خانه مشروطه تبریز و داستان های ناتمام از تاریخ!
فهرست مطالب
در این گزارش از مجله گردشگری سه‌کلیک، به معرفی یکی از مشهورترین جاذبه‌های توریستی استان آذربایجان شرقی یعنی خانه مشروطه تبریز می‌پردازیم. این مکان تماشایی که در زمان قاجاریان ساخته‌شده، سال 1354 خورشیدی با شماره 1171 در مجموعه آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
بلیط هواپیما خود را در سه کلیک مثل آب خوردن رزرو کنید.
کوتاه در مورد خانه مشروطه
این خانه تاریخی در محله‌ی قدیمی «راسته‌کوچه» تبریز و در غرب بازار سنتی این شهر واقع شده‌است. اواسط دهه شصت بود که سازمان میراث فرهنگی کشور برای خریداری خانه مشروطه تبریز اقدام کرد و بلافاصله کار بازسازی آن آغاز شد.
طبق گفته کارشناسان، تلاش زیادی برای حفظ الگوهای معماری و تاریخی خانه مشروطه تبریز صورت گرفته و مرمت بنا با دقت و برنامه‌ریزی زیادی انجام شده‌است. بد نیست بدانید که در شهر تبریز تنها همین خانه از دوران مهم و تاریخی مشروطیت باقی مانده و حال‌وهوای آن ایام را حفظ کرده‌است. توصیه می‌کنیم اگر گذرتان به تبریز افتاد، حتماً از این مکان بازدید کنید.
مهم‌ترین دلایل بازدید از این جاذبه
* اینجا فقط یک خانه تاریخی نیست! خانه مشروطه تبریز مهم‌ترین خانه تاریخی شهر تبریز است.
* تمام تبریز را هم زیر و رو کنید، مانند این خانه پیدا نخواهید کرد. اینجا از دوران قاجار به‌جا مانده و روایتگر روزهای پرفرازونشیب مشروطه‌خواهی در ایران است.
* خانه مشروطه تبریز در زمان خودش یکی از مراکز ویژه و امن مشروطه‌خواهان بود و چهره‌های سرشناسی مانند ستارخان و باقرخان از آن استفاده می‌کردند.
* جدای از اهمیت بالای تاریخی، معماری و تزیینات خانه بسیار چشم‌نواز و تماشایی است.
* در بازدید از خانه مشروطه تبریز می‌توانید به موزه اینجا هم سر بزنید و اشیا و اسناد تاریخی دوران مشروطه را بررسی کنید.
تبریز؛ شهر خانه‌های تاریخی
تبریز فقط یک شهر نیست! اینجا مرکز فرهنگ و هنر مملکت محسوب می‌شود و در طول تاریخ پرفرازونشیب‌اش، ماجراهای زیادی به خود دیده‌است. پس تعجبی ندارد که شهری با پیشینه تاریخی غنی، لبریز از آثار هنری و تاریخی باشد.
در میان تمام جاذبه‌های تماشایی تبریز، خانه‌های قدیمی این شهر مثل یک تافته جدا بافته می‌مانند. خانه‌های دلربا و معروفی مثل خانه مشروطه، امیرنظام گروسی، بهنام و خانه‌های شاعران نامداری مانند شهریار و پروین اعتصامی، در تمام ایران نظیر ندارند و بازدید از آن‌ها برای مدت‌ها در خاطرتان می‌ماند. باید اشاره کنیم که اگرچه پس از زلزله ویرانگر سال ۱۱۹۳ بخش بزرگی از جاذبه‌های تاریخی تبریز از بین رفت؛ اما این خانه‌های قدیمی سرپا ماندند و تا امروز هم با میزبانی از سیل گردشگران مشتاق، آبروداری می‌کنند.
بد نیست بدانید که بخش اعظم خانه‌های قدیمی تبریز از دوران قاجار و پهلوی یادگار مانده‌‌اند و در میان مردم محلی و گردشگران محبوبیت بالایی دارند.
فرمان مشروطیت و خانه مشروطه تبریز
در این قسمت از گزارش، قرار است بفهمیم که چرا این مکان با عنوان خانه مشروطه شناخته می‌شود؛ پس قبل از هر توضیحی، به مهم‌ترین بخش این خانه وارد می‌شویم: مشروطیت! مظفرالدین‌شاه قاجار بالاخره در 14 مرداد 1285 فرمان مشروطیت را امضا کرد؛ هرچند این امضا راحت به دست نیامد و محصول تلاش و کوشش طرفداران مشروطه در ایران بود.
کمی در تاریخ عقب می‌رویم: همان‌طور که می‌دانید، تبریز یکی از مراکز اصلی مشروطه‌خواهی در ایران محسوب می‌شد. در آن دوران برخی از بزرگان تبریز، خانه‌های خود را در اختیار مشروطه‌خواهان قرار می‌دادند و منزل مسکونی آن‌ها محل فعالیت‌های آزادی‌خواهانه بود.
در آن ایام، یکی از هواداران آزادی و جنبش مشروطه بهنام «مهدی کوزه‌کنانی» معروف به ابوالمله، محل سکونت خود را در اختیار قهرمانانی چون ستارخان و باقرخان گذاشت؛ این خانه‌ی تاریخی به احترام بزرگان مشروطه‌خواه شهر، حالا به‌عنوان خانه مشروطه تبریز شناخته می‌شود. این مکان در سال ۱۳۵۴ شمسی با شماره ۱۱۷۱ در فهرست آثار ملی ایران قرارگرفت.
معروف‌ترین خانه تبریز
در بین تمام خانه‌های تاریخی شهر، خانه مشروطه تبریز از همه مشهورتر است. جدای از معماری قاجاری و طراحی شگفت‌انگیز، ماجراها و داستان‌هایی که از در و دیوار خانه به گوش می‌رسند، بسیار جذاب و شنیدنی هستند. بد نیست بدانید که بعد از به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه قاجار و آغاز محاصره 11 ماهه تبریز، همین خانه مقر فرماندهی مجاهدین بود. توصیه می‌کنیم در سفرتان به تبریز، حتما از خانه مشروطه بازدید کنید.
دیدنی‌های خانه مشروطه تبریز
«حاج ولی معمار» مسوولیت معماری خانه را به‌عهده داشت. او که در روسیه زندگی می‌کرد، سال 1247 به ایران آمد و خانه مشروطه تبریز را در دو طبقه داخل یک زمین 1300 متری ساخت. از زیباترین تزئینات به‌کار رفته در این بنا می‌توان به درهای منبت‌کاری شده، پنجره‌های ارسی و ساختمان کلاه فرنگی اشاره کرد.
موزه مشروطه
اگر به تماشای ابزار و لوازم شخصی سران مشروطه علاقه‌مندید، به موزه خانه مشروطه سر بزنید. شما در این مکان می‌توانید از وسایل منحصربه‌فرد و جذابی مانند اسلحه کمری ستارخان، اسناد مربوط به مشروطه، عکس‌های تاریخی و مجسمه‌های چهره‌های شاخص مشروطه بازدید کنید. لازم است اشاره کنیم که این موزه در سال 1375 طی یک‌سری تغییر و جابجایی در قسمت‌های مختلف خانه، به بهره‌برداری رسید.
مجسمه‌های خانه مشروطه تبریز
همان‌طور که اشاره شد، در این مکان مجسمه بزرگان مشروطه‌خواه نمایش داده می‌شود. از میان چهره‌هایی مجسمه آن‌ها ساخته‌شده می‌توان به زینب پاشا تنها زن مبارز و مشروطه‌خواه، حسین خان باغبان، حاج علی دواچی، ثقه الاسلام تبریزی، حاج علی ختایی، هوارد، کربلایی علی موسیو، شیخ علی اصغر لیلاوایی، آخوند خراسانی و علی اکبر دهخدا اشاره‌کرد. همچنین مهرهای مربوط به دوران مختلف انقلاب هم در اینجا قابل مشاهده‌است.
لوازم نفیس و گران‌قیمت خانه مشروطه تبریز
همین ابتدا خیال‌تان را راحت کنیم که تمام لوازم خانه مشروطه تبریز نفیس و گران‌بها هستند. هرچند در میان آن‌ها وسایلی به‌چشم می‌خورند که از ارزش مادی و معنوی بالایی برخوردارند و شهرت بیشتری دارند. به‌عنوان مثال سلاح کمری ستارخان و یک قبضه تپانچه 10 تیر موزر روسی به‌همراه غلاف چرمی، محبوبیت زیادی در بین بازدیدکنندگان دارند. بد نیست بدانید که این تپانچه را یدالله خان سردارملی فرزند ستارخان به گنجینه مشروطیت اهدا کرده‌است.
از نکات جالب خانه مشروطه تبریز، نمایش اسناد و مدارکی از مخالفان مشروطه است که در نوع خود جذابیت زیادی دارند؛ این مدارک شامل تصاویری از مظفرالدین شاه، محمدعلی‌شاه و گروه‌های مخالف هستند. به‌علاوه یک دستگاه چاپ ژلاتینی قدیمی یا همان پلی‌کپی دستی که از آن برای انتشار نامه‌های آن دوران استفاده می‌شد، به‌همراه اسناد تاریخی و فرمان مشروطیت هم در اینجا قابل مشاهده‌است.
دسترسی و ساعت‌های بازدید
ساعات کاری خانه مشروطه تبریز در نیمه اول و دوم سال متفاوت است. شما می‌توانید در بهار و تابستان از ساعت 9 الی 19:30 و در پاییز و زمستان از ساعت 9 الی 17:30 از اینجا بازدید کنید.
بعد از رسیدن به استان آذربایجان شرقی و شهر زیبای تبریز، به بازار این شهر بروید. در بخش غربی بازار، وارد راسته کوچه شوید و مقابل مسجد جامع تبریز، ورودی خانه مشخص است.
جاذبه‌های اطراف
خانه بهنام گنجه ای تبریز | فاصله با خانه: ۲ کیلومتر
موزه قاجار تبریز | فاصله با خانه: ۳.۵ کیلومتر
موزه کارتون تبریز | فاصله با خانه: ۱.۶ کیلومتر
دروازه گنجلیک خان تبریز | فاصله با خانه: ۹۰۰ متر
پارک گلستان تبریز| فاصله با خانه: ۱.۴ کیلومتر
هتل های نزدیک خانه مشروطه تبریز
هتل ارگ | هتل قدس | هتل آدربایجان | هتل اهراب | هتل سینا
رستوران‌ها و غذاخوری‌های اطراف
رستوران شازده | رستوران دربار | رستوران برادران | رستوران قرآنی
کلام آخر
خانه مشروطه تبریز یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های تاریخی این شهر محسوب می‌شود و از دو جهت حائز اهمیت است: یک این‌که ساختمان این خانه نمونه معتبر و زیبای معماری ایرانی به‌حساب می‌آید و دوم اینجا محل دائمی یادگارهای دوران نهضت مشروطه است. در سفرتان به تبریز حتما از این خانه تاریخی بازدید کنید.
نظرات کاربران