نگاهی به فرهنگ مردم تهران؛ تهران در گذر تاریخ
فهرست مطالب
تا قبل از بیرون کشیدن آثار تپّه‌های عبّاس‌آباد و اکتشافات باستان‌شناسی در تمدّن قیطریّه، تاریخچه فرهنگ مردم تهران به همان آثار یافت‌شده در حوالی شهر ری محدود می‌شد، اما کندوکاو و جستجو در بوستان پنجم خیابان پاسداران، درّوس و تپّه‌های عبّاس‌آباد، نشان داد که روستاهای منطقه تاریخی قصران، -بسیار پیش از این – روزگار با شکوهی از زیست مردم کهن و اتفاقات ارزشمند فرهنگی را تجربه کرده‌اند.
تهران ابتدا آبادی نسبتاً وسیعی بود که در بین شهرمعروف و مهم «ری» و کوهپایه‌های البرز قرار داشت. برای اولین مرتبه نام تهران در یادبودی برای زندگی‌نامه محدث نامور سده سوم هجری قمری «ابوعبدالله حافظ تهرانی» آمده‌است.
پس از هجوم سنگدلانه‌ی مغولان به ری و ویرانی این شهر، تهران بیشتر از قبل توسعه یافت و حتی تعدادی از اهالی آواره ری را هم در خود اسکان داد؛ مساحت این شهر در دوران مذکور به ۱۰۶ هکتار رسیده بود.
ازنقطه‌نظر تاریخی، همجواری آرامگاه «سید حمزه» (جدّ بزرگ صفویه) با حرم «شاهزاده عبدالعظیم»، تهران را در مرکز توجه صفویان قرار داد. هرچند که باغ‌های زیبا و خوش آب و هوای اینجا هم در این مساله کم‌تاثیر نبود.
شاه عباس اول پل‌ها، کاخ‌ها و کاروانسراهای زیادی در تهران ساخت؛ همچنین در قسمت شمالی دژ شاه تهماسبی، باغ‌ها و سیاحت‌کده‌های سرسبز و زیبایی بنا شد که در سال‌های آینده دورش را با دیوار محصور کردند تا به صورت کاخ (کاخ گلستان امروزی) در بیاید.
رزرو بلیط هواپیما تهران با سه کلیک!
تنوع قومیتی در فرهنگ مردم تهران
ساکنین اولیه‌ی شهر تهران فارس بودند و به زبان فارسی حرف می‌زنند. هرچند که با رشد مهاجرت اقوام ایرانی و افزایش میل به مرکزنشینی، رفته رفته ترکیب جمعیتی تهران تغییر کرد و امروزه تقریبا از هر قومیتی در تهران زندگی می‌کنند. تهران امروز ابرشهر بزرگی با تکثر قومی فراوان است و به عنوان بزرگ‌ترین شهر فارسی‌زبان جهان شناخته می‌شود.
ایرانی‌های آذری و مازنی‌ها اقلیت‌های بزرگ ساکن در شهر تهران هستند و پس از آنها اقوام گیلک و کرد در رتبه بعدی قرار دارند. قابل ذکر است که جمعیت خارجی اندکی در تهران زندگی می‌کنند و بیشتر آنها تبعه افغانستان، عراق و پاکستان‌اند.
تهرانی‌ها عموماً مسلمان هستند ولی اقلیت‌های مذهبی مسیحی، یهودی، سنی و ارمنی هم در پایتخت ایران زندگی می‌کنند.
لهجه تهرانی
تهرانی‌ها زبان فارسی را با لهجه تهرانی صحبت می‌کنند. البته شکل فعلی گویش تهرانی که از دوران حکومت قاجاریان ساخته شده است، تفاوت‌های زیادی با لهجه بومیان قدیمی تهران دارد. هنوز هم بعضی از ساکنین مناطق دماوند و شمیران با گویش تهرانی اصیل حرف می‌زنند اما شوربختانه این لهجه شیرین و بااصالت، آرام آرام می‌رود تا به دست فراموشی سپرده شود.
هنر و فرهنگ مردم تهران
شهر تهران به دلیل مرکزیت و نقش مهمی که به عنوان پایتخت کشور بازی می‌کند، میزبان مکان‌های فرهنگی مهمی است که مانندشان در هیچ کجای ایران پیدا نمی شود. این شهر که در طول تاریخ تاثیر بسیاری در شکل‌گیری مناسبات فرهنگی-اجتماعی ایرانیان دارد، بخش عمده‌ای از پیشرفت‌های هنری این مرز و بوم را به نام خود سند زده است:
تئاتر در فرهنگ مردم تهران
تاریخچه تئاتر تهران، از سفر سیاحتی ناصرالدین شاه به فرنگ شروع می‌شود. او که به عنوان پادشاه ایران به اروپا رفته بود، شیفته‌ی این هنر نمایشی شد و دستور داد تهران هم یک سالن برای اجرای نمایش داشته باشد.
با پیروزی مشروطه‌خواهان، تئاتر تهران هم پیشرفت کرد. «تئاتر فرهنگ» در عمارت مسعودیه و «تئاتر ملّی» به ریاست عبدالکریم‌خان محقق‌الدوله، اولین تئاترهای ایران و تهران بودند.
در سوم آبان ماه سال 1346، تالار رودکی که توسط وژن آفتاندلیانس (معمار ایرانی ارمنی‌تبار) طراحی شده بود، کارش را آغاز کرد و تا همین امروز یکی از مدرن‌ترین و بزرگ‌ترین سالن‌های نمایش ایران است.
در همان سال ،علی سردارافخمی (معمار پیشرو ایرانی) پروژه طراحی و ساخت مجموعه تئاتر شهر تهران را استارت زد. این مجموعه مهم و اثرگذار هنر نمایش، پس از پنج سال در روز هفتم بهمن ۱۳۵۱ افتتاح شد. جالب است بدانید که در آیین گشایش سالن تئاتر شهر، نمایش باغ آلبالوی آنتوان چخوف به کارگردانی آربی اوانسیان روی صحنه رفت.
از آن زمان تا امروز، تئاتر در فرهنگ مردم تهران جای خود را باز کرده و رویدادهای مهم نمایشی در پایتخت ایران اجرا میشوند.
سالن‌های سینما در تهران
اولین سالن نمایش فیلم در پایتخت، به همت بلندِ « میرزا ابراهیم‌خان صحاف‌باشی» در سال ۱۲۸۳ افتتاح شد. اما کسی که سینما را به معنای واقعی کلمه در تهران رواج داد، «مهدی ایوانف» ملقب به روسی‌خان بود. او با دایر کردن بساط نمایش فیلم در مغازه شخصی‌اش، نقش غیرقابل انکاری در توسعه هنر سینما در فرهنگ مردم تهران بازی کرد.
حالا با گذشت سالیان دراز، تهران هم مانند پایتخت‌های بزرگ جهان صاحب دستکم ۵۱ سالن ممتاز و مجهزنمایش فیلم است. در بررسی سینما‌های شناخته شده حال حاضر تهران، از پردیس‌های سینمایی چارسو، تماشا، فرهنگ، کوروش، راگا، ملت، رازی، آزادی، زندگی و کیان می‌توان نام برد.
موسیقی تهران
هنر موسیقی در تاروپود فرهنگ مردم تهران تنیده شده و سابقه‌ای بسیار طولانی دارد؛ هرچند از دوران قاجاریه بود که مکتب موسیقی و مکتب آوازی تهران به وجود آمدند. موسیقی‌شناسان بلندآوازه‌ی آن مکتب مانند علی‌اکبرخان فراهانی، میرزا حسین‌قلی، میرزا عبدالله، حبیب سماعی و دیگران، نقش بسیار پررنگی در رشد و تعالی موسیقی ایران داشته‌اند.
با ورود کلنل علینقی وزیری و شاگردان نامدارش ( روح‌لله خالقی و ابوالحسن صبا) به موسیقی ملی ایران، روند تجددگرایی و نواندیشی در موسیقی آغاز شد و آرام‌آرام دو شاخه اصلی موسیقی ایران از هم منشعب شدند.
امروزه تهران به عنوان بزرگ‌ترین مرکز ساخت، ارائه و برگزاری کنسرت‌های موسیقی در تمام کشور شناخته می‌شود. از معروف‌ترین سالن‌های اجرای موسیقی در تهران می‌توان سالن همایش‌های برج میلاد، تالار رودکی و تالار وحدت را نام برد.
خوب است بدانید که بعد از ارکسترفیلارمونیک ایران، ارکسترفیلارمونیک تهران در مقام دوم کشور قرار دارد و صاحب شهرت و اعتبار بالایی در نزد اهالی موسیقی است.
آداب، رسوم و فرهنگ مردم تهران
زندگی شهری و به تبع آن مدرن شدن زیست آدم‌ها، بسیاری از سنت‌ها و آداب و رسوم ملی ایرانیان را به دست فراموشی سپرده است. اما خوشبختانه هنوز هم اندکی از رسومات کهن، نسل به نسل و سینه به سینه در قلب ما نفس کشیده‌اند تا در فرهنگ مردم تهران و ایران زنده بمانند. در ادامه بخش کوتاهی از این آداب و رسوم زیبا را بررسی می‌کنیم:
سوگواری ماه محرم
شهر ری تهران با وجود مراکز مهم مذهبی و امامزاده‌هایی مانند «امامزاده صالح»، «شاه عبدالعظیم حسنی» و «امامزاده داوود»، هرساله میزبان بزرگ‌ترین و پرشکوه‌ترین مراسم ماه محرم در ایران است. عزاداری بازار تهران هم با قدمتی چندصد ساله در فرهنگ مردم تهران جایگاه بسیار ویژه‌ای دارد.
نقالی
نقالی که در فهرست «میراث معنوی ناملموس یونسکو» جای دارد، از قدیمی‌ترین اشکال افسانه‌خوانی ایران است که در میان تهرانی‌ها محبوب و پرهوادار بود.
استاد نقال مردم را در قهوه‌خانه‌ها و کاروانسراها جمع کرده و با مهارت بالایی که در اجرای نغمه‌ها، آواها و شرح وقایع داشت، داستان‌های تاریخی را با گویشی حماسی نقل می‌کرد.
شاهنامه‌خوانی و مذهبی‌خوانی در فرهنگ مردم تهران قدیم بسیار رواج داشت.
روحوضی
روحوضی یا سیاه‌بازی از قدیمی‌ترین هنرهای نمایشی ایران است که در گذشته‌ای نه‌چندان دور، محبوبیت و جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ مردم تهران داشت. شوربختانه این هنر اصیل و دلربای ایرانی امروزه تقریباً فراموش شده و لابلای خاطرات نسل‌های گذشته خاک می‌خورَد.
روحوضی در واقع نوع خاصی از اجرای کمدی موزیکال بود و همان‌طور که از نام آن پیداست، دقیقاً روی حوض اجرا می‌شد! به این ترتیب که صاحب‌خانه {به عنوان میزبان} تخته بزرگی روی حوض می‌گذاشت و سیاه‌بازان به عنوان نقش‌آفرینان نمایش روحوضی، از تماشاچیان دل می‌بُردند! آنها با ترکیب رقص و آواز و حرکات نمایشی، فضایی آکنده از شور و شادمانی برای تماشاچیان می‌ساختند.
سمنوپزان
آئین سمنوپزان در فرهنگ مردم تهران به حضرت فاطمه زهرا (س) تعلق دارد و مدت‌هاست به عنوان «میراث ناملموس ایرانی» ثبت شده است.
برای برگزاری این رسم قدیمی، گندم‌ها را از اسفند خیس می‌کنند تا به‌وقت بهار و همراه با نو شدن زمین سبز شوند. جالب است بدانید که ماده اصلی سمنو یا همان گندم، استعاره‌ای از بارور شدن زمین و فراوانی رزق و روزی مردم است.
در مراسم سمنوپزان معمولاً تا سحر بیدار می‌مانند تا سمنو بپزد. سپس با اقامه دو رکعت نماز حاجت، از خدا حاجت‌روا شدن خود را طلب می‌کنند.
چهارشنبه سوری تهرانی‌ها
در تهران هم مانند جای‌جای ایران پهناور، آخرین چهارشنبه سال فرصتی برای جشن و سرور و البته آتش‌بازی است. هرچند که در سال‌های اخیر عملاً سر و شکل این آیین کهن تغییر کرده، هنوز هم اندکی از پایتخت‌نشینان اصیل که فرهنگ مردم تهران را نمایندگی می‌کنند، آش رشته یا به‌قول دماوندی‌های تهران «کته را» می‌پزند. آنها با افروختن آتش و پریدن از روی آن، زردی صورت را با سرخی آتشِ گُر گرفته تاخت می‌زنند و به استقبال سال جدید می‌روند.
نوروز در فرهنگ مردم تهران
تهرانی‌ها جشن سال نو را با آداب و رسوم خاصی برگزار می‌کنند و نوروز باستانی نقش ویژه‌ای در فرهنگ مردم تهران دارد. هرچند در مقایسه با دوران قدیم این رسوم کمرنگ‌تر شده، اما تا کنون سینه به سینه به نسل‌های جدید منتقل شده‌اند.
حاجی فیروز
حاجی فیروز با لباس و کلاه قرمز رنگ، دایره زنگی و خصوصاً صورت سیاه‌شده‌اش، جذابیت زیادی برای مردم دارد و حضورش درخیابان‌ها بسیار جذاب و نشاط آور است. حاجی فیروز از قدیم‌الایام فرارسیدن بهار را یادآوری می‌کند و در فرهنگ مردم تهران نشانه‌ی فرارسیدن نوروز است.
اما حاجی فیروز کیست و چه فلسفه‌‌ای برای حضورش وجود دارد؟ به اعتقاد «مهرداد بهار» نویسنده و پژوهشگر ایرانی، شخصیت حاجی فیروز که فقط در بازه زمانی ابتدا و انتهای سال پیدا می‌شود، نماد بازگشت سیاوش به جهان پرجنب وجوش انسان‌ها است.
به عبارت دیگر صورت تماماً تیره‌ی حاجی فیروز، استعاره‌ای از درنگ دائم او در جهان سیاه مردگان است و پوشش سرخ‌اش، جوشش خون و شروع یک زندگی دوباره را یادآوری می‌کند.
شب علفه
«شب علفه» یک سنت قدیمی و ملّی است که توسط اقوام مختلف ایرانی با اندک تفاوت‌هایی در جزئیات، برگزار می‌شود.
در فرهنگ مردم تهران، شب قبل از تحویل سال نو به شب علفه معروف است. آنها در این شب هفت‌سین می‌چینند، در کنار هم جمع میشوند و خوراک‌هایی به رنگ سبز طبیعت می‌خورند.
برطبق این رسم، صرف غذاهایی مثل سبزی‌پلو با ماهی، سیر، کوکوسبزی و… در شب علفه، بدن را در سال پیش رو سالم و تازه نگه می‌دارد.
نوروز و عیددیدنی
در فرهنگ مردم تهران و ایران، بزرگداشت عید نوروز جایگاه بسیار مهمی دارد. تهرانی‌ها به عنوان ساکنین پایتخت ایران، آیین‌های زیبای نوروزی را به زیبایی تمام برگزار می‌کنند. آنها در این‌روز -مانند اکثر فارسی‌زبانان- به دیدار بزرگترها می‌روند و به رسم قدیمیان عیدی می‌گیرند.
در فرهنگ مردم تهران قدیم، هدیه نوروزانه بزرگترها در دیدارهای نوروزی، تخم مرغ‌های رنگی بود. همچنین مراسم عیددیدنی ابتدا از خانه بزرگترها آغاز می‌شد.
سیزده بدر
تهرانی‌ها از همان ساعات ابتدایی روز سیزدهم فروردین ماه، آرام آرام آماده‌ی رفتن به سمت باغ‌ها و گردشگاه‌ها میشوند تا «نحسی» سیزده را خارج از منزل به‌در کنند.
آنها با سفری چند ساعته به قلب طبیعت، دور هم می‌نشینند و با کوکوسبزی جانانه و کاهو سکنجبین، حسابی خوش می‌گذرانند.
دریاچه چیتگر، پارک جمشیدیه تهران، پارک آب و آتش، بام تهران، پارک جوانمردان، پارک‌های جنگلی چیتگر، سرخه حصار، لویزان و کوهسار، مقصد مناسبی برای روز سیزده بدر تهرانی‌هاست.
تیرما سیزده
سنت برگزاری جشن «تیرما سیزده» که اصلیتی مازنی دارد، در فرهنگ مردم تهران هم ریشه دوانده است.
اهالی دهستان آهار تهران در این شب کنار خانواده جمع میشوند و قصه می‌خوانند. کم‌سن‌‌ترها هم با بالارفتن از بام خانه‌ها، دستمال سفیدی را به کمک یک ریسمان نازک از پنجره به داخل می‌اندازند. حالا نوبت صاحب‌خانه است که دل بچه‌ها را با نخودچی و کشمش یا هدیه کردن مقداری پول خُرد شاد کند.
در جریان باشید که مردم فیروزکوه و دماوند تهران، علاوه‌بر اجرای رسوم زیبای تیرما سیزده، لال‌بازی هم می‌کنند.
آش دندانی در فرهنگ مردم تهران
در فرهنگ مردم تهران، دندان درآوردن کودکان هم برای خودش آداب و رسومی دارد. بر طبق این سنت قدیمی، تهرانی‌ها فامیل و آشنایان را به افتخار روییدن اولین دندان کودک دعوت می‌کنند تا در کنار یکدیگر شاد باشند و جشن بگیرند.
خوراک اول و آخر این مراسم «آش دندانی» است که با گندم و حبوبات طبخ می‌شود. خانواده کودک با تهیه این آش، درواقع برای رویش باقی دندان‌های کودک‌شان دعا می‌کنند؛ دعایی که از نظر برگزار‌کنندگان مراسم، برای حفظ آرامش و تسکین درد کودک در این مرحله ضروری است.
رسم نام‌گذاری
تهرانی‌ها تا همین چند سال قبل رسم جالبی داشتند که در فرهنگ مردم تهران به « نام‌گذاری» معروف شده است. این سنت برای انتخاب نام فرزند تازه متولد شده برگزار می‌شد. آنها از اقوام و آشنایان دعوت می‌کردند تا در یک دورهمی خانوادگی، نام مناسبی برای نوزاد انتخاب کنند.
مهمانان اسم پیشنهادی خود را روی کاغذ نوشته و طبق این آیین قدیمی، لای قرآن می‌گذاشتند. سپس پدر صفحه‌ای را می‌گشود و نام نگاشته بر روی کاغذ را به همراه اقامه اذان در گوش فرزند زمزمه می‌کرد.
شب یلدا
شب یلدا یا همان شب چله، یکی از مهم‌ترین آداب و رسوم تهرانی‌ها است. در این سنت زیبا خانواده‌های تهرانی دور هم جمع میشوند و با خوردن آجیل، میوه و تنقلات، طولانی‌ترین شب سال را در کنار هم سحر می‌کنند. بد نیست بدانید که در فرهنگ مردم تهران قدیم، فردای بعد از یلدا اهمیت خیلی زیادی داشت و به همین سبب از انجام هر خطایی اجتناب می‌کردند.
آنها شب چله را استعاره‌ای از سلامتی و ثروت و حال خوش می‌دانستند و تا جای ممکن به خوش‌گذرانی مشغول می‌شدند.
آجیل مخصوص شب یلدا از مخلوط مغزهای شیرین و میوه‌های خشک‌شده تشکیل می‌شود، همچنین هندوانه و انار از میوه‌های نمادین بلندترین شب سال هستند.
صنایع دستی در فرهنگ مردم تهران
صنایع دستی تهران در دوران سلسله قاجار به رشد و شکوفایی رسید. با انتخاب شهر تهران به عنوان پایتخت قاجاریان، وضعیت مشاغل و رفاه عمومی بهتر شد و هنرمندان زیادی از سراسر ایران به این شهر مهاجرت کردند. امرزوه اما صنایع دستی و هنرهای بومی پایتخت ایران در هجوم زمان از میان رفته و دیگر ردی از آنها در فرهنگ مردم تهران باقی نمانده است. با این‌حال، هنوز هم در گوشه و کنار بازار تهران کارگاه‌هایی برای ساخت وسایل تزئینی و صنایع دستی دایر هستند که چراغ کم‌سوی این هنر فراموش شده را روشن نگه داشته‌اند.
در ادامه خیلی کوتاه به صنایع دستی و سوغاتی‌های تهران اشاره می‌کنیم:
شیشه‌گری
هنر شیشه‌گری یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی تهران است که حدود 2000 سال قدمت دارد. برای انجام این کار شیشه را به خمیر مذاب تبدیل می‌کنند و با آن ظروف شیشه‌ای می‌سازند. ساخت ابزار شیشه‌ای کار بسیار پرزحمت و مشکلی است که به مهارت‌های ویژه‌ای نیاز دارد.
ظروف و تزئینات زیبای شیشه‌ای را می‌توان از بازار تهران تهیه کرد و به‌عنوان یک سوغاتی ارزشمند و نفیس هدیه داد.
رودوزی
رودوزی در فرهنگ مردم تهران تاریخ دیرینه‌ای دارد ولی مانند دیگر هنرهای سنتی ایرانی جایگاهش را در زندگی ماشینی امروز از دست داده است.
هنر طراحی و دوخت اشکال زیبا و رنگارنگ بر روی پارچه‌های ساده، رودوزی نام دارد.
برای خلق این اثر هنری، از سوزن مخصوص منجوق‌دوزی یا بیتوین استفاده می‌کنند.
جاجیم در فرهنگ مردم تهران
در دوران قدیم و زمانی که عشایر تهران در ناحیه خوش آب و هوای فیروزکوه مستقر بودند، دامپروری رواج بسیار داشت. آنها پشم‌های مرغوب و باکیفیتی تولید می‌کردند که هنرمندان محلی با آنها جاجیم می‌بافتند. جاجیم یک زیرانداز دو رویه و بدون پرز است و محافظت بسیار خوبی در برابر سرما ایجاد می‌کند.
جالب است بدانید که مردم تهران قدیم، جاجیم را روی کرسی می‌انداختند و در پناه گرمای آرامش‌بخش آن استراحت می‌کردند.
سُفالگری
به هنر ساخت اجسام مختلف با گل {رس} سفالگری می‌گویند.
استان تهران منبع بزرگی از خاک رس باکیفیت است. به‌همین دلیل از دیرباز سفالگری در تهران رونق داشت و هنوز هم کارگاه‌های کوچک و بزرگ زیادی در این زمینه فعالیت می‌کنند.
سفال مرغوب تهران شفافیت بالایی دارد و از جلا و لعاب بی‌نیاز است.
صنایع چوبی، صنایع چرم، قالی و خراطی از دیگر صنایع دستی تهران هستند.
نگاهی به خوراکی‌های معروف تهران
بستنی اکبر مشدی {مشتی}
به باور پژوهشگران اولین کسی که ترکیب بستنی ایرانی را تغییر داد و به آن زعفران، گلاب و شکر اضافه کرد، اکبر مشدی بود. او در اطراف میدان راه‌آهن تهران مغازه بستنی‌فروشی داشت و خلاقیت او در ترکیب طعم‌های اصیل، ذائقه بستنی‌خورهای ایرانی را برای همیشه عوض کرد.
بستنی ابداعی او که با نام‌های بستنی سنتی، بستنی زعفرانی و بستنی خامه‌ای شناخته می‌شود، مدت‌هاست جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ مردم تهران و ایران دارد.
مواد تشکیل دهنده بستنی اکبر مشدی: شیر| وانیل| ثعلب| تخم مرغ| شکر| گلاب| زعفران| آرد
سرگنجشکی
این غذا از گوشت و گوجه‌فرنگی تازه تهیه می‌شود و از غذاهای قدیمی و محلی مردم تهران است.
مواد تشکیل دهنده سرگنجشکی: گوشت چرخ کرده| گوجه فرنگی| سیب زمینی| سیر و پیاز
دمی بلغور جو
یک غذای راحت، سریع و البته بسیار سیر کننده! برای روزهای شلوغ.
دمی بلغور جو ریشه‌ای لواسانی دارد و از آنجا به تمام تهران راه یافته است. نکته این‌که مردم پایتخت در تهیه این خوراک پُر حبوبات، نعنای خشک‌شده را جایگزین سبزی محلی تبله می‌کنند.
مواد تشکیل دهنده دمی بلغور جو: برنج | عدس | لوبیا قرمز | لوبیا چیتی | بلغور جو| نخودفرنگی| پیاز| گوجه فرنگی و رب گوجه فرنگی| نعناع خشک| فلفل و نمک و زردچوبه
تهرانی‌ها از دیرباز عاشق غذاهای اصیل ایرانی هستند و با دل و جانشان کباب کوبیده، اشکنه اسفناج، آش رشته، قیمه و قرمه‌سبزی را دوست دارند.
لازم به ذکر است که تولید مواد غذایی و همچنین باغداری در تهران گسترش زیادی دارد و انواع میوه‌های تابستانی مثل گیلاس، آلبالو، توت، هلو، گلابی و زردآلو و … در باغ‌های اطراف تهران کشت میشوند.
کلام آخر
فرهنگ مردم تهران بیشتر از هرچیزی از فرهنگ ایرانی و اسلامی تاثیر گرفته است، اما در لایه‌های پنهان‌تر جامعه، به‌وضوح تاثیر فرهنگ و زیستِ جهان غرب قابل مشاهده است.
تهران فقط یک شهر نیست؛ اینجا پایتخت کشوری است که اندازه‌ی یک نیم‌کُره تاریخ دارد. از سینما و تئاتر تا ورزش و مُد و رستوران‌گردی، تهران ویترین تمام نمایی برای نمایش خرده فرهنگ‌های ایران امروز است.
نظرات کاربران