سرای روشن تهران؛ تلفیقی از معماری ایرانی و اروپایی

تهران به عنوان پایتخت ایران بناهای تاریخی و چشمگیر بسیاری دارد که بعضی از آنها کاملا شناخته شده هستند و برخی دیگر در میان غبار این شهر شلوغ توجه کمتری را به خود جلب می‌کنند. خیابان ناصرخسرو به عنوان یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های مرکز شهر دوران پرشکوهی را پشت سر گذاشته است. چندین بنا و ساختمان مهم و زیبا در این خیابان ساخته شده‌اند، ساختمان‌هایی مثل شمس‌العماره، مدرسه‌ی دارالفنون، اولین تماشاخانه‌ی ایران و اولین داروخانه‌ی ایران. یکی از این بناهای تاریخی بسیار زیبا در خیابان ناصرخسرو سرای روشن تهران است.

این بنای تاریخی با فاصله‌ی کمی از کوچه‌ی مروی قرار دارد. با وجود قرار گرفتن در منطقه‌ای شلوغ و پر رفت و آمد توجه بسیاری از عابران را به خود جلب می‌کند. سرای روشن تهران با قدمتی نزدیک به یک قرن و معماری منحصربه‌فرد و زیبا در طول عمر خود دوبار مرمت شده و هنوز هم پا برجاست و معاملات تجاری زیادی در آن به سرانجام می‌رسد. اگر برای گردش به تهران می‌روید یا اهل تهران هستید و برای گردش به محدوده‌ی بازار و خیابان ناصرخسرو می‌روید با ما همراه باشید تا با این ساختمان تاریخی و خاص آشنا شویم.

رزرو بلیط هواپیما تهران با سه کلیک خوبه!

تاریخچه‌ی سرای روشن تهران

سرای روشن تهران در سال 1311 و در دوره‌ی پهلوی اول به عنوان اولین مرکزی تجاری ایران ساخته شده است. بخش‌هایی از این بنا در طول این سال‌ها تخریب شد اما در دهه‌ی هفتاد مهندس صفامنش، از معروف‌ترین مهندسین ایرانی اقدام به مرمت سرای روشن تهران کرد و چیزی که امروزه از این بنا می‌بینیم نتیجه‌ی مرمت اصولی آن است. 

معماری سرای روشن تهران

ویژگی بسیار مهم سرای روشن تهران که توجه همگان را به خود جلب می‌کند معماری خاص و منحصربه‌فرد آن است. در طراحی و ساخت این بنا از سه سبک معماری گوتیک، باروک و هخامنشی استفاده شده است. از دور که به سرای روشن نزدیک می‌شوید فرشته‌های نیمه برهنه را بر نمای آن می‌بینید که از معماری گوتیک الهام گرفته شده‌اند و در کنار این فرشته‌ها نماد اهورامزدا نقش بسته که میراث معماری دوره‌ی هخامنشی به شمار می‌رود. نگاه که به سمت پایین کشیده می‌شود مجسمه‌ها و ستون‌‌ها و تزییناتی را می‌بینید که وام‌‌گرفته از معماری سبک باروک هستند.

در نمای بیرونی و درونی سرای روشن تهران از آجر استفاده شده که یکی از نمادهای معماری ایرانی اروپایی است و در بین این آجرها نقاشی‌ها و کاشی‌کاری‌های ایرانی توجه را به خود جلب می‌کند. تلفیق این سه سبک متفاوت معماری گویی این بنا را بین نوسازی زمان خود و گذشته‌ی پرفراز و نشیب سرزمین مادری‌اش نوسان می‌دهد. بعضی مهندسین معماری بر این باورند که طراح و مهندس این بنا سعی داشته میل خود به وطنی کردن هرچیز را نشان دهد. المان‌های معماری ایرانی و اروپایی به زیبایی در هم ادغام شده‌اند و توجه هر رهگذری را به خود جلب می‌کنند. 

بازارچه‌ی سرای روشن

سرا یا سرای در زبان پهلوی به معنای بازار و محلی برای خرید و فروش است و به همین دلیل نام این عمارت را سرای روشن گذاشتند. سرای روشن تهران مانند بسیاری دیگر از سراهای بازار بزرگ تهران کاربرد تجاری دارد. در قسمت بیرونی و پیاده‌روی مشرف به خیابان ناصرخسرو چند مغازه دیده می‌شود. در داخل عمارت و طبقات آن چندین دفتر و دکان وجود دارد. حیاط سرا محلی برای تخلیه و بارگیری است و قسمت داخلی آن متفاوت از نمای بیرونی بازسازی شده است و پس از مرمت دوم در چند سال گذشته از آجرهای زرد و نامتناسب در فضای داخلی استفاده کرده‌اند.

بعضی از دفاتر طبقه‌ی دوم همچنان به امور بازرگانی مشغول هستند اما بعضی از آنها فعالیت مشخصی ندارند و گاها به عنوان انبار از آنها استفاده می‌شود. زیرزمین بزرگ عمارت در واقع انبار اجناس است که وضعیت مناسبی ندارد و نمی‌توان از آن بازدید کرد. رونق کسب و کار در سرای روشن تهران دیگر مثل گذشته نیست اما همچنان گردشگران برای بازدید از این بنای زیبا به آن سر می‌زنند و یکی از جاذبه‌های گردشگری تهران به شمار می‌رود.

رستوران‌های نزدیک سرای روشن تهران

از تماشای زیبایی‌های سرای روشن تهران و گشت‌وگذار در خیابان‌های اطراف آن که فارغ شدید می‌توانید برای تجدید قوا و یک استراحت کوتاه به یکی از رستوران‌های معروف نزدیک سرای روشن بروید. اسم کوچه مروی و خیابان ناصر خسرو معمولا فلافلی مروی را به ذهن می‌آورد. فلافلی مروی اولین فلافل فروشی ایران است و با قدمتی نزدیک به 50 سال بهترین فلافل تهران را سرو می‌کند. با وجود وسعت کم و نداشتن میز و صندلی همیشه صفی از مشتریان جلوی این فلافلی دیده می‌شود.

فلافلی مروی تنها چند قدم با سرای روشن فاصله دارد و در ابتدای کوچه مروی واقع شده است. اگر به غذاهای سنتی علاقه دارید پیشنهاد ما رستوران مسلم یا شرف‌الاسلامی است. هر دوی این رستوران‌ها به غذاهای لذیذ و اصیل ایرانی‌شان معروف هستند و معمولا صف طویلی از مشتریان را مقابل آنها می‌بینید. هر دو رستوران تنها پنج دقیقه با پای پیاده از سرای روشن تهران فاصله دارند.

دسترسی به سرای روشن

سرای روشن تهران در یکی از شلوغ‌ترین مناطق پایتخت از لحاظ ترافیکی قرار دارد. اگر قصد بازدید از آن را دارید پیشنهاد می‌کنیم از بردن ماشین شخصی خود صرفنظر کنید و از لوازم حمل و نقل عمومی مثل اتوبوس یا مترو استفاده کنید. برای استفاده از مترو خودتان را به ایستگاه پانزده خرداد واقع در خط یک متروی تهران برسانید پس از پیاده شدن از مترو با یک پیاده‌روی پانزده دقیقه‌ای به خیابان ناصرخسرو و سرای روشن تهران می‌رسید. درصورتی که اتوبوس را ترجیح می‌دهید می‌توانید از اتوبوس‌های میدان امام خمینی استفاده کنید و خودتان را به خیابان ناصرخسرو برسانید. 

کلام پایانی

شهر تهران خانه‌ی ساختمان‌ها و بناهای تاریخی بسیاری است که بعضی از آنها علاوه بر حفظ کاربری خود از دیرباز تا کنون در حال حاضر به عنوان جاذبه‌های گردشگری شهر نیز شناخته می‌شوند. یکی از این بناهای تاریخی زیبا و منحصربه‌فرد سرای روشن تهران است که در قلب پایتخت قرار دارد. در این سرای زیبا هنوز هم معاملات تجاری انجام می‌شود و گردشگران بسیاری برای دیدن معماری زیبای آن می‌روند. در این مطلب کوتاه تلاش کردیم این ساختمان قدیمی را به شما معرفی کنیم امیدواریم با استفاده از این راهنما اوقات خوبی در بازدید از اولین مرکز تجاری ایران داشته باشید.