مذهب در استانبول؛ گذری به دنیای معنوی شهر

سفر به شهرهای تاریخی و فرهنگی همواره تجربهای سرشار از شگفتی و کشف است. هر شهر با داشتن میراث‌های فرهنگی و مذهبی خاص برای گردشگران فرصتی فراهم می‌کند تا ضمن تماشای زیبایی های دیداری شامل معماری، مراسم آیینی و موزه ها،  با تاریخ و عقاید محلی آشنا شوند. استانبول، شهری که ریشه­های تاریخی و مذهبی اش اروپا و آسیا را در نوردیده گنجینه­ای سرشار از آثار تاریخی و مذهبی است. این شهر با داشتن تاریخچه‌ای باستانی، ترکیبی منحصربه‌فرد از جذابیت‌های معماری، تاریخی و مذهبی را در خود جای داده است. برای بسیاری سفر فرصتی است برای یک تجربه معنوی. این تجربه معنوی می تواند در بازدید از یک مکان مذهبی به دست آید. در شهر استانبول مکان های مذهبی فراوانی وجود دارند که می توانند هر بیننده ای را برای لحظاتی با فضای ماورائی خود همراه کنند. اگر علاقمند هستید مهمترین مکان­های مذهبی دراستانبول را بشناسید این مقاله جایی است که در آن به معرفی مکان‌های مذهبی استانبول خواهیم پرداخت.

تور استانبول سه کلیک را به راحتی و ارزان رزرو کنید!

تاریخچه استانبول

اگر بخواهیم تاریخ استانبول را از زمانی حساب کنیم که به دست سطان محمد فاتح فتح شد و نامش از کنستانتینوپول به اسلامبول یا استانبول تغییر کرد، به تاریخی 570 ساله می رسیم. اما این شهر قدمتی به درازای تمدن انسان دارد. استانبول در طول تاریخ خود مرکز تجارت، فرهنگ و مذهب بوده است. این شهر بعنوان محل زندگی گروه­های مذهبی متعددی از جمله مسیحیان، یهودیان و مسلمانان ، همواره شاهد ساخت بسیاری از بناهای مذهبی باشکوه از جمله کلیساها، کنیسه ها و مساجد بوده است.

یک سفر فوق العاده را میتوانید با رزرو هتل خوش قیمت و بلیط هواپیما داشته باشید

تاریخ استانبول گواه تنوع فرهنگی و مذهبی آن است. از ریشه های یونانی و رومی تا میراث بیزانسی و عثمانی، این شهر نقشی محوری در شکل دادن به تاریخ جهان داشته است. امروزه استانبول یک کلان شهر شلوغ است که تاریخ غنی خود را با مدرنیته آمیخته است. این شهر یک مقصد توریستی محبوب است که سالانه میلیون‌ها بازدیدکننده را به خود جذب می‌کند که برای کشف آثار تاریخی و فرهنگی آن از جمله ایاصوفیه، مسجد آبی و کاخ توپکاپی سفر می کنند. بناهای مذهبی بویژه مساجد این شهر، از گنجینه های توریستی و  دستاوردهای معماری و هنری آن به شمار می ورند، تا جایی که برخی از آنها مثل مسجد ایاصوفیه بعنوان نماد و سمبل استانبول در عکس ها و پوسترها خودنمایی می کنند.

 نقش مذهب در توسعه تمدن و معماری در استانبول

استانبول زمانی قلب  جهان اسلام به شمار می رفت. قدرتمند ترین امپراتوری دنیا برای قرن ها سمبل توسعه و تمدنی مذهبی بود. به این ترتیب مذهب نقش بسزایی در توسعه تمدن و معماری استانبول داشته است. این شهر سال ها پایتخت خلافت بود و میراث اسلامی باشکوهی دارد که در میان آثار مذهبی جهان کم نظیر است. استانبول دارای بناهای مهم بسیاری شامل مساجد، کنیسه ها، معابد، کلیساها و خانقاه هاست که به عنوان مکان های زیارتی در نظر گرفته می شوند و سالانه میلیون ها علاقمند از آنها بازدید می کنند. این شهر دارای تاریخ غنی مذهبی است که به خوبی در معماری آن منعکس شده است.

شکوفایی معماری مذهبی در استانبول

فتح قسطنطنیه در سال 1453 توسط سلطان محمد دوم نقطه عطفی بود که  ایاصوفیه را از مسجد به کلیسا تبدیل و بر نقش جدید شهر به عنوان سمبلی از هنر و فرهنگ اسلامی تأکید کرد. این دگرگونی، همراه با ساخت مسجد آبی و مسجد سلیمانیه، نقش محوری استانبول را در تکامل معماری اسلامی نشان داد و نفوذ  آن  را فراتر از مرزهایش گسترش داد به طوری که سبک معماری این دوره به یکی از سبک های مشهور معماری بویژه معماری مساجد در مناطق مختلف مورد توجه قرار گرفت. استانبول، با داشتن تاریخ مذهبی فراگیر و تأثیرگذار، یک شهر متمایز در میان شهرهای دنیاست که در هر زمینه از هنر، فرهنگ و معماری نمونه‌هایی از تأثیر مذهب را مشاهده می‌کنیم. اسلام بعنوان موثرترین مذهب که در نهایت باعث شکل گیری هویت جدید این شهر شده،  تاثیرات عمیقی بر تمدن و فرهنگ این استانبول داشته است. به‌ویژه در معماری مساجد باستانی و بناهای تاریخی استانبول، غنای مذهبی و فرهنگی این شهر به وضوح به چشم می‌آید. معماری با شکوه استانبول، یک تلفیق بی‌نظیر از تأثیرات مذهبی و فرهنگی است. بناهای مذهبی استانبول تجسم استادانه­ای از تلاقی ایمان، نبوغ هنری و توجه به گردشگری است. مسجد آبی که با کاشی‌های آبی نمادین و گنبدهای آبشاری خود آراسته شده است، به عنوان شاهدی بر مهارت معماری دوران عثمانی است. از آنجایی که بازدیدکنندگان از سراسر جهان برای تماشای شکوه و عظمت آن هجوم می‌آورند، این مسجد نه تنها به یک مرکز معنوی، بلکه به یک جاذبه گردشگری ارزشمند تبدیل شده است. گردشگرانی که به دنبال تجربه ای معنوی و کاوش در گذشته باستانی شهر هستند، توجه خود را به مکان هایی جلب می کنند که امروزه به عنوان سمبل بناهای مذهبی مشهور است. مسجدهای تاریخی متعدد، کلیساها و معابد و در کنار آن رقص سماع که توسط صوفیان در خانقاه های مختلف شهر برگزار می شود، این پیوند با تاریخ مذهبی شهر را دوچندان کرده است. در ادامه به معرفی مهمترین مکان های مذهبی استانبول خواهیم پرداخت.

مسجد ایاصوفیه

ایاصوفیه را باید معروف ترین مکان مذهبی استانبول دانست که همانطور که گفته شد سمبل این شهر نیز به شمار می رود. مسجد ایاصوفیه یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری در شهر استانبول و حتی ترکیه است. در اصل، ایاصوفیه یک کلیسای جامع بود که در قرن ششم میلادی ساخته شد و به مرکز عبادت مسیحیان تبدیل شد. اما بعدها این بنا به مسجد تبدیل شد و برخی از عناصر معماری مسلمانان به آن افزوده شدند. مسجد ایاصوفیه یکی از شاهکارهای معماری بیزانس است و در طول تاریخ خود به عنوان بزرگترین کلیسای زمان خود شناخته می‌شد. این بنا دارای سقف گنبدی بزرگ است که به وسیله ستون‌های بزرگ به پایین کشیده می‌شود و وزن گنبد را به طرف پائین منتقل می‌کند.

دیوارها و سقف این مسجد با استفاده از سنگ مرمر چند رنگ، سبز و سفید یا سنگ آذرین بنفش و موزائیک‌های طلایی پوشیده شده‌اند. مسجد ایاصوفیه در منطقه سلطان احمد واقع شده است و در نزدیکی کاخ توپکاپی قرار دارد. این مکان برای چندین سال تبدیل به موزه شده بود اما در حال حاضر، مسجد ایاصوفیه به عنوان یک مسجد فعال است و مکانی برای ادای نماز و عبادت مسلمانان است.

مسجد سلیمانیه

 این مسجد یکی از بزرگترین و مشهورترین مساجد استانبول است. این بنا توسط سلطان سلیمان، از مشهورترین پادشاهان عثمانی در قرن شانزدهم ساخته شد و به دلیل معماری چشمگیر و فضای داخلی زیبایش شناخته شده است. سنگ بنای مسجد سلیمانیه استانبول در سال ۱۵۵۰ میلادی توسط معمار مشهور عثمانی سینان گذاشته شد و ساخت آن هفت سال طول کشید و در سال ۱۵۵۷ میلادی از این مسجد بزرگ به عنوان دومین مسجد بزرگ استانبول بعد از ایاصوفیه رونمایی شد. ارتفاع بزرگ‌ترین گنبد مسجد ۵۳متر و قطر آن ۲۶.۵ است. به سبک بیشتر مساجد عثمانی در اطراف گنبد اصلی گنبدهای کوچک که بیشتر حالت تزیینی دارد دیده می‌شود. مسجد سلیمانیه چهار مناره هم داره که ارتفاع آنهابه ۷۶متر می رسد.

مسجد و مقبره ایوپ سلطان

 این مسجد و مجموعه آرامگاهی است که در منطقه ایوپ استانبول واقع شده است. این مکان یکی از مقدس ترین مکان های استانبول محسوب می شود و هر ساله بازدیدکنندگان زیادی را به خود جذب می کند. موارد زیادی در اهمیت این مکان به عنوان مکانی مهم و مذهبی در استانبول وجود دارد.  نام این مسجد به نام ابو ایوب الانصاری، صحابی حضرت محمد (ص) است که در قرن هفتم در جریان محاصره قسطنطنیه توسط اعراب درگذشت. مسجد در زمان عثمانی ساخته شده و در طول سالیان متمادی مورد بازسازی و توسعه قرار گرفته است. این مسجد در منطقه ایوپ استانبول قرار دارد که به نام ایوپ سلطان نامگذاری شده است. مقبره ایوپ سلطان در کنار مسجد قرار دارد و مسلمانان آن را مکان مقدسی می دانند. اعتقاد بر این است که مقبره آخرین آرامگاه ایوپ سلطان است که از یاران نزدیک حضرت محمد و از شخصیت های معتبر تاریخ اسلام بوده است. مقبره تاریخی غنی دارد و در طول قرن ها چندین بار بازسازی و مرمت شده است. بطور کلی این مسجد و مقبره، مکان مقدسی محسوب می شود و مقصدی محبوب برای زائران و گردشگران شهر استانبول به شمار می رود.

مسجد آبی یا مسجد سلطان احمد

مسجد سلطان احمد یا مسجد آبی، یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری در شهر استانبول و حتی ترکیه است. این مسجد در منطقه سلطان احمد و در نزدیکی کاخ توپکاپی قرار دارد. مسجد سلطان احمد به عنوان یکی از زیباترین و مشهورترین جاذبه‌های شهر استانبول شناخته می‌شود. این  مسجد در دوره حکومت عثمانی در سال ۱۶۰۹ میلادی ساخته شد و به دستور سلطان احمد اول، یکی از سلطانان عثمانی، بنا شد . مسجد سلطان احمد با طراحی زیبا و معماری منحصر به فرد خود، به عنوان یکی از شاهکارهای معماری عثمانی شناخته می‌شود. مسجد آبی یا مسجد سلطان احمد دارای شش مناره  است و ارتفاع آن به ۴۳ متر می‌رسد. در داخل مسجد، سقف آن با ۲۰ هزار کاشی آبی رنگ پوشیده شده است که به همین دلیل به مسجد آبی نیز مشهور است.  همچنین، در داخل مسجد، می‌توانید شاهکارهایی از هنر موزائیک‌ کاری با نقش گل‌ها و گیاهان را مشاهده کنید. در کنار بازدید از مسجد سلطان احمد، می‌توانید از زیبایی معماری آن لذت ببرید و به تاریخچه و فرهنگ این بنا پی ببرید. همچنین، می‌توانید از دیدن دیگر جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی در نزدیکی مسجد سلطان احمد، مانند کاخ توپکاپی، لذت ببرید.

مسجد زیتون بورنو

 یکی از مساجد مهم در استانبول مسجد زیبا و آجری زیتون­بورنو است که در منطقه‌ی زیتون بورنو واقع شده است. این مسجد در سال ۱۷۸۲ میلادی توسط معمار مشهور “محمد توفیق بین علی” ساخته شده است. معماری این مسجد به سبک عثمانی و مهمترین مصالح بکار رفته در آن آجر است که نمای ویزه ای به ساختمان این مسجد بخشیده است. در حیاط این مسجد چشمه‌ای زیبا وجود دارد که  زیبایی خاصی به آن داده و فضای دل انگیزی را ایجاد کرده است. همچنین، این مسجد دارای دو مناره است که  ارتفاع آنها به ۲۶ متر می‌رسند.

مسجد رستم پاشا

مسجد رستم پاشا در استانبول یکی از مساجد تاریخی و معروف است. این مسجد در سال ۱۵۶۱ به دستور رستم پاشا صدراعظم و توسط معمار سینان ساخته شده است. مسجد رستم پاشا در منطقه امینونو واقع شده است و در ساحل جنوبی شاخ طلایی استانبول قرار دارد. معماری این مسجد نمونه‌ای از معماری عثمانی است و دارای طراحی و زیبایی خاصی است و از مهمترین ویژگی آن می توان به کاشیکاری های زیبا و معماری چشمگیرش اشاره کرد.

مسجد فاتح

مسجد فاتح یکی از مساجد مهم و تاریخی استانبول است. این مسجد به دستور سلطان محمد فاتح، فاتح قسطنطنیه، در سال ۱۴۵۳ ساخته شد. مسجد فاتح در منطقه فاتح واقع شده است و در نزدیکی میدان بزرگ امینونو قرار دارد. این مسجد به عنوان یکی از نمادهای تاریخی و فرهنگی استانبول شناخته می‌شود و جاذبه‌ای مهم برای گردشگران است. معماری مسجد فاتح به سبک عثمانی است و دارای طراحی و زیبایی خاصی است. نمای خارجی مسجد با استفاده از سنگ مرمر سفید و زیبا ساخته شده است و برج‌های زیبایی در دو طرف مسجد قرار دارند. داخل مسجد نیز با استفاده از موزائیک‌های زیبا و طرح‌های هنری تزئین شده است. مسجد فاتح از لحاظ تاریخی و مذهبی بسیار مهم است. این مسجد به عنوان مرکز عبادت و فعالیت‌های مذهبی برای جامعه مسلمانان استانبول و ترکیه در نظر گرفته می‌شود.

موزه ی گالاتا مولوی

موزه گالاتا مولوی که به نوعی یک خانقاه به شمار می رود، معروف ترین مکان برای تماشای رقص سماع است. دیدن درویش های چرخان یکی از تجربه های مهم مذهبی است که می توانید در استانبول شاهد آن باشید. این موزه در نزدیکی منطقه ی گالیپ ده­ده واقع شده است و در روزهای خاصی تماشای مراسم رقص سماع در آن برای عموم آزاد است.

کلام آخر

استانبول شهری با تاریخ غنی مذهبی و معماری است. زمانی قلب جهان اسلام بوده و شاهکارهای بسیاری از معماری مذهبی در آن ساخته شده است. امروزه این مکان های مذهبی همچنان گردشگران را از سراسر جهان به خود جذب می کنند. سفر به استانبول، فرصتی است تا در دنیایی از تاریخ، فرهنگ و مذهب غوطه ور شوید. از مساجد تاریخی و آرامش بخش تا معابد متنوع، شهر این امکان را به شما می‌دهد که با تاریخ و ارزش‌های معنوی محلی آشنا شده و تجربه‌ای جدید از جهان مذهبی را به دست آورید. در این مقاله به معرفی اماکن مذهبی در استانبول پرداختیم که می تواند در سفر به این شهر زیبا گزینه ای برای بازدید و تجربه ای لذتبخش باشد. برای سفر به استانبول می توانید از سایت سه کلیک توراستانبول را رزرو کنید و یا با خرید بلیط هواپیما استانبول سفری خاطره انگیز را به این شهر تاریخی تجربه کنید.