روستای اورامان؛ تاریخچه، معماری و جاهای دیدنی اطراف

روستای اورامان از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین روستاهای گردشگری ایران است که در غرب کشور و در کردستان قرار دارد البته بخشی از این روستا هم در کشور عراق است. روستایی با جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و فرهنگی بسیار که هرساله گردشگران زیادی را به غرب کشور می‌کشاند. مهم‌ترین اتفاق فرهنگی روستای اورامانات؛ مراسم پیرشالیان است. اگر قصد بازدید از این روستا و شرکت در مراسم پیرشالیان را دارید در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا با اورامانات بیشتر آشنا شوید. 

فرصت رزرو بلیط هواپیما از سه کلیک را از دست ندید

 معرفی روستای اورامان

روستای اورامان، با نام‌های اورامانات و هورامان یا هه‌ ورامان هم شناخته می‌شود. هورامان که از هو به معنی بلندی و اشاره به مکان بالا و رام یعنی آرام و نیرودهنده تشکیل شده است و هورامان را به معنی سرزمین بلند آرام معنی می‌کنند. اما استدلالی دیگر این است: هورامان از دو بخش تشکیل می‌شود؛ هورا که همان اهورا و معنای خورشید است و مان که خانه، جایگاه و سرزمین معنا می‌شود پس هورامان به معنی سرزمین اهورا یا سرزمین خورشید است. منطقه اورامانات تخت آنقدر بزرگ است که ۷۰۰ روستا، شهرستان سروآباد، قسمتی از سنندج و کامیارانِ استان کردستان و شهرستان پاوه در استان کرمانشاه را در خود جای داده است. 

هورامان یکی از روستاهای پلکانی ایران است که به روستای هزار ماسوله کردستان مشهور است؛ یعنی حیاط یک ساختمان، پشت‌بام ساختمان پایینی است. معماری پلکانی روستا، سبک زندگی نیمه‌عشایری و سازش‌گرانه با طبیعت و از همه مهم‌تر تداوم حیات در منطقه هورامان از 40هزار سال پیش تاکنون؛ همه آن ویژگی‌هایی است که باعث شده، روستای اورامانات در سال 2021 میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت برسد. اما اهمیت هورامان تنها به این ویژگی ها نیست، چنانچه در فصل زمستان به این روستا سفر کنید، می‌توانید در مراسم باشکوه پیرشالیار که یکی از آیین‌های کهن ایرانی است شرکت کنید و از تماشای آن لذت ببرید. البته خوب است این نکته را هم بدانید که یک روستای هورامان سنندج و یک منطقه اورامانات تخت وجود دارد. 

منطقه اورامانات تخت؛ مجموعه‌ای از روستاها در منطقه‌ای مشخص در استان کردستان و کرمانشاه را در بر می‌گیرد که یکی از این روستاها، روستای هورامان یا اورامان است. روستای اورامانات به‌دلیل معماری پلکانی و مناظر طبیعی بکر و آب‌وهوایی خنک در تابستان، به یکی از مقاصد محبوب گردشگری در ایران و  مهم‌ترین قطب‌های گردشگری استان کردستان تبدیل شده است.

 روستای اورامان کجاست؟

پرسیدن این پرسش درباره روستای اورامان آسان است؛ اما پاسخش دشوار است؛ زیرا واقعا نمی‌دانیم روستای اورامان کجاست؟ اورامانات یک دهکده تاریخی است که در مرز ایران و عراق قرار گرفته و از جنوب هم به استان کرمانشاه محدود می‌شود. این منطقه از سه بخش هورامان تخت، ‌ژاورو و لهون تشکیل شده می‌شود که روستای اورامان در دل کوه‌های زاگرس و در 63 کیلومتری جنوب شهر مریوان قرار دارد. اورامان یکی از روستاهای شهرستان سروآباد در استان کردستان است که از غرب به عراق از شمال به کردستان و از جنوب به جوانرود محدود می‌‌شود. بخش اورامان از دو قسمت کوچک و بزرگ تشکیل شده؛ قسمت کوچک‌ مربوط به شهر حلبچه از توابع کشور عراق است و قسمت بزرگ جز استان‌های کرمانشاه و کردستان ایران محسوب می‌شود. روستای هورامان تخت مرکز بخش اورامان است. 

رزرو هتل 5ستاره با سه کلیک خوبه

تاریخچه روستای اورامان

تاریخ دقیق سکونت در روستای اورامان مشخص نیست؛ اما شواهد تاریخی موجود در منطقه، زندگی از دوره ماقبل تاریخ را زمانی که هنوز خطی وجود نداشته، نشان‌ می‌دهد. بعضی از مورخان قدمت این روستا را به دوران پیش از اسلام نسبت می‌دهند. اندک منابع موجود هم شامل یافته‌های باستان‌شناختی با قدمت حدود 40هزار سال، غارها و پناهگاه‌های صخره‌ای، مسیرها و راه‌های باستانی در امتداد دره‌ها، نقوش و کتیبه‌ها، گورستان‌ها، تپه‌ها و قلعه‌هاست که بیشترشان در حوالی روستای هجیج، ناو و اسپریز یافت شده‌اند. 

ابزارهای سنگی نخستین انسان‌های غارنشین و حتی استخوان‌های به‌جای‌مانده از حیوانات شکارشده که بیشتر استخوان‌ها متعلق به بز کوهی بوده‌اند، همچنین، بقایایی از اجاق‌هایی که در غارها بر پا می‌کرده‌اند؛ یافت شده که مربوط به دوران پارینه سنگی است. از دیگر آثار عصر آهن در روستای اورامان سنگ‌نبشته اورامان در نزدیکی تنگی ور است. این کتیبه مربوط به دوره آشوری‌هاست که نقش سارگون دوم، شاه آشور، بر آن حک شده که همراه با کتیبه‌ای میخی به زبان آشوری در شرح لشکرکشی‌های وی در غرب زاگرس و اورامان است. 

همچنین سه سند چرم با نوشته‌های مرتبط به معامله دو تاکستان هم از یافته‌های باستانی بسیار مهم هورامان هستند. این سه سند، هم‌اکنون در موزه بریتانیا نگهداری می‌شوند. دو قطعه از این اسناد به خط و زبان یونانی است و هر دو با تاریخ 87 یا 88 پیش از میلاد و دیگری به تاریخ 21 یا 22 پیش از میلاد تحریر شده‌اند. سند سوم نیز به خط و زبان پارتی با تاریخ اشکانی تحریر شده است. از این سه سند با عنوان بنچاق اورامان یاد می‌شود.

دین و زبان مردم روستای اورامان

ازآنجایی‌که روستای اورامان قدمت زیادی دارد به تناسب آن هم فرهنگ غنی را در خود پرورش داده و حفظ کرده است. یکی از شاخصه‌های فرهنگ، دین است و تفاوت در این بخش برای گردشگران جالب و جذاب است. مردم هورامان پیش از اسلام، پیروان آیین زرتشتی یا مزدیسنا بودند و امروزه اهالی هورامان مسلمان سنی مذهب و پیرو مذهب شافعی هستند. صوفیان و دراویش هم در این روستا حضور دارند. شاخصه دیگر فرهنگ، زبان و گویش مردم یک منطقه است که به‌خودی‌خود برای مسافران جاذبه ایجاد می‌کند. روستای هورامان تخت در بین روستاهای کردنشین کردستان قرار گرفته؛ اما زبان مردم منطقه هورامان، هورامانی یا اورامانی و از زبان‌های گروه ایرانی نو غربی است. زبان هورامانی از نظر تقسیم‌بندی در رده گویش‌های زازا و گورانی قرار می‌گیرد که به اشتباه کردی خوانده می‌شود. 

آب‌وهوا در روستای اورامان

روستای هورامان کردستان در ارتفاع 1450 متری از سطح دریا قرار دارد و دارای اقلیم سرد کوهستانی است. آب‌وهوای این روستا در فصل بهار و تابستان بسیار مناسب و البته پاییز و زمستان آن بسیار سرد و طولانی است. ازآنجایی‌که این منطقه آب‌وهوای سردی دارد؛ احتمالا در بهار و تابستان هم سرمای خفیفی را تجربه کنید. 

پوشش گیاهی روستای اورامان

در این منطقه گونه‌های جانوری و گیاهی متعدد و بسیاری مشاهده می‌شود. درختان بلوط، پسته وحشی، گردو و انجیر از درخت‌های این منطقه و گیاهان ریواس، کنگر، ترشکه و… نیز از پوشش‌های گیاهی این منطقه‌اند. روستای اورامان با جنگل‌های بزرگ و درختانی بزرگ‌تر زیبایی این منطقه را دوچندان کرده. 

معماری روستای اورامان

روستای اورامان تخت برخلاف نامش اصلاً تخت و صاف نیست بلکه در ناحیه بسیار ناهموار کوهستانی بنا شده است. معماری اورامانات باتوجه‌به ساخت‌وساز با استفاده از سنگ، چوب و گل به‌صورت خشکه‌چین است به این معنا که ملاتی در ساخت‌وساز به کار نرفته است و خانه‌ها در روستاهای منطقه باتوجه‌به شیب تند دامنه‌های صخره‌ای به‌صورت پلکانی ساخته شده‌ است. این نوع معماری به‌دلیل شرایط کوهستانی منطقه و برای استفاده بهینه از فضای محدود دامنه کوه ابداع شده. 

یکی از دلایل شهرت روستای اورامان به‌دلیل معماری پلکانی این روستاست. روستای اورامان با وجود خانه‌هایش به ‌شکل هرمی درآمده که در بالاترین قسمتش قلعه‌ای باستانی وجود دارد. پنجره‌های آبی، سقف‌های چوبی،گل و گلدان‌ها از زیبایی‌های خانه‌های روستای اورامان تخت هستند. برخی خانه‌ها در این دیار قدمتی بیش از ۹۰۰ سال دارند و آسیب زیادی ندیده‌اند. بیشتر خانه‌ها در دو طبقه ساخته شده و براساس شغل صاحب‌خانه، فضاهای خانه‌ها با یکدیگر متفاوت است و خانه‌های افراد باغدار، کشاورز و دامدار کمابیش با هم تفاوت دارد. در بسیاری از خانه‌ها طبقه همکف به محل نگهداری گله و انبار اختصاص دارد و فضای اصلی مسکونی در طبقه بالاتر قرار گرفته که از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود.

 آیین‌های روستای اورامان

روستای اورامانات گنجینه‌ای غنی از فرهنگ و تاریخ است که در آیین‌ها و رسومات منحصربه‌فردش نمایان می‌شود. هورامان پیش از آنکه به‌واسطه ویژگی‌های ساختاری و طبیعی‌اش معروف شود به‌واسطه برگزاری مراسم آیینی-عرفانی به‌ویژه مراسم پیرشالیار مشهور بوده است. در این منطقه مثل سایر نقاط ایران، آیین‌های منحصربه‌فردی وجود دارد و اجرا می‌شود که گردشگران زیادی را به این منطقه جذب می‌کند. در ادامه تعدادی از آیین‌های اورامان کردستان را معرفی می‌کنیم.

 مراسم پیر شالیار

آنچه نام پیرشالیار را صدها سال بر سر زبان‌ها انداخته، داستان و ماجرای جالب عروسی اوست. می‌گویند در آن زمان دختر حاکم بخارا شاه‌بهارخاتون، کر و لال بود و طبیبان از مداوای او درمانده بودند. شاه بخارا اعلام کرده بود هر مردی بتواند او را شفا دهد، دخترش را به همسری او در می‌آورد. هنگامی که آوازه پیرشالیار به گوش حاکم بخارا می‌رسد، دخترش را به امید شفا، روانه روستای اورامانات می‌کند. هنگامی که شاهدخت بخارایی به نزدیکی هورامان می‌رسد، شنوایی‌اش را به دست می‌آورد. اندکی بعد و در نزدیکی خانه پیرشالیار هم دیوی نعره‌زنان از تنوری بیرون می‌افتد و می‌میرد که در همین حین قوه سخن‌گفتن دختر پادشاه بازمی‌گردد‌.

پس از این اتفاق، حاکم بخارا به رسم قولی که داده بود دختر خود را به عقد پیرشالیار درمی‌آورد. پیرشالیار هم وصیت می‌کند سالگرد ازدواجش را برای همیشه جشن بگیرند. ازاین‌رو سالیان سال است که در دو نوبت، نیمه اول فصل تابستان و نیمه اول فصل زمستان مراسمی به نام مراسم پیرشالیار در روستای پالنگان برگزار می‌شود. این مراسم که به جشنواره پیرشالیار هم معروف است ازجمله مهم‌ترین و پرشورترین جشنواره‌های منطقه اورامانات به شمار می‌رود. در این مراسم، زائران و گردشگران از نقاط مختلف ایران و حتی کشورهای دیگر به روستای پالنگان می‌آیند و به زیارت مقبره پیرشالیار می‌روند. 

اهالی روستای اورامان در این مراسم با لباس‌های کردی خاصی حاضر می‌شوند، موسیقی‌های عرفانی، مراسم خاص پختن آش،  رقص محلی، نمایش‌های آیینی و شاهنامه‌خوانی اجرا می‌شود. آش محلی مخصوصی که در این مراسم پخته می‌شود؛ هولوشینه تشی نام دارد  که از جو و گوشت درست می‌شود. این آش قدمتی طولانی دارد و غذایی است که ۹۵۰ سال پیش در مراسم پیرشالیار طبخ می‌شده. گوشت آش هولوشینه؛ گوشت دام‌هایی است که دامداران اورامانات آن‌ها را برای این مراسم نذر و ذبح کرده‌اند. تعداد زیادی از مردم برای پختن این آش در خانه پیرشالیار جمع و کنار هم به پختن این آش مشغول می‌شوند. این آش به مقداری طبخ می‌شود که کفاف افراد حاضر و حتی غایبان مراسم را هم بدهد. اصل مراسم پیر شالیار در هفته دوم بهمن‌ماه شروع می‌شود؛ اما مردم روستا از یک هفته قبل‌تر به استقبال آن می‌روند. 

در روز چهارشنبه هفته اول بهمن‌ماه، گردوی درختان وقفی پیرشالیار بین مردم پخش و مراسمی به نام کلاو روچنه آغاز می‌شود. در این مراسم، مردم به دیدار بستگان و نزدیکان خود می‌روند.  قسمت دوم مراسم کلاو روچنه، مراسمی ویژه کودکان است که یک روز قبل از جشن اصلی برگزار می‌شود. در این مراسم، کودکان درحالی‌که کیسه‌هایی در دست دارند به خانه‌های مختلف می‌روند و صاحب‌خانه‌ها هم این کیسه‌ها را با آجیل و تنقلات پر می‌کنند.
ادامه روز چهارشنبه و بعدازظهر روز پنج‌شنبه به رقص، سماع و دف‌زنی سپری می‌شود. در این مراسم‌ها،‌ مردان روستا کنار هم جمع می‌شوند و با خواند قصیده و رقص سماع کنار یکدیگر، اتحاد و همبستگی خود را نشان می‌دهند. 

در این مراسم، عده‌ای از مردم،‌ وظیفه خواندن قصیده‌ها را برعهده دارند و عده‌ای دیگر نیز با گفتن لفظ الله در کنار یکدیگر، به سماع می‌پردازند. بعد از تمام‌شدن رقص و سماع در عصر روز پنج‌شنبه، مردم در خانه منتسب به پیرشالیار کنار هم جمع می‌شوند. این بخش از مراسم، شب‌ نشست یا شب نیشت نام دارد. در این مراسم،‌ به ذکر، دعا و یادآوری فضائل و کرامات پیرشالیار پرداخته می‌شود. 

جمعه، آخرین روز جشن است و تربه نام دارد. مردم از صبح این روز به‌صورت گروهی به‌سمت آرامگاه پیرشالیار می‌روند و با ورود به محوطه آرامگاه، کفش‌های خود را درمی‌آورند و بر زمین بوسه می‌زنند و سپس به غبارروبی و زیارت مشغول می‌شوند. مردمی که حاجت دارند نیز تکه دستمالی را به دیوارها و درخت موجود در محوطه آویزان می‌کنند.  بعد از تمام شدن زیارت، نانی محلی به نام گته مه ژگه در کنار ماست میان مردم پخش می‌شود. گته مه ژگه، نانی محلی است که به دست زنان روستا پخته می‌شود. در پخت این نان از مغز گردو و گیاهان معطر کوهی استفاده می‌شود. حسن ختام مراسم پیر شالیار نیز، برگزاری نمازجمعه در مسجد جامع روستا اورامانات است. 

 بوکه بارانه

این مراسم شکلی از مراسم باران‌خواهی یا دعای باران در خشک‌سالی است. در این مراسم، یکی از زنان روستای هورامان تخت، لباس محلی زیبایی را بر تن عروسک یا دختری نوجوان می‌‌پوشاند. این عروسک نمادی از اَناهیتا، ایزدبانوی آبهاست. سپس آن عروسک را خانه‌به‌خانه می‌گردانند و کودکان همراه او به ترانه‌خوانی می‌پردازند. صاحبخانه نیز روی عروسک قدری آب می‌ریزد تا به این طریق آسمان ببارد و زمین سیراب شود. مردم به کودکان همراه عروسک کمی تنقلات می‌دهند و سپس در پیشگاه خداوند زانو زده و طلب باران می‌کنند. در پایان مراسم، عروسک را به کنار چشمه آبی برده و در آب روان رها می‌کنند.

 بیله دانه

بیله دانه یکی دیگر از آیین‌های مردم روستای اورامان تخت است که معمولاً در نیمه بهمن‌ماه و با هدف برکت‌خواهی انجام می‌شود. آتش عنصر اصلی مراسم بیله‌دانه است. برای اجرای این مراسم ابتدا مردم روستا مشغول جمع‌آوری هیزم و روشن‌کردن آتشی بزرگ می‌شوند. سپس در چهارگوشه آتش چهار ماده غذایی شامل گوشت، آب، نان و بلوط قرار می‌دهند. پس از آن بیلی را در وسط هیزم به‌صورت عمودی جای می‌دهند تا در آتش بسوزد. بیل پس از سوختن به‌سمت هر یک از چهار ماده غذایی که خم شود، بیانگر سالی پربرکت در ارتباط با آن ماده غذایی در روستای هورامان خواهد بود.

سوغات و صنایع‌دستی اورامان

 قدمت طولانی و باستانی روستای اورامان، مردمان زحمت‌کش، هنرمند و سنت‌هایی که همچنان در اورامانات زنده نگه داشته شده‌اند،‌ همگی در کنار هم کمک می‌کنند که  روستای اورامانات صنایع‌دستی بسیار زیبا و سوغاتی‌های متفاوتی داشته باش . یکی از مهم‌ترین صنایع‌دستی اورامانات، کلاش نام دارد. کلاش،‌ گیوه‌ای با رویه از نخ پنبه‌ای و کف زیرین آن نیز از جنس پارچه فشرده است. سوغاتی دیگر، لباس‌های محلی مردمان کرد به‌همراه ضمایم آن؛ یعنی شال، کمربند و… در روستاها و مناطق محدودی همچنان تولید می‌شوند. 

علاوه‌بر این‌ها گلیم، نمد و جاجیم، سبد، ظروف چوبی، عصا، دف، سجاده، شال با کرک بز، پارچه‌ها و لباس‌های منجوق‌دوزی‌شده هم از سوغاتی‌های معروف روستای اورامانات است. نان ساجی، انواع آش‌های محلی مانند آش دوغ، آش رشته، آش کشک، کلوچه محلی، نان محلی کلانه و محصولات دامی و باغی هم از دیگر‌ صنایع‌دستی و سوغات این روستا محسوب می‌شود.

 غذاهای محلی روستای اورامان

روستای اورامانات از نظر غذایی تنوع بی‌نظیری دارد. در این روستا، می‌توانید انواعی مختلفی از نان‌های را امتحان کنید مثل نان‌های شلکینه، برساق و کلانه که بسیار معروف و پرطرفدارند. اهالی این منطقه در طبخ آش‌های مختلفی همچون آش دوغ که دوغه‌وا هم شناخته می‌شود و آش عدس بلغور تبحر بسیار زیادی دارند. اما از همه این‌ غذاها جذاب‌تر، کباب و خورشت اورامان است که اگر طعم آن را یک‌بار امتحان کنید، برای همیشه شیفته دست‌پخت زنان هنرمند روستای اورامان خواهید شد. ماهی کباب، کباب کردی، خورش کنگر، خورش ریواس، کنگر و کرفس سوخاری (قایرمه) ازجمله غذاهای محلی روستای اورامانات هستند. 

 بهترین زمان سفر به اورامان

باتوجه‌به هوای سرد و کوهستانی روستای اورامان؛ بهترین زمان سفر به این منطقه، فصل بهار و به‌ویژه ماه اردیبهشت است. در این ماه‌‌ها نه فقط طبیعت روستا بسیار دیدنی است؛ می‌توانید از زیبایی‌های طبیعت مسیر هم بهره‌مند شوید. اگرچه زمستان این منطقه کوهستانی بسیار سرد است؛ اما در نیمه بهمن و هم‌زمان با برگزاری مراسم پیرشالیار گردشگران بسیاری به روستای اورامان تخت می‌آیند تا اجرای این مراسم آیینی را از نزدیک تماشا کنند. 

 جاذبه‌های دیدنی اطراف روستای اورامان

جذابیت دیدن منطقه و روستای اورامانات محدود به طبیعت و بافت زیبایش نیست؛ جاذبه‌های دیدنی تاریخی و مذهبی متنوعی در این منطقه وجود دارد که در ادامه معروف‌ترین‌هایشان را با هم مرور می‌کنیم. 

غار قوری قلعه 

اگر برای بازدید به تمام جاهای دیدنی روستای اورامان تخت فرصت ندارید و نمی‌دانید برای فرصتی که دارید کدامشان را گلچین کنید، به شما پیشنهاد می‌کنیم که بازدید از غار قوری قلعه را از دست ندهید. قوری قلعه با طول ۱۲ کیلومتر و عمق ۳۱۴۰ متر بزرگ‌ترین غار آبی خاورمیانه است که قدمتی به اندازه ۶۵ میلیون سال دارد. دمایی که داخل غار قوری قلعه حس می‌کنید بین ۷ تا ۱۱ درجه سانتی‌گراد خواهد بود. غار قوری قلعه حوضچه‌هایی به عمق ۱۴ متر و تالارهای جذاب مختلفی به نام‌های مریم، کوهان شتر، مسیر برزخ، بلور و عروس دارد. در زمان بازسازی غار قوری قلعه، باستان‌شناسان ظرف‌های نقره، سکه، سفال و کتیبه‌هایی از زمان ساسانیان را پیدا کردند که باعث شد ارزش تاریخی جدیدی برای این غار تعریف شود. این غار در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر کرمانشاه، دامنه کوه شاهو و نزدیک روستای قوری قلعه قرار دارد.

آرامگاه پیرشالیار اورامان 

در روستای هورامان سنندج در نزدیکی‌های اورامان تخت در مسیری موسوم به بلبه‌ رهه ورامان، مهم‌‌ترین مکان تاریخی شهر؛ آرامگاه پیر شالیار قرار دارد. بنایی سنگی با گنبد فیروزه‌ای کوچکی که با طبیعت درهم‌آمیخته و مجموعه‌ای از فضای مقبره، جایگاه سنگ مقدس، درختان و قبور را شامل می‌شود. شاید برایتان این پرسش پیش بیاید که این آرامگاه متعلق به کیست؟ قرن‌ها قبل در ناحیه اورامان کردستان، فردی معروف به پیرشالیارزندگی می‌کرده که در نگاه مردم منطقه، به صورت ویژه‌ای محترم بود تا جایی که امروزه هم آرامگاه او بسیار مورد احترام و از جاذبه‌های گردشگری استان کردستان است. 

درباره اینکه پیرشالیار کیست چند نظر وجود دارد. گروهی او را از نوادگان جاماسب و از مغان زرتشتی می‌دانند که پیش از تولد مسیح در هورامان زندگی می‌کرد و گروهی دیگر او را مسلمان و از سادات می‌دانند. روایت‌های مختلفی درباره پیر شالیار وجود دارد، برخی او را عارفی می‌دانند که دارای کرامات و معجزات بوده و برخی دیگر او را شاعری توانا و نغمه‌پردازی ماهر می‌شناسند. برخی هم می‌گویند قرن‌ها قبل در روستای هورامان فردی به نام سیدمصطفی عریضی ملقب به پیش‌‎الله‌یار زندگی می‌کرد که به پیرشالیار معروف شد.

آنچه مسلم است، پیرشالیار در میان مردم روستای اورامانات شخصیتی بسیار محبوب و گرامی است. شاید دیدن پارچه‌هایی که به‌عنوان دخیل و نذر به درختان و جای‌جای این فضا برای توسل و حاجت‌روایی بسته ‌شده‌، برایتان جالب و عجیب باشد. در این محوطه سنگی قرار دارد که برای مردم منطقه بسیار مهم است. اهالی روستای اورامان تخت بر این باورند که این سنگ هر ساله رشد می‌کند و بزرگ‌تر می‌شود ازاین‌رو این سنگ را برای برکت و پیشرفت زندگی خود مقدس می‌دانند. 

فضایی غارمانند هم در این مجموعه وجود دارد که دو سنگ داخل آن با فاصله کمی در مقابل هم قرار گرفته‌اند. اهالی هورامان بر این اعتقادند که اگر کسی بتواند از این فاصله رد شود انسانی پاک و منزه است و گناهی ندارد و کسی که نتواند رد شود گناهکار است. همچنین در پشت مرقد اصلی، درخت بلوط تنومندی وجود دارد که به باور اهالی روستای هورامان تخت، تکیه دادن به آن برای کاهش درد کمر مفید است.

پل گاران کردنه تته (دالانی)

پل گاران که به نام پل کردلان هم شناخته می‌شود یکی از جاذبه‌های تاریخی و معماری شهر مریوان در استان کردستان است. پل گاران در قلب شهر مریوان و در ساحل رودخانه سیران واقع شده است. این پل قدیمی با حدود ۸۰ متر طول و ۸ متر ارتفاع، 5 دهنه دارد که 2 دهنه‌ آن در وسط رودخانه ساخته قرار گرفته. در کنار سنگ‌های قرمز و سفید محلی که در ساختار پل استفاده شده، نقش‌ها و تزئینات هنری به پل زیبایی خاصی بخشیده است. گفته می‌شود قدمت این سازه‌ تاریخی متعلق به دوران ساسانیان است و تا سال ۱۳۲۰ از آن استفاده می‌شد. پل گاران، در دوران حکومت صفویان و در زمان حکومت والیان اردلان مرمت وبازسازی شده است. این پل در گذشته باعث ارتباط بین اسلام‌دشت و گاران در شهرستان مریوان و اتصال سنندج به شهر مریوان می‌شده در سال ۱۳۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. بعد از گردش در روستای اورامان برای قدم‌زدن، استراحت‌کردن، عکاسی و تماشای منظره زیبایی از رودخانه سیروان و دیدن چشم‌انداز طبیعی اطراف به پل گاران بروید.  

آدرس: ۱۰ کیلومتری از شمال شرقی مریوان، جاده‌ی گاران-تیژتیژ

رودخانه سیروان 

رودخانه سیروان که در جنوب غربی استان کردستان جریان دارد، پس از دریافت آب از بخش‌های جنوب‌غربی، غرب و مرکز استان مانند قشلاق، گاوه‌رود و گردلان تبدیل به سیروان می‌شود. بخش عمده این رودخانه در شهرستان سروآباد و منطقه باستانی اورامان جریان دارد. این رودخانه خوش‌آب‌و‌هوا روستای اورامانات را از سروآباد جدا می‌کند. رودخانه سیروان بعد از عبور از کردستان در منطقه دروله به رودخانه لیله می‌رسد و سپس در خاک عراق بعد از پیوستن به رودخانه دیاله، وارد رود بزرگ دجله می‌شود. عراق پایان مسیر رودخانه سیروان نیست چرا که مقصد آخرش خیلج فارس است. 

در حقیقت سیروان طولانی‌ترین رودخانه استان کردستان است. حواشی این رود بسیار زیبا و بستر و کناره‌های آن زیستگاه انواع پرندگان و ماهیان است. بهترین مسیر و چشم‌انداز برای دیدن عظمت و زیبایی سیروان فاصله بین روستاهای اسپریز تا هجیج است. جاده شنی‌ای که در راستای رودخانه قرار گرفته است؛ ایستگاه‌های مهم و باارزش دیدنی و فوق‌العاده‌ای را برای فراغت، عکاسی و تصویربرداری ایجاد کرده. شما در این منطقه ممکن است؛ سنجاب ایرانی، درختان بلوط، پسته وحشی، گردو و گیاهانی مثل ریواس، پیچک و گل نرگس را ببینید. به‌علت خروشان بودن رودخانه سیروان، این رودخانه محل تمرین و مسابقات قایقرانی داخلی و خارجی نیز است همچنین امکان قایق‌سواری برای گردشگران هم فراهم است.

هتل‌ها و اقامتگاه‌های اطراف روستای اورامان 

اگر قصد اقامت چندروزه در روستای هورامان سنندج را دارید؛ جای نگرانی نیست چون در سال‌های اخیر به‌علت افزایش گردشگران این منطقه تعداد هتل‌ها، اقامتگاه‌های بوم‌گردی منطقه افزایش پیدا کرده و در کنار این‌ها مردم اورامانات هم خانه‌هایشان را به مسافران اجاره می‌دهند. اما پیشنهاد می‌کنیم قبل از سفر، هتل‌ها و اقامتگاه‌های روستای اورامان تخت و اطراف را شناسایی کنید. در ادامه یکی از آنها را معرفی کرده‌ایم. 

 هتل شادی هورامان 

در روستای اورامانات هتلی با نام هتل شادی وجود دارد که معماری بی‌نظیر سنگی‌اش بسیار زیباست. بهترین ویژگی‌ هتل شادی این است که بسیار تمیز است و اتاق‌ها با دقت نظافت می‌شوند و کارکنان خوش‌برخوردی دارد. امکانات قابل قبولی هم در هتل شادی وجود دارد، فقط یادتان باشد که این هتل فضایی برای رستوران و پارکینگ اختصاص نداده است.

آدرس: کردستان، مریوان، شهرستان سروآباد، شهر اورامان تخت.

کلام آخر سه کلیک درباره روستای اورامان

سفر به روستای اورامان؛ روستایی با قدمت چندهزارساله از هر نظر چه تاریخی، چه فرهنگی و چه طبیعت‌گردی شما را سرگرم می‌کند. خانه‌های پلکانی، باغ‌های سرسبز، رودخانه‌های زلال و آیین‌های  این منطقه یک سفر همه چیز تمام را برایتان مهیا می‌کند. در صورت سفر به اورامانات دوست دارید از کدام یک از آثار تاریخی بازدید کنید؟ 

رزرو تور ارزان فقط با سه کلیک خوبه