ایستگاه راه آهن حیدر پاشا؛ سفری در زمان های دور!

ایستگاه راه آهن حیدر پاشا، یکی از اولین زیبایی‌های تاریخی کشور ترکیه و از دیدنی‌های شهر استانبول است. این اثر شاهکار نزدیک به یک قرن است که همانند دروازه‌ای نمادین مردم شهر را راهی سفر می‌کند و شاهد اشک‌ها و لبخندهای آن‌هاست. حتی زیبایی بی‌حدوحصر این ایستگاه قطار، لوکیشن بسیاری از فیلم‌های ترکی و خارجی بوده است. 

در این مقاله ما در مورد ویژگی‌های تاریخی و معماری ایستگاه قطار حیدرپاشا صحبت خواهیم کرد که با ظاهر باشکوه و سوت قطاری که پخش می‌کند فضایی کاملا متفاوت به کادیکوی بخشیده است. اینجا داستان ایستگاه قطار تاریخی استانبول است…

تور استانبول سه کلیک را به راحتی و ارزان رزرو کنید!

ایستگاه قطار حیدرپاشا از گذشته تا امروز

بیایید تا کمی تاریخ را ورق بزنیم و از داستان این بنای مهم آگاه شویم: 

گذشته ایستگاه حیدرپاشا

ساخت این بنای باشکوه در 30 می 1906 آغاز شد. در آن زمان که دوران امپراتوری عثمانی و پادشاهی عبدالعزیز بود، دستور دادند تا یک خطوط ریلی از حیدر پاشا به اسلیم ایجاد شود و برای همین از دو معمار آلمانی کمک گرفتند. 

این دو نفر ساخت ایستگاه قطار حیدرپاشا را در سال 1908 و در نتیجه دو سال کار مداوم با تقریباً 500 سنگ‌تراش ایتالیایی به پایان رساندند. سنگ‌هایی که به نوعی به بنا ارزش و زیبایی بخشیده‌اند و به جرات می‌توان گفت که اصلی‌ترین مشخصه‌ی آن به حساب می‌آیند.

علت نامگذاری

پس از اینکه ساخت ایستگاه راه آهن حیدر پاشا به پایان رسید. در آن زمان سلطان سوم که سلیم نام داشت، دستور داد که این منطقه و ایستگاه به نام «حیدرپاشا» نامگذاری شود. چراکه سلطان می‌خواست حیدرپاشا را مصمم کند تا یک پادگان برای او بسازد و باعث شود تا حیدرپاشا تمام تلاش خود را برای ساخت آن پادگان نیز به کار بگیرد. 

شاید برایتان جذاب باشد که اهمیت این ایستگاه واقعا در چیست؟ 

هر چند که در ادامه بیشتر درباره معماری این بنای خارق‌العاده صحبت می‌کنیم، اما همین‌قدر بدانید که سه طرف ایستگاه قطار حیدرپاشا استانبول توسط آب احاطه شده و از همه جالب‌تر اینکه حدود 1100 پایه چوبی برای ساخت آن استفاده کرده‌اند. در کنار این ویژگی‌ها، ‌اهمیت این ایستگاه در طول زمان با گسترش شبکه راه آهن به آناتولی افزایش یافت و تاثیر زیادی در رفت‌وآمد بین این دو منطقه داشت. 

امروز ایستگاه قطار حیدرپاشا

در آخر داستان تاریخی این ایستگاه قدیمی، مهم و زیبا، به سال 2012 می‌رسیم، زمانی که ترمینال حیدرپاشا به عنوان شلوغ‌ترین و مهمترین ایستگاه قطار در کل ترکیه شناخته شد و یکدفعه در سال 2013 این میزان از تردد را با گسترش بزرگراه‌ها و حمل و نقل‌های جاده‌ای از دست داد. اما در سال 2014 وزارت فرهنگ ترکیه برای نوسازی این مجموعه را تعطیل کرد تا بتواند یک پایانه ریلی جدید را احداث کند و ابهت ایستگاه راه آهن حیدرپاشا را دوباره به قبل از آن برگرداند. در نهایت و در سال 2015 تعمیرات به پایان رسید و ترمینال‌ها آن دوباره به راه افتادند. این بنا هنوز هم که هنوزه شکوه و عظمت خود را دارد! 

ویژگی های معماری ایستگاه قطار حیدرپاشا

معماری این ایستگاه از مهمترین و بارزترین ویژگی‌های آن است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم. 

جزئیات خاص و زیبای ایستگاه راه آهن

در ساخت ایستگاه قطار حیدرپاشا از سنگ‌های گرانیت صورتی روشن استفاده شده و به دلیل رنگ و طرح زیبایی که دارند، جلوه‌ای خاص به ساختمان این بنا بخشیده‌اند. در داخل نیز اتاق‌های بزرگ و سقف بلند در همان نگاه اول شما را مجذوب خود خواهند کرد. می‌گویند که در در زمان ساخت ایستگاه، روی سقف این اتاق‌ها گلدوزی‌هایی وجود داشته که بعداً این گلدوزی‌ها گچ بری شده‌اند‌. اما امروزه چیزی زیادی از آن‌ها تصاویر و جزئیات باقی نمانده و تنها در سقف یکی از اتاق‌ها به شکل اولیه خود می‌توان این خصوصیات زیبا را از نزدیک تماشا کرد. 

در کل، هنگامی که از دید پرنده به ایستگاه راه آهن حیدر پاشا نگاه کنید، آن دقیقا به عنوان یک نمونه کلاسیک از معماری آلمانی در نظر گرفته می‌شود. احتمالا همین سبک هم باعث متفاوت شدن این ایستگاه شده است. 

سازه‌های چوبی ایستگاه قطار

ایستگاه قطار حیدرپاشا بر روی 100 شمع یا پایه‌ی چوبی که هر کدام 21 متر طول دارند، ساخته شده است. در زمان ساخت این پایه‌ها با چکش بخار در جای خود رانده می‌شدند و در نوع خود یک حرکت بزرگ بوده است. قرارگیری این ساختمان بر روی چنین شبکه‌ی چوبی باعث شده تا از استحکام بسیار زیادی برخوردار باشد و به قدری محکم است که حتی احتمال آسیب دیدن آن در اثر زلزله شدید هم وجود ندارد.

سقف شیب دار و نمای جذاب ایستگاه راه آهن

یکی دیگر از ویژگی‌های معماری ایستگاه راه آهن حیدر پاشا، سقف چوبی آن است که به شکل “سقف شیب دار” ساخته شده است. سبکی که اغلب در معماری کلاسیک آلمان استفاده و دیده می‌شود. در کنار جزئیات خاص سقف، نمای بیرونی هم با نقش‌های هندسی و نقش‌های گل تزئین شده تا عظمت و طراحی شگفت‌انگیز آن را به رخ بکشد. فقط این نیست و قرارگیری برج‌ها در دو انتهای ساختمان با شکل مخروطی‌ و پنجره‌های چوبی مستطیل شکل در قرنیز پیشروی ساختمان نیز در جذابیت آن بی‌تاثیر نیستند. 

آتش سوزی و انفجار ایستگاه حیدرپاشا

مهیب‌ترین و اولین انفجار در تاریخ ایستگاه راه آهن حیدرپاشا در 6 سپتامبر 1917 در جریان خرابکاری سازماندهی شده توسط یک جاسوس انگلیسی اتفاق افتاد. در حین بارگیری مهمات در ایستگاه، مهمات درون واگن‌ها و قطارهایی که قصد ورود به ایستگاه را داشتند، منفجر شدند و آتش سوزی بی‌سابقه‌ای در سمت آناتولی آغاز شد. در این جریان بسیاری از سربازان در قطارهای ورودی و خروجی به ایستگاه جان خود را از دست دادند و صدها سرباز آسیب زیادی دیدند. حتی گفته می‌شود که شیشه‌های خانه‌های اطراف کادیکوی و سلیمیه نیز در اثر شدت این جریان، منفجر شده‌اند. 

همچنین در 15 نوامبر 1979، یک تانکر سوخت رومانیایی به نام “ایندیپندانتا” کمی در نزدیکی ایستگاه قطار حیدرپاشا منفجر شد و شیشه‌های ساختمان ایستگاه را به زمین کوبید. شیشه‌های رنگی تاریخی ساختمان در اثر این انفجار آسیب دید و بیشتر آن‌ها شکسته شد.

ایستگاه قطار حیدرپاشا کجاست؟

ایستگاه راه آهن حیدرپاشا در قسمت آسیایی استانبول و در منطقه‌ی کادیکوی قرار دارد. اگر می‌خواهید به دیدن این بنای تاریخی بروید، باید از ایستگاه بشیکتاش یا امینونو از طریق کشتی خودتان را به محله‌ی کادیکوی برسانید. 

در آخر باید بگوییم که….

ایستگاه راه ‌آهن حیدرپاشا استانبول یکی از شاهکارهای دوره عثمانی در این شهر است. دانستن اینکه این بنای عظیم بر روی سازه‌های چوبی قرار گرفته و از سه طرف توسط دریا احاطه شده، کافی است تا عظمت ساخت آن را به رخ بکشد. اگر به محله‌ی کادیکوی سر زدید، حتما به دیدن این مجموعه‌ی با ابهت و زیبا بروید!