راهنمای کامل سفر به بام قشم؛ مسیرها، جاذبه‌ها و اقامتگاه‌ها
فهرست مطالب
شاید قشم را با سواحل نقره‌ای و دره‌های عجیب‌وغریبش بشناسند، اما در دل ارتفاعات غربی جزیره، نقطه‌ای هست که گویی از بقیه زمین جدا شده؛ سکویی بلند با چشم‌اندازی بی‌پایان. بام قشم، مرتفع‌ترین و یکی از بکرترین گوشه‌های این ژئوپارک جهانی‌ست؛ جایی که خلیج فارس، جنگل‌های حرا و دره‌های فرسایشی، هم‌زمان پیش چشمت پهن می‌شوند.
در این مقاله، همه چیز درباره این نقطه شگفت‌انگیز را با هم مرور می‌کنیم: از موقعیت دقیق و مسیرهای دسترسی گرفته تا بهترین زمان بازدید، دیدنی‌های اطراف و نکات ایمنی و ضروری برای یک سفر به‌یادماندنی.
بام قشم کجاست؟
بام قشم در ناحیه غربی این جزیره و حد فاصل بین روستاهای طبل و سلخ واقع شده است. اگر در مسیر قشم به سمت غرب حرکت کنید، رشته‌ارتفاعاتی را خواهید دید که به‌طور نمادین، بر فراز جزیره ایستاده‌اند.
- فاصله تا روستای طبل: حدود ۵ کیلومتر به سمت جنوب
- فاصله تا روستای سلخ: حدود ۴ کیلومتر به سمت شمال شرقی
- فاصله تا فرودگاه بین‌المللی قشم: حدود ۲۵ کیلومتر
- فاصله تا بندر لافت: حدود ۳۵ کیلومتر
چطور به بام قشم برویم؟
برای رسیدن به بام، چند مسیر مختلف وجود دارد که بسته به زمان سفر، نوع وسیله نقلیه و محل اقامت‌تان می‌توانید یکی را انتخاب کنید.
مسیر اول: حرکت مستقیم از فرودگاه قشم یا شهر قشم
- از فرودگاه یا مرکز شهر یک تاکسی بگیرید.
- مسیر پیشنهادی: قشم → روستای طبل → جاده خاکی منتهی به بام
- زمان تقریبی: حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه تا پای ارتفاعات
- از آن‌جا باید حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه پیاده‌روی سبک انجام دهید.
مسیر دوم: آغاز از روستای طبل یا سلخ
- ابتدا با خودرو به روستای طبل بروید.
- از طبل به‌سمت روستای سلخ حرکت کنید.
- پیش از ورود به سلخ، وارد جاده خاکی سمت چپ شوید.
- خودرو را همان‌جا پارک کنید.
- از این نقطه، مسیر پیاده‌روی به سمت بام قشم آغاز می‌شود.
- مسیر حدود ۲۰ تا ۲۵ دقیقه پیاده‌روی سبک دارد و مشخص است.
چرا باید بام قشم را ببینیم؟
- عضو ژئوپارک جهانی قشم (UNESCO Global Geopark) با ارزش زمین‌شناسی بالا
- ساختار منحصربه‌فرد صخره‌ای با لایه‌های ماسه‌سنگ، مارن و صدف
- دید ۳۶۰ درجه به مناظر طبیعی جزیره قشم
- چشم‌انداز خارق‌العاده به جنگل‌های حرا و اکوسیستم ساحلی
- چشم‌انداز مستقیم به دره تندیس‌ها (مجسمه‌ها) از بالای بام
- منظره‌ای وسیع از آب‌های خلیج فارس و ساحل جنوبی جزیره
- مناسب برای عکاسی نجومی، طلوع و غروب خورشید
- فضایی آرام برای مدیتیشن، خلوت و تجربه سکوت کامل طبیعت
- بخشی مهم از مسیر گردشگری در غرب جزیره قشم
- یکی از مهم‌ترین ژئوسایت‌های ایران برای علاقه‌مندان به ژئوتوریسم
تاریخچه و ویژگی‌های طبیعی بام قشم
بام قشم تنها یک نقطه مرتفع در جزیره نیست؛ بلکه بخشی از تاریخ چندمیلیون‌ساله زمین است. براساس بررسی‌های زمین‌شناسی، قدمت صخره‌ها و لایه‌های سنگی این ناحیه به بیش از دو میلیون سال پیش بازمی‌گردد. این ارتفاعات بر اثر پس‌روی تدریجی دریا و فرسایش طبیعی به‌وجود آمده‌اند و اکنون به‌عنوان بخشی ارزشمند از ژئوپارک جهانی قشم شناخته می‌شوند.
اما جذابیت بام جزیره فقط به طبیعت آن ختم نمی‌شود؛ این منطقه از نظر باستان‌شناسی نیز بسیار حائز اهمیت است. آثار به‌دست‌آمده در محدوده بام نشان می‌دهد که انسان‌ها از عصر آهن در این منطقه ساکن بوده‌اند. حتی شواهدی از حضور نئاندرتال‌ها، اجداد اولیه انسان، در این منطقه به‌دست آمده است. کشف ابزارهای سنگی و ظروف سفالی مربوط به دوران پیش از اسلام، نشان می‌دهد که این بخش از جزیره در طول هزاران سال، محل زندگی و سکونت گروه‌های انسانی مختلف بوده است.
از نظر ساختار زمین‌شناسی نیز، بام قشم تنوعی چشمگیر دارد. در دامنه‌ها، لایه‌هایی از سنگ‌های مارن و سیلت دیده می‌شود و هرچه به قله نزدیک‌تر می‌شوید، ترکیب سنگ‌ها آهکی‌تر می‌شود. قسمت‌های بالایی حتی پوسته‌های صدفی و بقایای فسیلی قابل مشاهده است که یادگاری از میلیون‌ها سال پیش و اقیانوس‌های قدیمی‌اند.
در همین محدوده، آب‌انباری سنگی نیز دیده می‌شود که برای ذخیره آب باران ساخته شده، اگرچه امروزه بیشتر ایام سال خشک است. وجود چنین سازه‌هایی نشان‌دهنده اهمیت بام جزیره در تأمین منابع طبیعی و پایداری زندگی انسانی در دوران گذشته است.
جاذبه‌های دیدنی بام قشم
در اطراف بام قشم، جاذبه‌هایی قرار دارند که هم از نظر تاریخی و هم از نظر چشم‌انداز، بسیار ارزشمند هستند. این مناطق کمتر شناخته‌شده‌اند، اما بازدید از آن‌ها می‌تواند سفر شما به بام قشم را به تجربه‌ای عمیق‌تر و متفاوت‌تر تبدیل کند.
روستای کلات کشتار (کوه کلات کشتاران)
یکی از مهم‌ترین نقاط دیدنی در اطراف بام قشم، روستای متروکه کلات کشتار است که گاهی با نام کوه کلات کشتاران نیز شناخته می‌شود. این روستا بر فراز ارتفاعات بام قرار گرفته و بقایای آن هنوز هم قابل مشاهده است. شواهد یافت‌شده در این منطقه، متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی هستند و نشان از سکونت انسان در بازه‌های زمانی گوناگون دارند.
برخی منابع این منطقه را محلی برای جمع‌آوری آذوقه و استراحت در مسیرهای عبور می‌دانند، در حالی که برخی دیگر معتقدند در دوران حضور پرتغالی‌ها در خلیج فارس، از این منطقه برای فرار و پناه گرفتن استفاده می‌شده است. وجود خانه‌های خشتی نیمه‌ویران، انبارها، چاه‌ها و اتاقک‌های نگهبانی نشان می‌دهد که کلات کشتار زمانی مکانی راهبردی و پرجمعیت بوده است. گفته می‌شود این روستا ناگهانی و در یک حادثه تاریخی از بین رفته است.
روستای طبل
روستای طبل که تنها حدود یک کیلومتر با کلات کشتار فاصله دارد، یکی از چهار شهر رسمی جزیره قشم در تقسیمات کشوری سال ۱۳۹۸ شناخته شده است. اما طبل تنها یک روستای تازه‌توسعه‌یافته نیست؛ بلکه ریشه در تمدنی کهن و فرهنگی غنی دارد.
نام‌گذاری این روستا به طبل، برگرفته از داستانی محلی است که می‌گوید: در گذشته‌های دور، پس از درگیری بین دو طایفه بزرگ، مردم این منطقه با نواختن طبل سعی داشتند صدای صلح را به گوش همگان برسانند و مانع از ادامه جنگ شوند. این افسانه محلی هنوز هم در ذهن مردم قشم زنده است و به هویت فرهنگی طبل معنا می‌بخشد.
آب‌انبار بام قشم
در اطراف بام قشم و در نزدیکی روستای طبل، آب‌انباری تاریخی به‌نام آب‌انبار بی‌بی قرار دارد که یکی از سازه‌های آبی مهم جزیره به‌شمار می‌رود. بنابر روایت‌ها، این آب‌انبار به دستور صوغیه، همسر شیخ عبدالله حاکم منطقه، در سال ۱۲۰۲ قمری ساخته شده و هدف از ساخت آن، ذخیره آب باران برای استفاده ساکنان منطقه بوده است.
این سازه هنوز هم توسط برخی اهالی مورد استفاده قرار می‌گیرد و مخزن آن به‌گونه‌ای طراحی شده که آب را تا مدت‌ها تمیز و قابل‌نوشیدن نگه می‌دارد. معماری خاص و محلی این آب‌انبار یکی دیگر از جلوه‌های جذاب بام جزیره است که ارزش تاریخی و فرهنگی دارد.
بهترین زمان برای بازدید
به دلیل شرایط آب‌وهوایی قشم، بازدید از بام در فصل‌های خنک‌تر سال یعنی پاییز، زمستان و اوایل بهار بهترین زمان خواهد بود. در این بازه، دمای هوا مطبوع‌تر است و نسیم خلیج فارس در ارتفاعات بام لذت صعود را دوچندان می‌کند.
در فصل تابستان، به‌ویژه در میانه روز، گرما ممکن است طاقت‌فرسا باشد؛ بنابراین بازدید در این فصل تنها در ساعات ابتدای صبح یا شب پیشنهاد می‌شود. یکی از تجربه‌های خاص در بام ، تماشای طلوع خورشید از بالای صخره‌هاست. اگر پیش از روشن‌شدن کامل هوا به بام بروید، منظره طلوع آفتاب در پس‌زمینه جزیره و خلیج، تماشایی و فراموش‌نشدنی خواهد بود.
از سوی دیگر، شب‌گردی در بام قشم نیز طرفداران خودش را دارد. آسمان پرستاره، سکوت مطلق، نسیم شبانه و فرصت رصد ستاره‌ها، این منطقه را به مقصدی منحصربه‌فرد برای شب‌دوستان و علاقه‌مندان به عکاسی نجومی تبدیل کرده است.
امکانات رفاهی و نکات مهم برای بازدید
اگر قصد دارید راهی بام قشم شوید، باید بدانید که این منطقه مانند بسیاری از ژئوسایت‌های طبیعی، فاقد امکانات رفاهی ثابت مانند سرویس بهداشتی، فروشگاه، یا ایستگاه آب است. بنابراین لازم است هر آنچه برای چند ساعت حضور در طبیعت نیاز دارید را از شهر قشم یا روستاهای اطراف تهیه کرده و با خود ببرید.
به‌دلیل نبود امکانات کمپینگ در این منطقه، شب‌مانی تنها به کویرنوردان و گروه‌های حرفه‌ای توصیه می‌شود؛ آن هم با تجهیزات کامل و آشنایی با اصول شب‌مانی در طبیعت. اگر تجربه‌ای در این زمینه ندارید، بهتر است بازدید خود را محدود به ساعات صبح یا عصر کنید.
برای یک صعود ایمن و دل‌پذیر به بام قشم، رعایت نکات ایمنی بسیار اهمیت دارد. مسیر اگرچه مشخص و قابل عبور است، اما آفتاب شدید، کمبود سایه و نبود منابع آب، شرایط را دشوار می‌کند. بنابراین کفش مناسب، کلاه، ضدآفتاب و آب کافی حتماً همراه‌تان باشد.
جاهای دیدنی نزدیک بام قشم
بازدید از بام قشم فرصتی عالی برای کشف دیگر جاذبه‌های طبیعی غرب جزیره است. در نزدیکی این ژئوسایت، مجموعه‌ای از پدیده‌های زمین‌شناسی و بکرترین چشم‌اندازهای قشم قرار گرفته‌اند که هرکدام تجربه‌ای منحصربه‌فرد را به همراه دارند. در ادامه با مهم‌ترین جاهای دیدنی اطراف این جاذبه آشنا می‌شوید:
دره مجسمه‌ها (دره تندیس‌ها)
یکی از نزدیک‌ترین دیدنی‌های اطراف بام قشم، دره تندیس‌ها است که با نام دره مجسمه‌ها نیز شناخته می‌شود. این منطقه با صخره‌هایی عظیم و فرسایش‌یافته، یادآور تندیس‌های طبیعی است که گویی توسط دست طبیعت حجاری شده‌اند. مسیر بازدید از دره تندیس های قشم تا بام فاصله‌ای کوتاه دارد و ترکیب این دو، برای علاقه‌مندان به عکاسی و ژئوتوریسم جذاب خواهد بود.
دره ستارگان
یکی از معروف‌ترین ژئوسایت‌های جزیره که فاصله کمی با بام دارد، دره ستارگان قشم است. طبق روایت‌های محلی، این دره در اثر سقوط ستاره‌ها پدید آمده است. اما در واقع، حاصل فرسایش شدید باد و آب بر روی سنگ‌های نرم جزیره در طی هزاران سال است. ساختار مخروطی، تونل‌ها و برجستگی‌های آن، این منطقه را به مقصدی محبوب برای بازدید هم‌زمان با بام قشم تبدیل کرده است.
جنگل حرا
در جنوب غربی مسیر منتهی به بام، جنگل حرا قشم قرار دارند. این جنگل‌ها بخشی از اکوسیستم خاص منطقه هستند که با جزر و مد دریا ظاهر و ناپدید می‌شوند. بازدید از بام قشم و سپس حرکت به سمت جنگل حرا در زمان مد، ترکیبی خاص از طبیعت خشک و ساحلی را پیش روی شما می‌گذارد.
تنگه چاکاویر
اگر به‌دنبال مکانی کمتر شناخته‌شده و آرام‌تر هستید، تنگه چاکاویر در نزدیکی بام قشم گزینه‌ای عالی است. دیواره‌های سنگی این تنگه با فرمی خاص و مسیر باریک، فضایی رازآلود به وجود آورده‌اند. این مکان برای پیاده‌روی سبک و عکس‌برداری عالی است.
اقامتگاه‌های نزدیک بام قشم
اقامتگاه‌های مختلفی در نزدیکی این جاذبه وجود دارند و شما می‌توانید به راحتی اقدام به رزرو هتل قشم نمایید. این اقامتگاه‌ها شامل:
اقامتگاه بوم‌گردی فردیس قشم: حدود ۲۰ دقیقه با خودرو
اقامتگاه بوم‌گردی نخل ناخدا (روستای طبل) :۱۰ دقیقه با خودرو + ۱۰ دقیقه پیاده‌روی
اقامتگاه بوم‌گردی مانگرو (نزدیکی جنگل حرا) : حدود ۲۵ دقیقه با خودرو
اقامتگاه بوم‌گردی قبیله سرخ آبی (روستای سهیلی): حدود ۲۵ تا ۳۰ دقیقه با خودرو
اقامتگاه بوم‌گردی کاکا (روستای دهخدا) :حدود ۳۰ دقیقه با خودرو
اقامتگاه بوم‌گردی ناخدا امینی طبل : ۱۰ دقیقه با خودرو + ۱۰ تا ۱۵ دقیقه پیاده‌روی
حرف آخر؛ بام قشم
بام قشم فقط یک نقطه بلند در جزیره نیست؛ جایی‌ست برای تماشای سکوت طبیعت، لمس لایه‌های زمین، و یافتن چشم‌اندازی که در هیچ‌جای دیگر دیده نمی‌شود. چه در طلوع آفتاب بروید، چه شب را برای ستاره‌نگری انتخاب کنید، این ارتفاعات چیزی بیش از منظره به شما می‌دهند: تجربه‌ای ناب از ژئوتوریسم در ایران.
اگر به‌دنبال مقصدی متفاوت برای سفر بعدی‌تان هستید، تماشای بام قشم را از دست ندهید. همین حالا برای برنامه‌ریزی سفرتان، از پیشنهادهای ویژه ما برای تور قشم دیدن کنید یا با خرید یک بلیط هواپیما قشم، قدم به جزیره‌ای از عجایب طبیعی بگذارید.
سوالات متداول
خیر، بازدید از این جاذبه رایگان است و نیازی به خرید بلیط یا پرداخت ورودی ندارد؛ مگر اینکه با تور همراه باشید که ممکن است هزینه‌ای دریافت شود.
اگرچه مسیر صعود سخت نیست، اما وجود شیب، سنگ‌ریزه و نبود سایه یا آب، بازدید را برای سالمندان و کودکان سخت می‌کند. توصیه می‌شود با احتیاط و تجهیزات لازم بازدید انجام شود.
