فرودگاه های ارمنستان

برای بسیاری از مسافران ایرانی که قصد سفر به ارمنستان دارند، یکی از اولین سؤال‌ها این است که این کشور چند فرودگاه دارد و کدام‌یک برای ورود مناسب‌تر است. ارمنستان در حال حاضر چند فرودگاه فعال، چند فرودگاه نظامی و چند پروژه مهم در حال بازسازی دارد، اما برای یک مسافر معمولی، شناخت همین تفاوت‌ها می‌تواند سفر را بسیار راحت‌تر کند. مهم‌ترین گزینه در میان فرودگاه های ارمنستان، فرودگاه بین‌المللی زوارتنوتس در ایروان است؛ فرودگاهی مجهز، نزدیک به مرکز شهر و مقصد اصلی بیشتر پروازهای ایران. پس از آن، فرودگاه شیراک در گیومری قرار می‌گیرد که گاهی بلیت‌های ارزان‌تر ارائه می‌دهد، اما فاصله بیشتری تا پایتخت دارد.

در کنار این دو فرودگاه اصلی، گزینه‌هایی مثل اربونی، آرزنی، سیونیک و گوریس نیز هرکدام نقش تخصصی یا آینده‌محور دارند. اگر در حال برنامه‌ریزی سفر با تور ایروان یا خرید بلیط هواپیما ایروان هستید، آشنایی با موقعیت و کاربری هر فرودگاه کمک می‌کند بهترین انتخاب را داشته باشید. در ادامه، تمام فرودگاه‌های ارمنستان را یک‌به‌یک بررسی می‌کنیم.

نام فرودگاه	نوع فرودگاه	موقعیت
فرودگاه بین‌المللی زوارتنوتس ایروان	بین‌المللی	ایروان
فرودگاه بین‌المللی شیراک گیومری	بین‌المللی / نظامی	گیومری
فرودگاه سیونیک (کاپان)	در حال توسعه	کاپان – استان سیونیک
فرودگاه اربونی ایروان	نظامی	ایروان
فرودگاه آرزنی نور هاچن	نظامی	نور هاچن
فرودگاه گوریس	در حال توسعه	گوریس – استان سیونیک

فرودگاه بین‌المللی زوارتنوتس ایروان (Zvartnots International Airport)

فرودگاه بین‌المللی زوارتنوتس مهم‌ترین و پرترددترین فرودگاه های ارمنستان است و تقریباً تمام مسافران خارجی از همین مسیر وارد ایروان می‌شوند. این فرودگاه در ۱۰ کیلومتری غرب پایتخت قرار دارد و از سال ۱۹۶۶ فعالیت خود را آغاز کرده است. زوارتنوتس به‌دلیل موقعیت مناسب، معماری مدرن و دسترسی راحت به مرکز شهر، انتخاب اول سفرهای هوایی به ارمنستان محسوب می‌شود.

بسیاری از خطوط هوایی پرطرفدار از جمله Wizz Air، SCAT Airlines، Qatar Airways، LOT Polish Airlines و چند ایرلاین منطقه‌ای دیگر در این فرودگاه فعالیت دارند. همین گستردگی مسیرهای پروازی، زوارتنوتس را به یک هاب اصلی سفرهای ورودی و خروجی تبدیل کرده است. ترمینال عملیاتی فرودگاه نیز به‌گونه‌ای طراحی شده که تمام پروازها (چه ورودی و چه خروجی) از یک فضای یکپارچه مدیریت شوند و همین موضوع باعث سرعت و نظم بیشتر فرایندها شده است.

خدمات و امکانات فرودگاه:
زوارتنوتس برای مسافران امکانات مناسبی تدارک دیده است؛ از سالن‌های استراحت و بیزینس لانژ گرفته تا فروشگاه‌های دیوتی‌فری، رستوران‌ها، خدمات VIP، و حتی داروخانه و امکانات پزشکی. این خدمات باعث شده مسافران، خصوصاً در پروازهای شبانه یا توقف‌های کوتاه، تجربه‌ای راحت و بدون استرس داشته باشند.

اطلاعات ضروری فرودگاه:

• آدرس: 49XX+PGX, Yerevan, Armenia
• کد IATA: EVN
• کد ICAO: UDYZ
• دسته‌بندی: فرودگاه بین‌المللی
• ترمینال‌ها: یک ترمینال عملیاتی برای تمام پروازها

برای آشنایی بیشتر با برنامه‌ریزی سفر، دیدنی‌ها و نکات مهم ورود، مطالعه راهنمای سفر به ارمنستان می‌تواند کمک‌کننده باشد.

فرودگاه بین‌المللی شیراک گیومری (Shirak International Airport)

فرودگاه بین‌المللی شیراک دومین فرودگاه مهم در بین فرودگاه های ارمنستان است و نقش مهمی در جابه‌جایی مسافران شمال کشور دارد. این فرودگاه در سال ۱۹۶۱ ساخته شد و تنها ۵ کیلومتر با مرکز شهر گیومری فاصله دارد. «فرودگاه گیومری» به‌دلیل موقعیت منطقه‌ای و عملکرد مناسبی که در مسیرهای اقتصادی دارد، گاهی برای مسافرانی که به دنبال گزینه‌های ارزان‌تر هستند، انتخاب جذاب‌تری محسوب می‌شود.

خطوط هوایی فعال در این فرودگاه شامل Red Wings، Nordwind Airlines و Aeroflot است؛ ایرلاین‌هایی که ترکیبی از پروازهای داخلی و بین‌المللی را اجرا می‌کنند. طی سال‌های اخیر، پروژه‌های توسعه‌ای جدیدی مثل ساخت برج کنترل ترافیک هوایی، به ارتقای کیفیت خدمات و افزایش ظرفیت عملیاتی این فرودگاه کمک کرده‌اند.

این فرودگاه تنها یک ساختمان ترمینال داشته که پس از زلزله سال ۱۹۸۸ آسیب جدی دید و به‌طور کامل قابل استفاده نبود. با این حال، طی سال‌های اخیر بخش‌هایی از آن بازسازی شده و فرودگاه همچنان به شکل محدود اما قابل اعتماد فعالیت می‌کند.

خدمات و امکانات فرودگاه:
مسافران در فرودگاه شیراک می‌توانند از امکانات پایه اما کاربردی مانند رستوران‌ها و غذاخوری‌های کوچک، اتاق مراقبت از کودک، پارکینگ مناسب و خدمات پزشکی استفاده کنند. این فرودگاه بیشتر برای سفرهای کم‌هزینه یا مسیرهای غیرمستقیم مناسب است.

اطلاعات ضروری فرودگاه:

• آدرس: QV23+8C5, Terminal, Gyumri, Armenia
• کد IATA: LWN
• کد ICAO: UDSG
• دسته‌بندی: بین‌المللی / نظامی
• ترمینال‌ها: یک ترمینال قدیمی که بخشی از آن پس از زلزله ۱۹۸۸ در حال بازسازی است

فرودگاه اربونی ایروان (Erebuni Airport)

فرودگاه اربونی یکی از خاص‌ترین فرودگاه های ارمنستان است؛ زیرا برخلاف زوارتنوتس و شیراک که کاربری مسافری دارند، این فرودگاه عمدتاً یک پایگاه نظامی محسوب می‌شود. اربونی در فاصله حدود ۷.۳ کیلومتری مرکز ایروان قرار دارد و با وجود ماهیت نظامی، در برخی موارد پروازهای خصوصی و هلیکوپتری را نیز پوشش می‌دهد. همین ویژگی باعث شده «فرودگاه اربونی» نقش مکملی در پشتیبانی هوایی منطقه ایفا کند.

این فرودگاه میزبان اسکادرانی از هواپیماهای MiG-29 و بالگردهای Mi-24 است و تحت مدیریت نیروهای هوایی روسیه فعالیت می‌کند. با اینکه کاربری اصلی آن نظامی است، اما یک ترمینال یکپارچه برای مدیریت ورود و خروج محدود پروازهای خصوصی دارد. نزدیکی فرودگاه به مرکز شهر نیز باعث شده دسترسی‌های شهری آن ساده و سریع باشد.

خدمات و امکانات فرودگاه:
با وجود نظامی بودن، فرودگاه اربونی برخی امکانات پایه مثل خدمات پزشکی، کمک‌حرکتی برای مسافران کم‌توان، فروشگاه دیوتی‌فری کوچک و چند گزینه خورد و خوراک را ارائه می‌دهد. البته سطح خدمات آن قابل مقایسه با فرودگاه‌های مسافری بزرگ نیست و بیشتر متناسب با مأموریت‌های نظامی و پروازهای اختصاصی طراحی شده است.

اطلاعات ضروری فرودگاه:

• آدرس: 49XX+PGX, Yerevan, Armenia
• کد ICAO: UDYE
• کد IATA: ندارد
• نوع فرودگاه: نظامی
• اپراتور: نیروی هوایی روسیه
• ترمینال‌ها: یک ترمینال مشترک برای پروازهای ورودی و خروجی محدود

فرودگاه آرزنی، نور هاچن (Arzni Airport, Nor Hachn)

فرودگاه آرزنی یکی از فرودگاه‌های کمتر شناخته‌شده در میان فرودگاه های ارمنستان است؛ اما از نظر نقش نظامی و آموزشی اهمیت ویژه‌ای دارد. این فرودگاه در نزدیکی شهر نور هاچن قرار گرفته و تنها ۲ کیلومتر با مرکز منطقه فاصله دارد. «فرودگاه آرزنی» بیشتر به‌عنوان پایگاه آموزشی نیروی هوایی شناخته می‌شود و محل استقرار دانشگاه هوانوردی نظامی Armenak Khanperyants است؛ مرکزی که بسیاری از تمرین‌های پروازی و مانورهای نظامی در آن انجام می‌شود.

برخلاف فرودگاه‌های مسافری، آرزنی تمرکز کامل بر عملیات نظامی، آموزش خلبانی و برگزاری تمرین‌ها و نمایش‌های هوایی دارد. همین موضوع باعث شده فعالیت‌های آن محدود به اهداف نظامی باشد و برای مسافرت‌های عادی مورداستفاده قرار نگیرد. موقعیت جغرافیایی نزدیک به شهر و ساختار عملیاتی ویژه، آرزنی را به یکی از پایگاه‌های مهم دفاعی ارمنستان تبدیل کرده است.

خدمات و امکانات فرودگاه:
امکانات این فرودگاه متناسب با فعالیت‌های نظامی طراحی شده و شامل خدماتی چون تحویل بار، استقبال و همراهی محدود، و خدمات پزشکی است. سطح خدمات عمومی آن بسیار ساده‌تر از فرودگاه‌های مسافری است و صرفاً نیازهای عملیاتی نیروی دفاعی را تأمین می‌کند.

اطلاعات ضروری فرودگاه:

• آدرس: 7HWF+M4W, Arzni, Armenia
• کد ICAO: UD21
• کد IATA: ندارد
• نوع فرودگاه: نظامی
• اپراتور: وزارت دفاع ارمنستان
• تعداد ترمینال‌ها: نامشخص / مرتبط با کاربری نظامی

فرودگاه سیونیک (Syunik Airport / Kapan Airport)

در فهرست فرودگاه‌های آینده و در حال توسعه، فرودگاه سیونیک یکی از مهم‌ترین پروژه‌هاست و حضور آن تصویر کامل‌تری از وضعیت فرودگاه های ارمنستان ارائه می‌دهد. این فرودگاه که با نام «فرودگاه کاپان» نیز شناخته می‌شود، تنها ۴ کیلومتر با شهر کاپان فاصله دارد و نقش آن در اتصال مناطق جنوبی ارمنستان به پایتخت بسیار کلیدی است.

فرودگاه سیونیک زیر نظر اداره کل هوانوردی کشوری ارمنستان قرار دارد، اما مدیریت عملیاتی آن توسط شرکت Syunik Airport LLC انجام می‌شود. این فرودگاه پس از سال‌ها تعطیلی (به‌دلیل تنش‌های سیاسی) در سال ۲۰۲۲ دوباره به بهره‌برداری رسید و همین بازگشایی، اهمیت آن را در توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل جنوب ارمنستان دوچندان کرد.

«فرودگاه کاپان» قرار است به‌تدریج به یک فرودگاه فعال برای پروازهای داخلی تبدیل شود و امکان دسترسی سریع‌تر به ایروان را فراهم کند. اگر روند توسعه و نوسازی آن با همین سرعت ادامه پیدا کند، این فرودگاه در آینده نزدیک می‌تواند یکی از نقاط حیاتی سفرهای محلی و آتی گردشگری باشد.

فرودگاه گوریس (Goris Airport)

فرودگاه گوریس یکی دیگر از فرودگاه‌هایی است که در فهرست توسعه‌های آینده فرودگاه های ارمنستان قرار می‌گیرد. این فرودگاه در جنوب شهر گوریس و نزدیک روستای شینوهیر واقع شده و به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش می‌تواند نقش مهمی در اتصال مناطق جنوبی کشور ایفا کند. «فرودگاه گوریس» سال‌ها پیش و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تعطیل شد و از آن زمان تاکنون مورد استفاده عملیاتی قرار نگرفته است.

با وجود تعطیلی طولانی، برنامه‌های بازسازی و فعال‌سازی دوباره این فرودگاه بارها مطرح شده است. اگر پروژه‌های آینده عملی شوند، گوریس می‌تواند بار دیگر وارد شبکه پروازهای داخلی شود و مسیرهای دسترسی جنوب ارمنستان را تقویت کند. این فرودگاه به‌خصوص برای توسعه گردشگری در منطقه، نقش بالقوه ارزشمندی دارد.

مقایسه فرودگاه های ارمنستان برای سفر از ایران

برای بسیاری از مسافران ایرانی، شناخت تفاوت میان فرودگاه های ارمنستان نقش مهمی در انتخاب مسیر سفر دارد؛ به‌خصوص وقتی هدف، پیدا کردن بهترین ترکیب از قیمت مناسب، دسترسی راحت و تجربه سفر کم‌دردسر باشد. اگر بخواهیم از نگاه یک مسافر ایرانی بررسی کنیم، سه فرودگاه بیشتر از بقیه اهمیت دارند: زوارتنوتس ایروان، شیراک گیومری و در آینده نزدیک، فرودگاه سیونیک.

به‌طور کلی، بهترین گزینه برای سفرهای مستقیم از ایران، فرودگاه بین‌المللی زوارتنوتس است. تقریباً تمام پروازهای منظم ایران–ارمنستان به این فرودگاه انجام می‌شود، فاصله آن تا مرکز ایروان فقط ۱۰ کیلومتر است و از نظر امکانات، کامل‌ترین فرودگاه کشور محسوب می‌شود. اگر اولویت شما راحتی، سرعت دسترسی و وجود تاکسی و حمل‌ونقل مطمئن باشد، زوارتنوتس انتخاب اول است.

در مقابل، فرودگاه شیراک گیومری معمولاً برای کسانی مناسب است که دنبال گزینه‌های اقتصادی‌تر هستند. این فرودگاه در ۵ کیلومتری گیومری قرار دارد و گاهی بلیت‌های ارزان‌تری نسبت به زوارتنوتس ارائه می‌کند. نقطه ضعف آن فاصله طولانی با ایروان است (حدود ۱۲۰ کیلومتر)، بنابراین اگر مقصد نهایی‌تان پایتخت باشد باید هزینه و زمان مسیر زمینی را هم در نظر بگیرید.

فرودگاه سیونیک (کاپان) هنوز توسعه کامل نشده، اما در آینده می‌تواند مسیر مناسبی برای سفر به جنوب ارمنستان باشد هرچند برای مسافر ایرانی که معمولاً مقصدش ایروان است، فعلاً کاربرد محدودی دارد.

به‌صورت خلاصه:

• بهترین و راحت‌ترین: زوارتنوتس ایروان
• ارزان‌تر اما دورتر از ایروان: شیراک گیومری

جمع‌بندی

با بررسی فرودگاه های ارمنستان می‌توان دید که این کشور با وجود وسعت نسبتاً کوچک، شبکه‌ای متنوع از فرودگاه‌های بین‌المللی، نظامی، محلی و در حال توسعه دارد. فرودگاه زوارتنوتس ایروان همچنان اصلی‌ترین مسیر ورود به کشور است و برای بیشتر مسافران به‌ویژه افرادی که مقصد نهایی‌شان پایتخت است، بهترین انتخاب محسوب می‌شود. در کنار آن، فرودگاه شیراک در گیومری گزینه‌ای اقتصادی‌تر اما دورتر از مرکز کشور است. آشنایی با موقعیت، نوع کاربری و محدودیت‌های هر فرودگاه به شما کمک می‌کند دید دقیق‌تری نسبت به مسیرهای هوایی این کشور داشته باشید و با آمادگی بیشتری سفر خود را برنامه‌ریزی کنید.

سوالات متداول