12 حقیقت شگفت انگیز درباره مسجد سلیمانیه استانبول!

استانبول هفت تپه دارد؛ به همین دلیل است که مردم آن را -hill-İstanbul-7 می‌نامند. اما یکی از آن‌ها از 460 سال پیش، میزبان یک شاهکار معماری به نام مسجد سلیمانیه بوده‌است. اگر قصد سفر به استانبول را دارید، این مسجد را در فهرست بهترین جاهای دیدنی استانبول قرار دهید. هنگامی‌که شما به میدان سلطان احمد می‌روید، یا سوار بر کشتی به شبه‌جزیره  امینونو می‌رسید تا از Peninsula بازدید کنید، این مسجد را خواهید دید. مسجد سلیمانیه استانبول بخشی از کولیه سلیمانیه است. کولیه یک مجموعه اجتماعی اسلامی-عثمانی است که در آن خدمات اجتماعی مختلف مانند آموزشگاه، بیمارستان، کتاب‌خانه، کاروانسرا، خوابگاه‌های سبک عثمانی و غیره گرد هم آمده‌اند.

هر ساله میلیون‌ها بازدیدکننده به این مکان می‌روند تا از مسجد و کولیه دیدن کنند. اما چه چیزی این مسجد را بسیار خاص و جذاب کرده است؟ چه تاریخچه‌ای پشت دیوارهای صد ساله آن پنهان شده‌است؟ در این مقاله شما را با معمار، تاریخچه و جزئیات دیگری از مسجد سلیمانیه آشنا خواهیم کرد و در ادامه به شما خواهیم گفت که چگونه به این مکان دیدنی بروید. فقط برای سفر به این مکان زیبا و تماشایی، بلیط هواپیما استانبول را رزرو کرده‌اید؟

سینان معروف؛ معمار مسجد سلیمانیه استانبول است!

اگر به معماری علاقه‌مندید، سینان نامی آشنا برای شما است و اگر  هم نیستید، نگران نباشید؛ این بهترین فرصت برای آشنایی با معمار مسجد سلیمانیه استانبول است. معمار سینان در سال 1490 در آناتولی به دنیا آمد. سپس در سن 20 سالگی به استانبول نقل مکان کرد و در سازمان نظامی خدمت سلیم گریم یا سلیم اول استخدام شد. او در آن زمان به نوعی مهندس بود و در سرتاسر امپراطوری عثمانی پل‌ها، مساجد و کولیه‌های متعددی را ساخت. در سال 1520، تاج‌و‌تخت به سلطان دیگری واگذار شد. سینان در طول این مدت هم‌چنان به ساخت‌وسازهای خود ادامه داد. سرانجام در سال 1538 به معمار منتخب و اصلی امپراطوری عثمانی تبدیل شد. او ساخت مسجد سلیمانیه –شناخته‌شده‌ترین و دیدنی‌ترین بنای خود در استانبول- را در سال 1550 آغاز و در سال 1557 به پایان رسانید. بااین‌حال، برخی از بخش‌های مجموعه سلیمانیه تا سال 1559 در دست ساخت بود.

مسجد سلیمانیه؛ نماد قدرت امپراطوری عثمانی است

پس از فتح استانبول، این شهر به پایتخت و مرکز زندگی سیاسی و اقتصادی امپراطوری عثمانی تبدیل شد. معماری عثمانی سعی در نشان دادن تواضع در بناهای خود داشت، بااین‌حال نیاز به یک مجموعه قابل توجه و یک مسجد برای رشد و گسترش مرکز امپراطوری احساس می‌شد. سلیمان بزرگ می‌خواست مسجدی بسازد؛ بنابراین ساخت مسجد سلیمانیه استانبول در سال ۱۵۵۰ با مراسمی باشکوه با حضور سلطان آغاز شد و بنا به منابع تاریخی، معمار سنان و ۳۵۰۰ کارگر برای تکمیل به‌موقع مسجد تلاش بسیار کردند.

بیش از ۳۲۰۰ کیلوگرم طلا در ساخت مسجد سلیمانیه به کار رفته است!

اولین واکنش انسان به هنگام بازدید از مسجد سلیمانیه استانبول، برآورد هزینه‌ای است که در این مسجد شده‌است. اما خودتان را خسته نکنید؛ ما به شما می‌گوییم: 896 هزار سکه طلا و 82 هزار سکه نقره؛ یعنی در مجموع 3200 کیلوگرم طلا در این مسجد به کار رفته شده‌است. هم‌چنین، تمام اقلام مورد استفاده در ساخت‌و‌ساز از مناطق مختلف امپراطوری آورده شده؛ به عنوان مثال مرمرهای سفید از جزیره مرمره، مرمرهای سبز از عربستان و آهن از بلغارستان. هدف سینان و سلطان از به‌کار گرفتن این حجم از طلا و نقره در مسجد سلیمانیه استانبول این بود که ثابت کنند سرزمین عثمانی، مهد شکوه و عظمت است. 

اگر تا اینجا از تماشای مسجد سلیمانیه لذت برده‌اید، روی لینک روبه‌رو بزنید: 25 تا از مساجد استانبول؛ از ایاصوفیه تا مسجد آبی

تکمیل مسجد سلیمانیه استانبول 7 سال طول کشید!

سنان در خاطرات خود می‌نویسد: «از سلطان خواستم مسجد را افتتاح کند»، اما او گفت: «بهتر است شما این ساختمان را که به خانه خدا تبدیل شده است، بگشایید». سنان نیز با بر زبان آوردن عبارت «به‌نام خداوند گشاینده درهای بسته» این مسجد را افتتاح کرد. این مسجد در تاریخ ۱۵ اکتبر ۱۵۵۷، طی این مراسم افتتاحیه گشوده شد. مسجد سلیمانیه استانبول فقط یک مسجد یا کولیه نبود، بلکه هدف معمار و سلطان ساختن یک شهر بود؛ مجموعه‌ای به‌یادماندنی و باشکوه برای نشان دادن عظمت امپراطوری. بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳، متخصصان ترک این مسجد را بازسازی کردند. در حال حاضر، نزدیک به ۴۷۰ سال است که مسجد سلیمانیه در سکوت نظاره‌گر استانبول است و عابدان را در هر نماز به آغوش می‌کشد.

4 مناره مسجد سلیمانیه؛ نماد 4 سلطان عثمانی هستند!

وقتی از استانبول صحبت می‌کنیم، نه‌تنها خود تاریخ، بلکه فرهنگ معماری نیز جزئیات تاریخی آن را آشکار می‌کند؛ به‌ویژه مسجد جامع سلیمانیه استانبول که جزئیات زیادی در مورد فرهنگ عثمانی به ارمغان می‌آورد. نه‌تنها ظاهر عظیم مسجد سلیمانیه استانبول که آن را به معنای واقعی کلمه باشکوه می‌کند، بلکه طراحی داخلی آن که از دانش معماری پیروی می‌کند حیرت‌انگیز است. شما وقتی به مسجد نگاه می‌کنید، چهار مناره، یک گنبد بزرگ و تعداد زیادی گنبد کوچک‌تر را خواهید دید. چهار مناره نماد این واقعیت است که سلیمان اعظم چهارمین سلطان پس از فتح استانبول است. هم‌چنین ده بالکن مناره، نماد این است که او دهمین سلطان عثمانی است. توجه داشته باشید که دو تا از مناره ها بلندتر از بقیه هستند؛ مناره‌های بلندتر دارای 3 بالکن هستند درحالی‌که مناره‌های کوتاه‌تر دارای 2 بالکن هستند. 

مناره مسجد سلیمانیه استانبول از جواهر ساخته شده است

طبق شایعات، ساخت‌و‌ساز این مسجد برای مدتی متوقف شد. شاه ایرانی از آن مطلع شد و چند جواهر برای تکمیل کولیه فرستاد. سلطان عصبانی شد و سینان نیز تکه‌های جواهرات را در مخلوط خاک مناره‌ای قرار داد که در حال حاضر مناره جواهر (Covahir Minaresi) نامیده می‌شود. 

4 ستون مسجد سلیمانیه؛ نماد 4 خلیفه هستند

بیایید یک پیاده‌روی مجازی در نمازخانه مسجد سلیمانیه استانبول داشته باشیم: گنبد اصلی با قطر 27.4 و ارتفاع 50 متر در مرکز قرار دارد. این گنبد با آجرهای مخصوص ساخته شده‌است و توسط 4 ستون عظیم که نماد 4 خلیفه ابوبکر، عمر، عثمان و علی است نگه داشته می‌شود. سنگ‌های به‌کار رفته در ساخت توسط آهن به یکدیگر متصل شده و توسط سرب نگه داشته می‌شوند. 32 پنجره در اطراف پایه وجود دارد که نور طبیعی مسجد سلیمانیه استانبول را تامین می‌کند؛ اگرچه  این مسجد در مجموع 138 پنجره دارد. هم‌چنین 275 چراغ نفتی دارد که به هنگام روشن شدن، دوده ایجاد می‌کند. بنابراین، سینان، سیستمی با حفره‌هایی طراحی کرد که امکان ورود هوای پاک را به داخل فراهم می‌کند؛ در‌حالی‌که دوده به بیرون هدایت می‌شود.

مسجد سلیمانیه استانبول؛ یک شهر کوچک است

مجموعه سلیمانیه نه‌تنها به عنوان مرکز گردهمایی برای فعالیت‌های مذهبی، بلکه به عنوان مرکز آموزش و تجارت نیز طراحی شده‌است. ازهمین‌رو، هفت مدرسه در مجموعه مسجد سلیمانیه استانبول وجود دارد که در زیر طاق‌های پیرامونی مسجد، زیر گنبدهای کوچک واقع شده‌اند. امروزه از آن‌ها به عنوان کتاب‌خانه سلیمانیه یاد می‌شود. هم‌چنین مقبره‌ای در پشت قبله نمازخانه قرار دارد که محل استراحت سلطان سلیمان و حرم‌سلطان یعنی همسرش بوده‌است. سایر ساختمان‌های موجود در این مجموعه عبارتند از: شفاخانه، آشپزخانه، مسافرخانه، حمام، محل استراحت معمار سینان و چندین مغازه. 

چشم‌انداز باورنکردنی مسجد سلیمانیه استانبول

از آن‌جایی که کولیه بر روی یک تپه ساخته شده است، فرصتی برای تماشای منظره باشکوه شهر را به ارمغان می‌آورد. می‌توانید کاخ توپکاپی، شاخ طلایی، دریای مرمره و تنگه بسفر را از مسجد سلیمانیه استانبول ببینید. پیشنهاد می‌کنیم به این مسجد بروید و این چشم‌انداز زیبا را تماشا کنید.

بیش از 4 قرن عبادت در مسجد سلیمانیه

جالب است بدانید که در این مسجد، 5 بار اذان گفته می‌شود؛ اذان صبح، ظهر، عصر، مغرب و عشا. و هر بار هم صدای یک موذن از بلندگوی آن به گوش می‌رسد. بازدیدکنندگان هنگام اقامه نماز، اجازه ندارند در داخل مسجد قدم بزنند. با‌این‌حال، اگر می‌خواهید از حال‌وهوای مسجد سلیمانیه استانبول به هنگام نماز بهره ببرید، وضو بگیرید و همان‌جا نماز بخوانید. علاوه بر نماز، از گذشته‌های دور، دانشجویان برای مطالعه شبانه به کتاب‌خانه بیازیت مسجد می‌رفتند و تا صبح مطالعه می‌کردند، سپس نماز صبح را می‌خواندند و راهی می‌شدند.

طرح جغد در مسجد!

پنجره‌های دیوار محراب از شیشه‌های رنگی تشکیل شده‌است. آن‌ها توسط Drunk İbrahim ساخته شده‌اند.

کاشی‌های زیبای مسجد سلیمانیه استانبول هیچ کم از زیبایی کاشی‌های سرامیک ترکی مسجد آبی ندارد. علاوه بر طرح کاشی‌ها، می‌دانیم که معمار سینان علاقه خاصی به جغدها داشت؛ بنابراین تزیینات جغد در بیشتر آثار او از جمله همین مسجد جای گرفته‌است. اگر به دور گنبد یا مقرنس‌کاری‌ها نگاه کنید، ابرو، چشم‌ها، بینی و نوک جغد را خواهید دید. پرندگان در فرهنگ ترکیه اهمیت ویژه‌ای دارند؛ بنابراین، معماران عثمانی همیشه خانه‌ها و حفره‌های کوچکی برای آنان قرار می‌دادند تا از دسترسی آن‌ها به آب مطمئن شوند. سینان نیز این سنت را محترم شمرده و خانه‌های کوچک پرندگان را در سراسر مجموعه مسجد سلیمانیه استانبول قرار داده‌است. اگر با دقت بنگرید، قطعا آن‌ها را خواهید دید.

مسجد آکوستیک است!

سینان مسجد سلیمانیه استانبول را آکوستیک ساخت. یک داستان معروف در مورد آکوستیک این مسجد وجود دارد: یک روز سلطان وارد مسجد می‌شود و سینان را در حال کشیدن قلیان می‌بیند؛ عصبانی می‌شود و از او می‌پرسد که چه کار می‌کنی؟ سینان می‌گوید: «در حال بررسی و آزمایش شدت صدای حباب در سالن هستم.» این آزمایش سینان به منظور آزمودن آکوستیک مسجد انجام شده‌است. بنابراین آکوستیک مسجد سلیمانیه استانبول طوری طراحی شده که صدا را به طور مساوی در داخل مسجد پخش کند؛ به‌طوری‌که شما صدای موذن را از هرجای مسجد سلیمانیه استانبول با یک کیفیت و به یک اندازه می‌شنوید.

رزرو هتل در استانبول تنها با سه کلیک!

چگونه و چه زمانی به مسجد سلیمانیه برویم؟

این مسجد در مرکز شبه جزیره تاریخی استانبول، در منطقه فاتح، در محله‌ای به نام سلیمانیه و نزدیک به بازار بزرگ استانبول قرار دارد. اگر از Taksim یا Sisli می‌آیید، می‌توانید از خط مترو M2 (Yenikapi-Haciosman) استفاده کنید. اگر در Uskudar هستید، می‌توانید سوار Marmaray شوید و از ایستگاه Yenikapi به مسجد سلیمانیه استانبول بروید. اگر به Kabatas یا Karakoy نزدیک هستید، خط تراموا T1 Kabatas-Bagcilar نیز گزینه خوبی است. کافی است در ایستگاه Laleli-Universite پیاده شوید.

اگر اتوبوس را ترجیح می‌دهید، بهتر است به سایت https://nasilgiderim.iett.gov.tr/en/ مراجعه کنید و از برنامه حمل‌ونقل عمومی مطلع شوید. توجه داشته باشید در این سایت که توسط شهرداری طراحی شده، همه‌چیز به زبان انگلیسی است. از آن‌جایی که درهای مسجد در تمامی ساعت‌های روز به روی مردم گشوده است، هزینه ورودی نداشته و بهترین زمان بازدید از آن نیز بین 9 صبح تا 6 بعدازظهر است. اگر روسری همراهتان ندارید نگران نباشید؛ کافی است لباسی بر تن داشته باشید ‌که پاهای شما را بپوشاند و اگر هم چنین نیست، در قسمت ورودی مسجد سلیمانیه استانبول به شما لباس‌ خواهند داد. 

کلام پایانی

به شما توصیه می‌کنیم افکار و دغدغه‌های خود را بیرون از مسجد سلیمانیه استانبول بگذارید، سپس وارد شوید. همه جزئیات داخل مسجد را ببینید، به کاشی‌کاری‌ها بنگرید، پنجره‌ها را بشمارید، جغدها را بیابید، به صدای موذن هنگام اذان گوش بسپارید و در آن عبادت کنید، در اطراف کولیه قدم بزنید و مردم عثمانی زمان گذشته را تصور کنید. در نهایت، از چشم‌انداز منحصر‌به‌فرد مسجد سلیمانیه استانبول لذت ببرید. برای لذت بردن از تجربه‌ شگفت‌انگیز حضور در این مسجد، همین حالا تور استانبول را رزرو کنید!