنر معاصر است و هنگام بالا رفتن از پله‌ها، آثار هنری، حوضچه‌ها و فضاهای سبز کوچک در مسیر دیده می‌شود؛ فضایی که قدم‌زدن در آن را تبدیل به تجربه‌ای آرام و چشم‌نواز می‌کند.

اما مهم‌ترین دلیل محبوبیت کاسکاد، چشم‌انداز بی‌نظیر آن است. از ارتفاعات این مجموعه، بخش بزرگی از ایروان زیر پا قرار می‌گیرد و اگر خوش‌شانس باشید و هوا صاف باشد، قله آرارات نیز در دوردست خودنمایی می‌کند. بهترین زمان بازدید معمولاً نزدیک غروب است؛ زمانی که نور گرم عصرگاهی منظره شهر را تماشایی‌تر می‌کند.

در اطراف پله‌ها و پارکی که به کاسکاد می‌رسد، مجموعه‌ای از مجسمه‌ها و هنرهای مدرن دیده می‌شود که متعلق به «مرکز هنرهای کافسیان» هستند. ورود به گالری‌های داخلی نیاز به بلیت دارد، اما تماشای آثار هنری فضای باز و استفاده از پله‌برقی داخل مجموعه کاملاً رایگان است.

تندیس نمادین مادر ارمنستان

تندیس «مادر ارمنستان» در پارک پیروزی قرار دارد و یکی از شناخته‌شده‌ترین جاهای دیدنی ایروان به حساب می‌آید. این مجسمه بزرگ با شمشیر و چهره‌ای جدی، نمادی از پایداری مردم ارمنستان است و اطراف آن مجموعه‌ای از وسایل نظامی قدیمی قرار دارد که بخشی از موزه نظامی پارک را تشکیل می‌دهند.

یکی از دلایل محبوبیت این نقطه، چشم‌انداز وسیعی است که به شهر و در روزهای صاف به قله آرارات دارد. فضای پارک، مسیرهای پیاده‌روی و حال‌وهوای تاریخی آن باعث می‌شود بازدید از این منطقه برای مسافران جذاب باشد. دسترسی هم ساده است؛ یا با تاکسی‌های اینترنتی مستقیم به پارک می‌رسید یا می‌توانید از مسیر بالایی کاسکاد ادامه مسیر دهید.

مرکز فرهنگی ماتناداران

ماتناداران یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی و از شناخته‌شده‌ترین جاذبه های دیدنی ایروان است. این مجموعه در نزدیکی کاسکاد قرار دارد و به‌خاطر نگهداری از نسخه‌های خطی بسیار قدیمی شناخته می‌شود. ساختمان سنگی و باشکوه آن، همراه با تندیس مسروپ ماشتوتس ( خالق الفبای ارمنی ) فضای تاریخی و موقری به محوطه می‌دهد.

در داخل این موزه بیش از ۱۳ هزار نسخه خطی نگهداری می‌شود؛ آثاری که قدمت برخی از آن‌ها به قرن پنجم میلادی می‌رسد. بیشتر این دست‌نوشته‌ها به زبان ارمنی هستند، اما آثار ارزشمندی به زبان‌های لاتین، عربی، عبری، فارسی و یونانی نیز در مجموعه دیده می‌شود. برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ارمنستان، بازدید از ماتناداران تجربه‌ای کاملاً متفاوت و تماشایی است.

خیابان شمالی ایروان

خیابان شمالی یا Northern Avenue یکی از شلوغ‌ترین مسیرهای پیاده‌روی و از محبوب‌ترین جاهای دیدنی ایروان است. این خیابان که میدان جمهوری را به اپرا متصل می‌کند، در سال ۲۰۰۷ افتتاح شد و حال‌وهوای مدرن‌تری نسبت به بافت قدیمی شهر دارد. ساختمان‌های جدید، فروشگاه‌ها و کافه‌های متعدد، فضای شهری متفاوتی ایجاد کرده‌اند که روزها آرام‌تر است و شب‌ها کاملاً جان می‌گیرد.

با فرا رسیدن عصر، این خیابان تبدیل به یکی از زنده‌ترین نقاط شهر می‌شود. هنرمندان خیابانی، موسیقی زنده، کافه‌های روباز و جمعیتی که برای قدم‌زدن آمده‌اند، فضای گرم و پرنشاطی به خیابان می‌دهد. نشستن در یکی از کافه‌ها و تماشای رفت‌وآمد مردم، یکی از تجربه‌های ساده اما دلنشین در جاذبه های دیدنی ایروان است.

میدان جمهوری ایروان

بخش زیادی از هویت بصری ایروان از سنگ‌های «تووف» گرفته شده؛ سنگ‌های آتشفشانی با طیف صورتی که دلیل لقب مشهور شهر صورتی هستند. بهترین جا برای دیدن این رنگ خاص، میدان جمهوری ایروان است؛ میدان اصلی شهر که ساختمان‌های دولتی، هتل ماریوت و موزه‌ها با همین سنگ‌های صورتی‌رنگ ساخته شده‌اند. معماری یک‌دست و منظم این مجموعه، یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های سبک شهری ایروان است و تماشای آن برای بسیاری از مسافران جذاب است.

در ماه‌های گرم سال، عصرها میدان جمهوری میزبان فواره‌های موزیکال است؛ ترکیبی از نور، آب و موسیقی که ساده است اما حال‌وهوای صمیمی و شاد دارد. هر شب جمعیت زیادی از محلی‌ها و گردشگران کنار میدان می‌ایستند تا نمایش را ببینند و همین فضا باعث شده میدان جمهوری یکی از محبوب‌ترین جاذبه های دیدنی ایروان باشد.

دژ اربونی ایروان

دژ اربونی که قدمتش به سال ۷۸۲ پیش از میلاد می‌رسد، یکی از مهم‌ترین نقاط تاریخی شهر و بخشی ارزشمند از مکان های دیدنی ایروان است. این دژ توسط پادشاهی اورارتو ساخته شده و باقیمانده دیوارهای سنگی، سکوها و طرح شهرک نظامی هنوز هم حال‌وهوای دوران باستان را زنده نگه داشته است. وقتی به بالای تپه می‌رسید، چشم‌انداز وسیعی از ایروان امروز و لایه‌های کهن‌تر آن پیش رویتان قرار می‌گیرد.

این محوطه حدود هفت کیلومتر از مرکز فاصله دارد و معمولاً با تاکسی‌های اینترنتی به‌سادگی قابل دسترس است. اربونی فضایی ساده و بی‌تکلف دارد؛ خبری از بازسازی‌های پرزرق‌وبرق نیست و همین باعث می‌شود حس اصالت و قدمت مکان بیشتر لمس شود. اگر به تاریخ علاقه دارید، بازدید از این دژ یکی از تجربه‌های با ارزش در سفر به ایروان خواهد بود.

محله قدیمی کُند ایروان

اگرچه بیشتر بافت ایروان امروزی در اوایل قرن بیستم شکل گرفته، اما محله کُند هنوز بخشی از چهره قدیمی شهر را حفظ کرده است. این منطقه که قدمتش به سده هفدهم می‌رسد، یکی از سه محله اصلی تاریخی ایروان بوده و خانه‌هایی با معماری ساده و الهام‌گرفته از فرهنگ‌های ایرانی، عثمانی و اسلامی در آن دیده می‌شود. کوچه‌های باریک و خاکی و خانه‌های گِلی باعث شده این منطقه فضایی کاملاً متفاوت از مرکز مدرن شهر داشته باشد.

هرچند کُند سال‌هاست که نیاز به بازسازی دارد، بازدید از آن فرصت دیدن یکی از متفاوت‌ترین جاذبه های دیدنی ایروان را فراهم می‌کند؛ جایی که هنوز نشانه‌هایی از گذشته چندفرهنگی شهر قابل مشاهده است. قدم‌زدن در این محله، تصویری واقعی‌تر و کمتر دیده‌شده از تاریخ ایروان به شما می‌دهد.

به‌راحتی می‌توان به آن دسترسی پیدا کرد. بازدید از تسیترناکابرد تجربه‌ای متفاوت در لیست جاهای دیدنی ایروان است.

تالار اپرا و باله ملی ارمنستان

در مسیر پایین‌آمدن از کاسکاد، ساختمانی بزرگ و خاکستری‌رنگ با معماری چشمگیر دوره شوروی توجهتان را جلب می‌کند. اینجا تالار اپرا و باله ملی ارمنستان است؛ یکی از نمادین‌ترین سازه‌های مرکز شهر که در میدان آزادی قرار دارد. ساختمان دایره‌ای شکل آن در سال ۱۹۳۳ ساخته شده و به‌خاطر فرم متفاوت و نمای وسیع بتنی‌اش همیشه در میان جاهای دیدنی ایروان مطرح بوده است. اگر شانس این را داشته باشید که بلیت یکی از اجراها را پیدا کنید، فضای داخلی تزئین‌شده و رسمی سالن تجربه‌ای کاملاً متفاوت خواهد بود.

اما حتی اگر برنامه‌ای برای تماشای اجرا نداشته باشید، توقف کوتاه در اطراف اپرا هم لذت‌بخش است. در روزهای گرم سال معمولاً مراسم، اجراهای فضای باز و جمعیت زیادی در میدان آزادی دیده می‌شود و کافه‌ها و رستوران‌های اطراف هم حال‌وهوای زنده‌ای به محیط می‌دهند. تالار اپرا درست در مسیر بین کاسکاد و مرکز شهر قرار دارد و یکی از آن نقاطی است که گذر از کنارش همیشه تجربه خوشایندی برای مسافران ایروان است.

مسجد کبود ایروان

مسجد کبود که در خیابان ماشتو‌تس قرار دارد، یکی از زیباترین بناهای تاریخی ایروان و تنها مسجد فعال ارمنستان است. این ساختمان متعلق به دوره حکومت ایران در قرن هجدهم است و از معدود آثار تاریخی باقی‌مانده از آن دوره در مرکز شهر محسوب می‌شود. حیاط بزرگ، معماری ایرانی و فضای آرام مسجد باعث شده بسیاری از گردشگران حتی اگر مسلمان نباشند، برای دیدن این مجموعه وارد آن شوند و مدتی در سکوت دلپذیر حیاطش استراحت کنند.

در نزدیکی مسجد کبود، بازار سرپوشیده «پاک شوکا» قرار دارد؛ بازاری قدیمی که بخش زیادی از اصالت گذشته‌اش را در سال‌های اخیر از دست داده، اما هنوز هم نشانه‌هایی از معماری قدیمی در ساختمان آن دیده می‌شود. بازدید از مسجد و قدم‌زدن در اطراف آن می‌تواند تجربه‌ای متفاوت در بین دیدنی های ایروان باشد؛ جایی آرام، دور از شلوغی شهر و مناسب برای کشف یکی از چهره‌های فرهنگی کمتر دیده‌شده ایروان.

کلیساهای دیدنی ایروان

ایروان با اینکه یکی از قدیمی‌ترین کشورهای مسیحی جهان را نمایندگی می‌کند، در مرکز شهر تعداد زیادی کلیسا ندارد. بسیاری از کلیساهای کوچک و قدیمی در کوچه‌ها، میان ساختمان‌های مدرن یا در حیاط‌های مسکونی پنهان شده‌اند و همین ظاهر شهری باعث شده کمتر در نگاه اول دیده شوند. با این حال، هرکدام از این کلیساها بخشی از هویت فرهنگی و مذهبی شهر را حفظ کرده‌اند و بازدید از آن‌ها برای علاقه‌مندان معماری و تاریخ جذاب است.

از بین کلیساهای معروف می‌توان به کلیسای کاتوغیکه در تقاطع خیابان آبوفیان، کلیسای زوراور سورپ آستواتساتسین در نزدیکی خیابان تومانایان و کلیسای سنت سارکیس در حاشیه دره هرازدان یا کلیسای گغارت اشاره کرد. هرکدام از این بناها فضای متفاوتی دارند و برای کسانی که می‌خواهند با چهره آرام‌تر و محلی‌تر جاذبه های دیدنی ایروان آشنا شوند، گزینه‌های مناسبی هستند.

کلیسای جامع سنت گریگور

در بین مکان های گردشگری ایروان، کلیسای جامع سنت گریگور یکی از مهم‌ترین بناهای مذهبی است. این کلیسا که در سال ۲۰۰۱ افتتاح شده، بزرگ‌ترین کلیسای وابسته به کلیسای حواری ارمنی در جهان به شمار می‌رود. معماری بیرونی آن با خطوط تیز، حجم‌های هندسی و نمای سنگی روشن، ظاهری مدرن اما کاملاً هماهنگ با فرهنگ و تاریخ ارمنستان دارد.

فضای داخلی کلیسا ساده، خلوت و تا حدی مدرن است و به همین دلیل حال‌وهوای متفاوتی نسبت به کلیساهای کلاسیک اروپایی دارد. حتی اگر مذهبی نباشید، تماشای این بنا از نظر معماری تجربه‌ای جذاب است و بازدید از آن معمولاً در برنامه مسافران ایروان قرار می‌گیرد.

موزه‌های دیدنی ایروان

ایروان تعداد زیادی موزه ندارد، اما همان چند موزه مهم شهر آن‌قدر ارزشمند هستند که در فهرست اصلی جاهای دیدنی ایروان دیده می‌شوند. موزه تاریخ ارمنستان در میدان جمهوری یکی از مهم‌ترین‌هاست؛ مجموعه‌ای بزرگ با صدها هزار شیء تاریخی که روایت‌گر گذشته پر فراز و نشیب این کشور است و برای علاقه‌مندان به فرهنگ ارمنستان انتخابی مناسب محسوب می‌شود.

در کنار آن، موزه هنر مدرن ایروان نیز برای دوست‌داران هنر معاصر فضای متفاوتی دارد و بیشتر بر آثار هنرمندان ارمنی تمرکز می‌کند. هرچند کوچک است، اما بازدید از آن تجربه‌ای جمع‌وجور و جالب برای کسانی است که می‌خواهند با حال‌وهوای هنری شهر هم آشنا شوند.

پارک‌ها و طبیعت ایروان

با وجود اینکه ایروان شهری تاریخی است، اما فضای سبز و پارک‌های بزرگ نقش مهمی در زندگی روزمره مردم دارند. از پارک‌های شهری با معماری مدرن گرفته تا فضاهای سنتی و دنج، ایروان برای قدم‌زدن، استراحت و عکس‌برداری مکان‌های زیادی دارد. این بخش بهترین پارک‌ها و فضاهای طبیعی شهر را معرفی می‌کند.

پارک عشاق ایروان

پارک عشاق یکی از آرام‌ترین نقاط مرکز ایروان است و معمولاً در فهرست اصلی جاذبه های دیدنی ایروان قرار می‌گیرد. این پارک کوچک در نزدیکی ایستگاه مترو «مارشال باغرامیان» واقع شده و بعد از بازسازی سال ۲۰۰۸ ظاهری مدرن‌تر و مرتب‌تر به خود گرفته است. کوچه‌راه‌های سنگفرش، نیمکت‌های مرتب و فضاهای سبز کوچک باعث شده پارک، محل محبوبی برای قدم‌زدن و استراحت باشد.

در محوطه پارک چند مجسمه، یک کافه روباز و آمفی‌تئاتر کوچک دیده می‌شود که حال‌وهوای متفاوتی به فضا می‌دهد. چه برای یک توقف کوتاه میان گشت‌وگذارهای شهری و چه برای گذراندن ساعتی آرام دور از شلوغی مرکز، پارک عشاق انتخاب مناسبی است. عکاسی هم معمولاً بدون مشکل انجام می‌شود و فضای پارک برای ثبت چند عکس آرام و دلنشین بسیار مناسب است.

جمع‌بندی

ایروان شهری است که با وجود اندازه کوچک، تجربه‌های متنوعی ارائه می‌دهد؛ از معماری و موزه‌ها تا خیابان‌های پررفت‌وآمد، محله‌های قدیمی و فضاهای سبز. اگر برای اولین‌بار سفر می‌کنید، دیدن بخش‌هایی مثل کاسکاد، میدان جمهوری، ماتناداران و محله‌های مرکزی، تصویر کاملی از حال‌وهوای شهر به شما می‌دهد. با توجه به فاصله‌های کوتاه و دسترسی آسان، چیدن برنامه گشت‌وگذار هم کار سختی نیست و می‌توانید در مدت کوتاه بخش زیادی از شهر را ببینید.

ایروان به‌خاطر موقعیت مرکزی‌اش، نقطه شروع خیلی خوبی برای برنامه‌های یک‌روزه است. از اینجا به‌سادگی می‌توان به دریاچه سوان ارمنستان، معابد باستانی مثل گارنی، یا صومعه‌های قدیمی اطراف شهر مانند کلیسای جامع زوارتنوتس ارمنستان رفت؛ مسیرهایی که هم طبیعت متفاوتی دارند و هم بناهای تاریخی ارزشمند را در خود جای داده‌اند. برای مسافرانی که زمان محدودی دارند، این تورهای یک‌روزه بهترین فرصت برای دیدن بخش‌های بیشتری از کشور است.

حمل‌ونقل عمومی به بعضی از مناطق اطراف محدود است، اما تورهای روزانه از ایروان تقریباً همیشه در دسترس‌اند و با قیمت مناسب اجرا می‌شوند. بسیاری از مسافران با همین تورها به گغارد، نوراوانک، یا روستاهای اطراف می‌روند و یک روز کامل را بدون دردسر برنامه‌ریزی پشت سر می‌گذارند. اگر قصد دارید فراتر از شهر را ببینید، این تورهای آماده یک انتخاب کم‌هزینه و راحت هستند.

بهترین زمان سفر به ایروان

ایروان در تمام سال قابل‌سفر است، اما تابستان با گرمای بالای ۴۰ درجه می‌تواند برنامه‌ریزی شهری را سخت کند و حتی احتمال دیدن آرارات را هم کمتر می‌کند. زمستان و به‌ویژه ایام کریسمس هم زمان مناسبی نیست، چون بسیاری از کافه‌ها، رستوران‌ها و موزه‌ها تعطیل هستند و شهر حال‌وهوای آرام‌تری دارد.

بهترین زمان برای سفر معمولاً اواخر بهار و اوایل پاییز است؛ وقتی هوا ملایم است، خیابان‌ها سرزنده‌ترند و می‌توان بدون گرمازدگی یا محدودیت، گشت‌وگذار شهری را راحت انجام داد. این بازه زمانی بهترین تعادل بین آب‌وهوا و تجربه گردش در ایروان را فراهم می‌کند.

پیشنهاد می‌شود قبل از خرید بلیط هواپیما تهران به ایروان، نوع سفر خود را مشخص کنید؛ اینکه بیشتر به دنبال تاریخ و موزه باشید یا فضای شهری و طبیعت اطراف. با یک برنامه‌ریزی ساده، ایروان می‌تواند یکی از سفرهای خاطره‌انگیز و راحت شما باشد.

سوالات متداول