اوستیا آنتیکا؛ آخرین بازمانده روم !

اوستیا آنتیکا که تنها پانزده کیلومتر با رم فاصله دارد، مکان باستانی و پهناوری است که توسط کاج‌های چتری و درختان سرو احاطه شده است. این شهر در دوران اوج خود قلمروی پرجمعیت، با ساختمان‌های مختلف و شهروندان «بین‌المللی» بود.  بندر Ostia که حالا مانند جواهری در حومه روم پنهان شده است، روزگاری از مهم‌ترین شهرهای بندری روم باستان به حساب می‌آمد. 

Ostia Antica که تاریخ‌پژوهان از آن به عنوان «چرخ‌دنده حیاتی ماشین کبیر رم» یاد می‌کنند،  در دهانه رودخانه تیبر -حدود 30 کیلومتری غرب روم- و در دریای مدیترانه قرار داشت؛ با این حال، خط ساحلی از قرون وسطی تا قرن نوزدهم به سمت دریا حرکت کرده و ساحل فعلی سه کیلومتر دورتر رفته است.

 Ostia Antica با ترکیب فوق العاده‌ای از خیابان‌های سنگ‌فرش شده، معابد، سالن‌های ویران تئاتر، ویلاها، مغازه‌ها، بلوک‌های آپارتمانی و انبارها، یکی از معدود شهرهای روم است که بینش زیبا و دقیقی از زندگی رومیان باستان به ما ارائه می‌دهد. قدم زدن در پس‌‌کوچه‌های تاریخ؟! حتی تصورش هم هیجان انگیز است!

چرا باید Ostia Antica را دید؟

پس از فروپاشی امپراتوری روم، Ostia هم سقوط کرد اما به طرز معجزه‌آسایی برای قرن‌ها دست نخورده باقی ماند تا اینکه توسط باستان‌شناسان حفاری و کشف شد. جالب است بدانید این مکان برای مسیحیان بسیار اهمیت دارد؛ آنها معتقدند «مادر سنت آگوستین»، «سنت مونیکا» آخرین روزهای خود را در اینجا سپری کرده است.

اگر می‌خواهید در زمان سفر کنید و سبک زندگی رومیان باستان را بشناسید، بازدید از اوستیا آنتیکا برایتان ضروری است. کسی چه می‌داند! شاید هنوز هم «ژولیوس سزار» کبیر گاهی در آن حوالی پرسه بزند و تاریخ عظیم روم را شفاهی بخواند؛ مطمئن باشید نمی‌شود قید این سفر را زد. پس برنامه‌اش را از همین حالا بچینید تا مانند یک باستان‌شناس کنجکاو در خرابه‌های این محل متروکه کاوش کنید. 

در ستایش زیبایی شهر همین بس که ویرانه‌های Ostia Antica چیزی از پمپئی کم ندارند و همین یک نکته باید برای بازدید از آن کافی باشد. البته با اینکه این بندر یکی از تاریخی‌ترین اماکن روم باستان بود، متاسفانه هنوز در خود ایتالیا آنطور که باید مورد توجه قرار نگرفته‌است. در هر حال اگر وقت رفتن به پمپئی را ندارید، توصیه می‌شود ازOstia – که فقط نیم ساعت با قطار از مرکز رم فاصله دارد – بازدید کنید.

تاریخچه اوستیا آنتیکا؛ از اوج تا سقوط

نام Ostia Antica از “os” یا “ostium” به معنای «دهان» وام گرفته شده که به موقعیت جغرافیایی این شهر در دهانه رودخانه تیبر اشاره می‌کند؛ شهری با اوج و حضیض بسیار که داستان‌های زیادی برای روایت دارد. 

Ostia، سفر خود را از قرن چهاردهم قبل از میلاد به عنوان یک سکونت‌گاه کوچک بومی آغاز کرد. این شهر که در ابتدا به عنوان مستعمره روم برای بهره‌برداری از باتلاق‌های نمک تأسیس شده بود، در قرن هفتم قبل از میلاد قدم بلندی به سوی توسعه برداشت: چهارمین پادشاه روم «آنکوس مارکوس» – با درک اهمیت استراتژیک دفاع از رودخانه تیبر– تصمیم گرفت آنجا را با یک اردوگاه نظامی یا «کاستروم» تقویت کند؛ و همین اتفاق، شروع ماجراجویی شهری شد که می‌رفت تا در دل تاریخ باستانی روم، آرام آرام به بندر تجاری و پایگاه نظامی مهمی تبدیل شود.

درواقع Ostia برای تامین نیازهای روم بسیار ضروری بود و بردگان و آزادگان امپراتوری در این بندر کار می‌کردند. پیشرفت روز افزون این شهر نهایتاً Ostia را به بندر اصلی روم تبدیل کرد و تا جایی ادامه یافت که برای مدتی جای «پوتئولی» را در «خلیج ناپل» گرفت. 

روزگار سپری شده بندر متروک

پس از چند قرن شکوفایی و توسعه، خورشید اقبال بندر Ostia Antica غروب کرد. با گذشت سال‌ها رفته‌رفته از اهمیت این شهر استراتژیک کاسته شد و دیگر هرگز رونق سابق را پیدا نکرد. علاوه بر این با گسترش جنگ داخلی، مهاجمین هم تا پشت دروازه‌های شهر رسیدند و آن را غارت کردند. 

برای رومیان باستان زیاد طول نکشید تا تجارت خود را به بندر دیگری منتقل کنند اما برای Ostia این ابتدای مسیر ویرانی و افول بود. سرانجام در قرن چهارم پس از میلاد، اوستیا آنتیکای زیبا – یکی از مهم ترین بنادر روم باستان – برای همیشه متروک و فراموش شد.

جادوی معماری 

رومیان باستان به معماری زیبا و پُرشکوه خود مشهورند؛ Ostia Antica هم با ویرانه‌هایی همچنان چشمگیر، دست‌تان را می‌گیرد و در کوچه‌های تاریخ می‌گرداند. در نگاه اول، کاملاً مشخص است که «کاستروم» تأثیر زیادی بر چیدمان این شهر باستانی گذاشته؛ بقایای دیوار فرو ریخته این کمپ‌ نظامی هنوز هم در مرز شرقی پیازا دی لاری (Piazza dei Lari) قابل مشاهده است. 

اکثر مورخان مدرن پیشنهاد کرده‌اند که این بنا طی سال های 348 یا 338 قبل از میلاد ساخته شده است، دوره ای که روم مجبور بود با دزدان دریایی مبارزه کند و با همسایگانش بجنگد.

با رشد روز افزون اوستیا آنتیکا، بافت قدیمی شهر دیگر جوابگوی نیاز شهروندان نبود؛ بنابراین برای حمایت از جامعه پر رونق شهر، حمام‌ها، معابد و ساختمان‌هایی با سه، چهار یا پنج طبقه ساخته شدند. 

برای درک بهتر معماری و شهرسازی آن دوران، فقط تصور کنید که دیوار همه این بلوک‌های آپارتمانی با نقاشی‌های دیواری زیبا پوشانده و کف‌شان هم با نقاشی‌های استادانه سنگ فرش شده بود.

 خوشبختانه برخی از ساختمان‌های اصلی مانند «خانه دیانا»، «Thermopolium» و «نانوایی سیلوانو» هنوز در Ostia Antica وجود دارند و قابل بازدید هستند.

مراکز تاریخی و مهم

خانه دیانا

خانه دیانا یک ساختمان مسکونی سه تا چهار طبقه در اوستیا آنتیکا است که قدمت آن به قرن دوم میلادی باز می گردد. با کشف تابلویی از الهه شکارچی دیانا در ورودی ساختمان، این بنای باستانی به خانه دیانا معروف شده است. هنگام بازدید از اینجا می‌توانید کف‌های موزاییکی و دیوارهای نقاشی‌شده ای را ببینید که شاخ و برگ، سر مدوسا، ماهی‌ها، پرندگان و نقوش تکرار شونده را نشان می‌دهند.

Thermopolium 

یک فست فود باستانی را تصور کنید که پنجره‌هایش از یک طرف به خیابان باز می‌شود و در طرف دیگر پرسنل رستوران آماده نشسته‌اند تا کار مشتری را راه بیندازند! کجا؟ زیاد دور نیست! روم باستان! 

نانوایی سیلوانو

 نانوایی سیلوانو که در سال 120 میلادی ساخته شده است، درواقع دکان نانوایی این شهر تاریخی به حساب می‌آید. در جریان باشید که نان رژیم غذایی اصلی رومیان باستان بود و نان مرغوب تهیه شده در این نانوایی سوای از فروش به مردم محلی گاهی به رم هم فرستاده می‌شد.

 این نانوایی دو اتاق داشت: یکی برای آرد کردن غلات و دیگری برای ورز دادن و چانه کردن خمیر نان.

تئاتر

سالن تئاترOstia Antica  از قدیمی ترین تئاترهای سنگ تراشی جهان است که با چهار هزار نفر ظرفیت، حتی با استانداردهای امروز هم درجه یک به حساب می‌آید!

 هنگام بازدید از این مکان، چهار راه‌پله به زیبایی جلب توجه می‌کنند؛ جالب است بدانید تماشاگران با استفاده از آن‌ها به صندلی‌ها و ورودی اصلی تئاتر و حتی به سن اجرای ارکستر دسترسی داشتند.

میدان ادارات

 درست در پشت سالن تئاتر شهر، میدان ادارات قرار دارد. این منطقه در روزگاران دور، محل استقرار ادارات مهم و ارگان‌های تجاری شهر بود. تمام دفاتر دور میدان قرار داشتند و هر دفتر برای به تصویر کشیدن حرفه‌اش با موزاییک‌های زیبایی تزئین شده بود. پس به خاطر بسپارید که از واردکنندگان غلات تا طناب‌ساز و قصاب، همگی دور یک میدان دفتر نمایندگی داشته‌اند؛ آن هم در دوران کهن روم!

کاپیتولیوم

 کاپیتولیوم در سال 120 میلادی ساخته شده است و ساختمان اصلی بازمانده از دیوان‌خانه شهر است. این مکان مرکز اصلی زندگی مدنی و مذهبی در روم باستان بوده‌است.  

کاپیتولیوم معبد بزرگی است که به سه گانه کاپیتولینی «ژوپیتر»، «جونو» و «مینروا» اختصاص داده شده بود.

حمام های پورتا مارینا 

پس از کشف مجسمه نیم تنه خواهر تراژان (مارسیانا)، این مکان به حمام مارسیانا معروف شد.  

اتاق رختکن این حمام باستانی، موزاییک‌های تک‌رنگ جذابی دارد که ورزشکاران مختلفی را در حال تمرین نشان می‌دهد. یک جفت کشتی‌گیر در حال مبارزه یا یک پرتاب‌کننده دیسک که برای پرتاب آماده می‌شود، از نقوش زیبای نقش بسته بر کاشی هاست.

توالت عمومی یا « Forica»

گاهی تاریخ ما را دست می‌اندازد اما توالت عمومی Ostia Antica یکی از بناهای به خوبی حفظ شده اینجا است که مدل لوله‌کشی رومی را در بهترین حالت خود به نمایش می گذارد: یک نیمکت مشترک در امتداد سه دیوار و بیست صندلی که پایین هر یک از آن‌ها به سمت کانال زهکشی سوراخ بود. 

بازار گوشت و دکان‌های ماهی فروشی

تمام بازارها و فروشگاه‌های مواد غذایی اوستیا در محل تلاقی Decumanus Maximus و Viadella Foce ساخته شده بودند. بازار گوشت بزرگ‌ترین بازار این منطقه بود و دقیقاً کنار دکان‌های ماهی‌فروشی قرار داشت. البته این مغازه‌های دیدنی در قرن سوم میلادی به مجموعه Ostia Antica اضافه شده‌اند.

معبد فابری ناوالس

 معبد فابری ناوالس یا به عبارتی خانه صنف نجاران کشتی. (از قدرتمندترین گروه‌های مردمی اوستیا آنتیکا در آن زمان). شکوه و عظمت معبد بزرگ فابری ناوالس، نشان‌دهنده موقعیت پر قدرت این گروه از مردم در روم باستان است؛  با این حال در قرن چهارم میلادی از معبد به عنوان انبار سنگ مرمر استفاده شد.

بهترین زمان بازدید از اوستیا آنتیکا

در تمام طول سال می‌توانید از اوستیا آنتیکای رم دیدن کنید. اما اگر در زمستان چمدان‌تان را بستید، هنگام بازدید از آنجا لباس گرم بپوشید و یک چتر همراه خود داشته باشید. با این حال، باید بدانید که بیشتر موزاییک‌های دلربای ساختمان‌های اوستیا، معمولاً در زمستان پوشانده می‌شوند تا از آن‌ها در برابر آب‌وهوا محافظت کنند. 

در بهار و تابستان، کلاه و ضد آفتاب فراموش نشود. از آنجایی که تابستان‌ها معمولاً فصل شلوغ ایتالیا است،  منتظر ازدحام جمعیت در Ostia Antica باشید.

اگرچه می‌توانید هر زمانی به این بندر باستانی سفر کنید، توصیه می‌کنیم سفرتان را برای فصل پاییز -که از سپتامبر تا اوایل نوامبر ادامه دارد- برنامه‌ریزی کنید.

ساعات کاری

این سایت گردشگری-تاریخی در طول سال از سه شنبه تا یکشنبه برای بازدید عموم باز است و فقط دوشنبه‌ها تعطیل می‌شود. ساعات کاری Ostia Antica هم در فصل‌های سال به قرار زیر تغیر می‌کند:

25 اکتبر تا 28/29 فوریه – 8:30 صبح تا 4:30 بعد از ظهر 

1 مارس تا 31 مارس – 8:30 صبح تا 5:15 بعد از ظهر 

 1 آوریل تا 30 سپتامبر – 8:30 صبح تا 7 بعد از ظهر 

 1 اکتبر تا 24 اکتبر – 8:30 صبح تا 6 بعد از ظهر

دسترسی به اوستیا از رم

با مترو:

از خط B به ایستگاه پیرامید بروید و به خط RL Cristoforo Colombo در ایستگاه Roma-Ostia برسید. در ایستگاه هفتم که «Ostia Antica» است پیاده شوید. پس از پنج دقیقه پیاده‌روی به ورودی اصلی Ostia Antica می‌رسید.

با قطار:

از ایستگاه پیرامید در مرکز رم یا ایستگاه‌های San Paolo و Eur Magliano، قطار «Lido» را سوار شوید. دقیقاً روبروی پارک اوستیا آنتیکا ایستگاه آخر شماست و باید از پل عابر پیاده برای عبور از جاده و رسیدن به آنجا استفاده کنید.

با تاکسی:

اگر تاکسی رزرو می‌کنید، مستقیماً به Viale Dei Romagnoli 717، جایی که Ostia Antica در آن قرار دارد، بروید.

رستوران‌هایی برای شکموها

هنگام پیاده‌روی و بازدید از اوستیا، هرگز نگران گرسنگی نباشید! رستوران‌هایی با غذاهای سنتی رومی منتظر پذیرایی از شما هستند:

RISTORANTE MONUMENTO DAL 1884

این رستوران که در نزدیکی Ostia  قرار دارد، هنوز هم از میراث غذایی و دستورالعمل‌های Mama Nerina پیروی می‌کند. «فلوت نوازی برای خوش آمدگویی» و «لیمونچلو» پس از صرف غذا، یعنی به محوطه تاریخی شهر باستانی نزدیک می‌شوید!

Arianna al Borghetto 

در این رستوران غذاهای ایتالیایی، مدیترانه‌ای، اروپایی، رومانا، لاتزیو و غذاهای مرکزی ایتالیا سرو می‌شود. اگر ارزان سفر می‌کنید ولی همچنان به کیفیت غذا اهمیت می‌دهید، به این رستوران سر بزنید.

IL FRANTOIO

یکی دیگر از رستوران‌های خوب که نزدیک شهر متروک قرار دارد. این رستوران برای ناهار و شام انواع غذاهای ایتالیایی، رومانو، لاتزیو و ایتالیای مرکزی را سرو می‌کند. 

AL BAJNIERO

سرآشپزهای اینجا هنوز هم طبق دستورالعمل‌های «مادربزرگ‌» -که سال‌ها پیش این رستوران را تاسیس کرد- پیش می‌روند. آن‌ها در عین سادگی غذاهای لذیذی سرو می‌کنند. پیشنهاد می‌کنیم گنوکی و فتوچینی خانگی آن‌ها را امتحان کنید.

BAGNOLO RISTORANTE PIZZERIA GRIGLIERIA

این رستوران غذاهای خوشمزه ایتالیایی و مدیترانه‌ای می‌پزد. همچنین پیتزا و غذاهای دریایی هم در منوی آن‌ها گنجانده شده‌است. خبر خوب اینکه برای گیاه‌خواران، منوی گیاهی، وگان و بدون گلوتن هم سرو می‌شود.

نکات و توصیه‌ها

– مسیر داخل منطقه باستان‌شناسی Ostia Antica بسیار پر دست‌انداز است. هنگام بازدید از آن کفش و لباس راحت بپوشید.

– بلیط‌های خود را به صورت آنلاین و از قبل رزرو کنید. این نکته برای برنامه‌ریزی بهتر سفر و همچنین صرفه‌جویی در زمان بازدید موثر است.

– سگ‌های کوچک اجازه ورود به محوطه را دارند، اما باید در باکس مخصوص نگه داشته شوند.

– تا حد ممکن از خرید بلیط کاغذی در محل خودداری کنید. با این حال، مطلع باشید که میز بلیط فروشی یک ساعت قبل از زمان تعطیلی پارک بسته می‌شود.

– سریع‌ترین راه برای رسیدن به Ostia Antica استفاده از قطار یا مترو از مرکز رم است.

– موزه Ostiense در Ostia Antica در حال حاضر بسته است.

– استفاده از هر نوع پهپاد در داخل اوستیا آنتیکا اکیدا ممنوع است.

دیدنی‌های اوستیا 

پارک پیر پائولو پازولینی

پارک پیر پائولو پازولینی تاریخ تاریکی دارد. پیر پائولو پازولینی، نویسنده و شاعر مشهور ایتالیایی همینجا به قتل رسید. این باغ ادبی حالا مملو از نقل قول‌ها و جملات زیبایی است که از آثار پیر پائولو پازولینی گرفته شده. 

پروژه پارک و بنای یادبودی که پرواز کبوترها را نشان می‌دهد، هر دو توسط ماریو روزاتی خلق شده‌اند.

تور سن میشل

San Michele برج مراقبتی است که در سال 1559 ساخته شد و در نزدیکی دهانه رودخانه تیبر قرار دارد. این برج یک نمونه عالی از معماری نظامی دوره رنسانس است و عمدتاً یک ساختمان هشت ضلعی با سه سطح است.

جالب است بدانید Tor San Michele قبل از استفاده به عنوان فانوس دریایی پایگاه هواپیماهای Ostia به عنوان یک گمرک، دفاع و دیدبانی عمل می‌کرد.

Parrocchia Santa Maria Regina Pacis

ساختمان یک کلیسای محلی قرن بیستم که به مریم، ملکه صلح تقدیم شده‌است. ایتالیایی‌ها در این کلیسا به پیشگاه مریم دعا کردند تا به جنگ جهانی اول پایان بدهد.

کاستلو دی جولیوی دوم

این قلعه بر فراز «بورگو» یا روستای قرون وسطایی اوستیا قرار دارد و به افتخار پاپ جولیو دوم نامگذاری شده است. Castello Di Guilio II در سال 1557 پس از تغییر مسیر رودخانه به دلیل سیل شدید متروک شد!

کلام آخر

در این مقاله سعی کردیم کامل‌ترین اطلاعات را در مورد اوستیا آنتیکا با شما به اشتراک بگذاریم. اگر قصد شرکت در تور اروپا را دارید یا خودتان می‌خواهید به صورت مستقل به اروپا و به‌خصوص به شهر رم سفر کنید، حتما به این جاذبه باستانی سر بزنید. برای رسیدن به این جاذبه و بازدید از آن، شما می‌توانید از سایت سه کلیک بلیط هواپیما رم خود را رزرو کرده یا در تور اروپا سه کلیک شرکت کنید.