همه چیز درباره مسجد جامع اردبیل یا جمعه مسجد

مسجد جامع اردبیل یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین جاذبه‌های تاریخی اردبیل است. هرساله گردشگران بسیار زیادی از این مسجد باستانی دیدن می‌کنند. اگر به مکان‌های تاریخی و معماری ایران باستان علامه‌ندید، حتما در سفرتان به شهر اردبیل از جمعه مسجد بازدید کنید. در ادامه این مطلب از مجله گردشگری سه کلیک می‌خواهیم شما را به‌طور کامل با مسجد جامع اردبیل آشنا کنیم.

فرصت رزرو بلیط هواپیما از سه کلیک را از دست ندید

مسجد جامع اردبیل

قبل از بازدید از مسجد جامع اردبیل بهتر است این مسجد را به خوبی بشناشید. این مسجد یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی ایران محسوب می‌شود و در سال ۱۳۱۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. باستان‌شناس‌هایی که روی جمعه مسجد تحقیق کردند، احتمال دادند که این مسجد جزو اولین مساجدی است که در سال‌های نخست اسلام ساخته‌اند. برخی می‌گویند که قدمت مسجد جامع اردبیل به دوران سلجوقیان می‌رسد. اما علت شک و شبهه باستان‌شناسان معماری و بخش‌های مختلف این مسجد است که با معماری مساجد دوره سلجوقیان تفاوت زیادی دارد. ولی مصالح استفاده شده و ساخت مناره مسجد نشان می‌دهد که این بنا توسط سلجوقیان ساخته شده است. در زمان حمله مغول به ایران، مغول‌ها به تعداد زیادی از آثار تاریخی آسیب وارد کردند. مسجد جامع نیز در آن دوران دچار آسیب شدیدی شد. پس از مدتی در زمان ایلخانیان این مسجد را دوباره بازسازی کردند و پس از آن درهای مسجد برای استفاده مردم باز شد. در مجاورت این مسجد، آتشکده‌ای تاریخی نیز قرار دارد که قدمت آن به دوران اشکانیان می‌رسد. متخصص‌های زیادی باور دارند که در زمان ورود اسلام در ایران، این آتشکده تخریب شده و بعد روی ویرانه‌های آن این بنا ساخته شده است.

آشنایی با معماری جمعه مسجد

همان‌طور که پیش‌تر بیان کردیم؛ معماری مسجد جامع اردبیل با معماری دوران سلجوقیان متفاوت است. اکثر مساجد دوران سلجوقیان به‌صورت ۴بخشی ساخته شده است. اما جمعه مسجد اردبیل فقط ۳ بخش دارد. البته برخی احتمال می‌دهند، این مسجد بعد از تخریب و بازسازی دارای ۳ بخش شده‌ است. پیشنهاد می‌کنیم حتما بازدید از مسجد جامع اردبیل را در برنامه سفر خود به این شهر قرار دهید و از تمام قسمت‌های آن دیدن کنید.

در ابتدا شما را با قسمت پایه جمعه مسجد آشنا می‌کنیم. پایه‌ مناره‌ای در نزدیکی این مسجد قرار دارد که نشان می‌دهد جمعه مسجد در دوران سلجوقیان ساخته شده است. بخش پایه این مناره از دو بخش هشت ضلعی ساخته شده است و بدنه استوانه‌ای شکل آن که حدود ۵ متر عرض دارد، دقیقا مثل معماری دوران سلجوقیان است. در بدنه این مناره نیز کتیبه‌ای که فرمان اوزون حسن آق قویونلو است، وجود دارد. باتوجه به طرز قرار گرفتن کتیبه حدس می‌زنند که قسمتی از مناره نبوده است و مدتی بعد کتیبه را اضافه کرده‌اند.

  بخش دوم مسجد، مسجد تیرپوش است که روی نه ستون چوبی قرار دارد. پایه‌های این ستون‌ها از جنس چوب است و آن‌ها را روی سنگ محکم کرده‌اند. همچنین آثار کنده‌کاری‌ نیز روی در آن وجود دارد.

 قسمت سوم مسجد، قدیمی است. این قسمت چهار اتاق و گنبد دارد. در این بخش می‌توانید کاشی‌کاری‌های قدیمی مسجد را ببینید. همچنین در این قسمت مسجد کتیبه‌ها و آثار باستانی مختلفی یافت شده است که نشان می‌دهد قدمت مسجد جامع اردبیل به اوایل اسلام و دوران سلجوقیان بازمی‌گردد.

بهترین زمان بازدید از مسجد جامع اردبیل

بازدید از جمعه مسجد رایگان است و گردشگران نیازی به پرداخت هزینه برای تهیه بلیط ندارند. شما در تمام فصول می‌توانید از این مسجد بازدید کنید، اما در نظر داشته باشید که اردبیل آب‌‌و‌هوای سرد و خشکی دارد. در بهار و پاییز هوای این شهر بسیار مطبوع و خوب است و به راحتی می‌توانید در سطح شهر گشت‌وگزار کنید و از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری اردبیل لذت ببرید. به همین دلیل توصیه می‌کنیم فصل بهار و تابستان به این شهر بروید و از مسجد جامع اردبیل دیدن کنید.

رزرو هتل 5ستاره با سه کلیک خوبه

جمعه مسجد کجاست؟

جمعه مسجد در استان اردبیل، منطقه پیرشمس الدین، بلوار مدنی واقع شده است. این مسجد یکی از معروف‌ترین و مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی اردبیل در منطقه پیرشمس الدین است که در میان قبرستانی قرار دارد. برای بازدید از مسجد جامع اردبیل می‌توانید از وسیله نقلیه عمومی، خودرو شخصی و تاکسی استفاده کنید. توصیه می‌کنیم، هر زمانی که به شهر اردبیل سفر کردید، حتما از جمعه مسجد بازدید کنید.

وضعیت کنونی مسجد جامع اردبیل

امروزه محوطه مکعبی در ساختمان اصلی جمعه مسجد وجود دارد که در گذشته گنبد داشته است. محوطه اصلی و مربع‌ شکل مسجد در قسمت غربی و شرقی طا‌ق‌نماهایی با سه دهنه. در میان هر یک از طاق‌نماها، راهروهای باریکی به قسمت‌های مختلف مسجد از جمله به نمازخانه و شبستان اصلی می‌رسد. کنار گنبدخانه نیز امروزه به‌صورت مسجدی فعال مورد استفاده مردم اردبیل قرار گرفته است که با همان شبکه راه‌های زیرزمینی از طرف جنوب به محوطه محراب و از طرف بدنه غربی و شرقی به راهروهای زیرزمینی می‌رسد. همچنین پوشش فعلی مسجد به‌صورت سقف تیرپوشی مسطح با استفاده از سه ردیف پایه ستون‌های سه‌تایی است که در دوران قاجار آن‌ها را ساختند. اکنون فقط قسمت‌هایی از ساقه ترک‌دار منشوری گنبد از مسجد باقی‌مانده است. اما باز هم با رفتن به مسجد جامع اردبیل می‌توانید از زیبایی باقی‌مانده این بنای تاریخی ارزشمند لذت ببرید.

جاذبه‌های گردشگری اطراف جمعه مسجد

اطراف مسجد جامع اردبیل جاذبه‌های گردشگری بسیار زیادی وجود دارد که پیشنهاد می‌کنیم پس بازدید از این مسجد در آن‌ها گشت‌وگزار کنید. در این بخش شما را با جاذبه‌های تاریخی و گردشگری اطراف مسجد جامع اردبیل مانند دریاچه شورابیل، بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، بازار بزرگ اردبیل، موزه صنایع دستی اردبیل و کلیسای مریم مقدس اردبیل آشنا می‌کنیم.

دریاچه شورابیل

دریاچه شورابیل وسعتی حدود ۱۸۰هکتار دارد. این دریاچه در جنوب غربی شهر اردبیل قرار گرفته است و یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های داخل شهری ایران محسوب می‌شود. با توجه به امکانات دریاچه شورابیل مانند قایق‌سواری و مسیر بسیار زیبا برای پیاده‌روی، این دریاچه یکی از بهترین تفرجگاه‌های اردبیل است. توصیه می‌کنیم در سفر خود به شهر اردبیل پس از بازدید از مسجد جامع اردبیل، مدتی در اطراف این دریاچه گشت‌وگزار کنید و از زیبایی‌های آن لذت ببرید. دسترسی به دریاچه شورابیل در اردبیل بسیار آسان است؛ به همین دلیل این دریاچه میان گردشگران محبوبیت زیادی دارد. 

بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی

بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های تاریخی در شهر اردبیل محسوب می‌شود. آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی ترکیبی بسیار زیبا از عناصر هنر ایرانی، آذربایجانی و اسلامی است. این آرامگاه از نظر تاریخی و فرهنگی اهمیت بسیار زیادی دارد؛ زیرا شیخ صفی‌الدین اردبیلی از عارفان مشهور دوران صفویه بوده است. در این بنا آرامگاه سایر اعضای خانواده اردبیلی نیز قرار دارد. این بنا یک گنبد باشکوه و یک حیاط بیرونی زیبا دارد که می‌توانید از آن بازدید کنید. این آرامگاه طبقات مختلفی دارد که شامل قسمت‌ها و اتاقک‌های گوناگونی می‌شود. توصیه می‌کنیم پس از رفتن به مسجد جامع اردبیل، بازدید از بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی را در برنامه سفر خود قرار دهید.

گشت‌وگزار در بازار بزرگ اردبیل پس از رفتن به مسجد جامع اردبیل

بازار بزرگ اردبیل یکی دیگر از بهترین و معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری این شهر محسوب می‌شود. این بازار در خیابان امام خمینی شهر اردبیل قرار گرفته است. به نظر می‌رسد که قدمت بازار بزرگ اردبیل به قرن‌های هفت و هشت هجری و یا حتی قدیمی‌تر بازمی‌گردد. این بازار دارای بخش‌های گوناگون راسته‌ها، تیمچه‌ها، سراها، مسجد و گرمابه است. قسمت گوناگون بازار بزرگ اردبیل شامل بازار بقالان، قصابان، خراطان، سراجان، قیصریه، چاقوفروشان، کلاه‌دوزان، راسته اصلی بازار، راسته پیر عبدالملک، راسته قیصریه، راسته کفاشان، راسته غلامان، بازار زرگران، سراجان، پنبه‌فروشان، مسگران، چاقوسازان، آهنگران، سرای خشکبار (حاجی میرزا)، سرای گلشن، سرای وکیل، سرای نو یا زنجیرلو، سرای حاج احمد، سرای حاج شکر، سرای مجیدیه، سرای امام جمعه، سرای دوگچی و تیمچه زنجیرلی می‌شود. توصیه می‌کنیم پس از بازدید از مسجد جامع اردبیل از این بازار دیدن کنید.

موزه صنایع‌دستی اردبیل

موزه صنایع‌دستی اردبیل یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر اردبیل که در حمام شیخ قرار گرفته است. قدمت حمام شیخ به دوره صفویه می‌رسد. این حمام در سال ۱۳۸۷ تبدیل به موزه صنایع‌ دستی اردبیل شد. حمام شیخ قسمت‌های مختلفی مانند ورودی، هشتی، رختکن و شاه‌نشین دارد. در سال‌های قبل بخش‌های بسیاری از دیوار‌ها و سقف این حمام نقاشی شده بود، اما اکنون به‌علت سفیدکاری از بین رفته‌ است و فقط در قسمت کوچکی از ضلع جنوبی سربینه، می‌توانید نقاشی‌هایی از گل، بوته و طرح‌های اسلیمی را ببینید. این موزه ۳۰۰ قطعه در حوزه ۲۵ رشته از جمله فرش، گلیم، دست‌بافته‌های عشایر، معرق چوب، ساز سنتی، سفال، نقاشی روی شیشه، منبت، حجاری، مسگری و صنایع چرم دارد. موزه صنایع دستی اردبیل در نزدیکی مسجد اردبیل قرار گرفته است.

کلیسای مریم مقدس اردبیل

کلیسای مریم مقدس اردبیل یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری شهر اردبیل محسوب می‌شود. پس از رفتن به مسجد جامع اردبیل به راحتی می‌توانید از این کلیسا بازدید کنید. کلیسای مریم مقدس اردبیل در اواخر قرن ۱۹ میلادی و در سال ۱۸۷۶ میلادی توسط خانواده‌ گالوست میرزاییان و معماری خاچاطور شهبازیان ساخته شد. اکنون از این کلیسا برای انجام فرایض دینی ارامنه و برگزاری مراسم مذهبی استفاده نمی‌کنند. در این کلیسا نقاشی‌های زیبایی روی طاق‌نما و محراب آن کشیده شده است. پس از بازسازی اداره میراث فرهنگی، از این کلیسا به عنوان زورخانه استفاده می‌کنند.

جمع‌بندی

در این مقاله  شما را به‌طور کامل با مسجد جامع اردبیل آشنا کردیم. این مسجد که به جمعه مسجد نیز معروف است، یکی از جاذبه‌های گردشگری مشهور و تاریخی شهر اردبیل محسوب می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم اگر به اردبیل سفر کردید، حتما از این مسجد قدیمی بازدید کنید تا با معماری ایران باستان آشنا شوید. بهار و تابستان به‌ علت هوای بسیار خوب، بهترین زمان برای بازدید از این مسجد است. لطفا نظرات و تجربیات خود را درباره این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.

رزرو تور ارزان فقط با سه کلیک خوبه