جنگل توسکستان گرگان؛ به ملاقات درختان هیرکانی برویم!

شهر گرگان که تا سال ۱۳۱۱ با نام استرآباد آن را می‌شناختند، با دستور رضاشاه پهلوی «گرگان» نام گرفت. گرگان یکی از شهرهای شمال ایران و مرکز استان گلستان نیز به شمار می‌آید. این شهر از سمت شمال با آق‌قلا و ترکمن، از سمت جنوب با سمنان، همچنین از غرب با مازندران و از سمت شرق با خراسان رضوی همسایه است. اگر تابه‌حال به‌عنوان گردشگر در دل جاده‌های گلستان به گردش و تفریح پرداخته باشید، حتما با طبیعت زیبا و جنگل‌های سربه‌فلک‌کشیده این خطه زیبا روبه‌رو شده‌اید. یکی از جنگل‌های سرسبز این استان، جنگل توسکستان گرگان است. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا شما را با این جاذبه دیدنی آشنا کنیم.

فرصت رزرو بلیط هواپیما از سه کلیک را از دست ندید

معرفی جنگل توسکستان گرگان 

جنگل توسکستان در شمال شرقی رشته‌‌کوه‌های البرز و در ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی گرگان واقع شده است.  این جنگل که به‌نام «توسکاستان» هم معروف است، به‌خاطر اولین روستایی که سر راه این جنگل واقع شده به این نام شناخته می‌شود. همچنین یک جاده آسفالته از میان آن می‌گذرد که انتهای این جاده به شاهرود منتهی می‌شود. جنگل توسکستان گرگان که بخشی بزرگ از جنگل‌های هیرکان به شمار می‌آید، جنگلی با درختان سربه‌فلک‌کشیده بلوط و توسک با قدمت بالا و عمری طولانی بوده که زیبایی این جنگل را صدچندان کرده است. همچنین در همسایگی این جنگل زیبا، جنگلی به‌نام «جهان‌نما» نیز وجود دارد که بر جذابیت جنگل توسکستان گرگان افزوده است. 

تفریحات جنگل توسکستان گرگان

یکی از مزایای بازدید از جنگل توسکستان گرگان این است که به‌خاطر هم‌جواری این جنگل با روستاهای شاه‌کوه ‌پایین و خود روستای توسکستان شما می‌توانید در این روستاها اقامت کنید. همچنین اگر اهل کمپینگ کردن بین درختان مرتفع و طبیعت بکر هستید هم می‌توانید با اقامت در این ‌جنگل، سفری خاطره‌انگیز را برای خودتان و همراهانتان به ارمغان بیاورید. اما این نکته را فراموش نکنید که در جنگل توسکستان گرگان درختان خشک و کهنسال زیادی هستند که شما باید از آن‌ها دور بمانید تا در برابر حوادث احتمالی از خود مراقبت به عمل بیاورید. 

به‌علاوه وقتی که در حال جنگل‌گردی هستید نیز می‌توانید به دیدن یک دشت زیبا به‌نام «سرعلی‌‌آباد» در قسمت جنوب غربی جنگل توسکستان گرگان بروید. یکی از دیدنی‌های این دشت زیبا، پوشش استپی این منطقه و درختان اُرس آن است که جلوه‌ زیبا و منحصربه‌فردی را به طبیعت آن منطقه بخشیده است. همچنین در شرق جنگل‌های توسکستان گرگان، رشته کوه‌هایی به‌نام آهای چالچالیان و پیگرد‌کوه نیز قرار دارد.

رزرو هتل 5ستاره با سه کلیک خوبه

پوشش گیاهی و جانوری جنگل توسکستان گرگان 

همان‌طور که در قسمت معرفی جنگل توسکستان گرگان گفتیم، این جنگل دارای پوشش گیاهی بسیار غنی است. شما چه پیاده و چه‌ سواره باشید از دیدن درختان بلوط کهنسال و جوانی که سرتاسر این جنگل را در برگرفته به وجد می‌آیید. همچنین می‌توانید ساعت‌های متمادی زیر سایه درختان بلوط و توسک، آرامش گمشده خود را بیابید. یکی دیگر از زیبایی‌های جنگل توسکستان گرگان این است که شما می‌توانید همانطور که در میان این جنگل رویایی سفر می‌کنید، از دیدن پرواز گنجشک‌سانانی مانند سار، دارکوب، قرقاول خزری، کبک و بلدرچین و کبوتر جنگلی لذت ببرید. همچنین گونه‌های دیگر جانوری مانند شاهین، قوش، قرقی و عقاب و حیوانات درنده‌ای مانند گرگ، گراز، خرس و روباه هم در جنگل توسکستان گرگان مشاهده شده است.

جاذبه‌ های دیدنی اطراف جنگل توسکستان گرگان

در تمامی مناطقی که جزو مناطق توریست‌پذیر و پررفت‌وآمد هستند، بسیاری از جاذبه‌های دیدنی دیگر نیز وجود دارد. جنگل‌ توسکستان که در 5 کیلومتری گرگان و در جاده ناهارخوران بوده و مساحتی بالغ‌بر 185 هکتار دارد نیز از چنین مزیتی برخوردار است. در ادامه ما چند‌تا از بهترین جاذبه‌ های دیدنی اطراف جنگل توسکستان گرگان را به شما معرفی خواهیم کرد.

1. کاروانسرای قزلق 

یکی از جاذبه‌ های دیدنی که در اطراف جنگل توسکستان گرگان وجود دارد، کاروانسرای قزلق نام دارد. این کاروانسرا که از جنوب شهر گرگان و در فاصله 35 کیلومتری این شهر واقع شده است، در میان جنگل‌های انبوه و مرتفع چهارباغ و شاه‌گوه قرار گرفته؛ همچنین از سمت شمال به دشت گرماست و روستای توسکستان منتهی می‌شود. به‌علاوه از سمت جنوب نیز به روستای قدیمی سرعلی‌آباد و چهارباغ و همچنین از سمت شرق و غرب به دامنه‌های خرم، سبزجنگل و دره‌های عمیق نیز ختم می‌شود. کاروانسرای قزلق که در ایام قدیم به‌خاطر رفت‌وآمدهای تجاری و مسافرتی فراوان آن منطقه در دل این ناحیه کوهستانی بنا شده، پل ارتباطی میان دشت گرگان با جاده اصلی و همچنین  جاده قدیمی خراسان و فلات مرکزی ایجاد می‌کرده. اما متاسفانه به‌دلیل ایجاد راه‌های ارتباطی جدید در گرگان از اهمیت آن کاسته شد. کاروان‌سرای قزلق از نوع ساخت خود منحصربه‌فرد می‌باشد؛ چرا که مصالح به‌کاررفته در این کاروانسرا از سنگ، ملات، گچ، آهک و ساروج و به‌طور کلی مصالح بومی استفاده شده است. 

طراحی داخلی این بنای باستانی که در سال 1379 جزو آثار باستانی ثبت شد، دارای سبکی سرپوشیده با پلان‌های مستطیلی‌شکل بوده. همچنین در جهت شمالی ورودی بنا طاق‌های هلالی‌شکلی وجود دارد. به‌علاوه در این کاروانسرا حجره‌هایی به‌شکل جزیره‌مانند درست کرده‌اند که تقسیم‌کننده فضای داخلی هستند. وقتی وارد حجره‌ها می‌شویی، ‌محفظه‌ای را می‌بینید که برای زمانی که هوا سرد بوده در آن آتش روشن می‌کردند. در ایام قدیم چون این کاروانسرا در یک منطقه کوهستانی بوده باید با پای پیاده و یا با اسب و الاغ برای بازدید می‌رفتند؛ اما الان شما می‌توانید با تهیه بلیط اتوبوس گردشگری از کاروانسرای قزلق که از جاذبه های دیدنی اطراف جنگل توسکستان گرگان به شمار می‌آید، دیدن کنید.

ساعت بازدید از کاروانسرای قزلق در گرگان:

9 صبح تا 9 شب 

هزینه ورودی:

رایگان

2. چشمه باغ سرهنگ 

یکی دیگر از جاذبه ‌های دیدنی نزدیک به جنگل توسکستان در گرگان، چشمه باغ سرهنگ نام دارد. این چشمه در 4 کیلومتری روستای توسکستان قرار گرفته است. چشمه باغ سرهنگ که در منطقه گرمابدشت قرار گرفته، از درون سنگ‌های داخل کوه به سطح زمین سرازیر می‌شود. سرچشمه چشمه باغ سرهنگ از درون یک ملک شخصی بیرون می‌آید که از طریق لوله‌کشی به جاده توسکستان و شاهرود منتقل می‌شود. آب این چشمه نیز بسیار خنک و گوارا است.

3. پارک جنگلی النگدره 

یکی دیگر از جاذبه‌ های دیدنی که در اطراف جنگل توسکستان گرگان قرار گرفته است، پارک جنگلی النگدره نام دارد. این پارک جنگلی با مساحتی بالغ‌بر 185 کیلومتر در 5 کیلومتری جنوب غربی گرگان در جاده ناهارخوران واقع شده است. پارک جنگلی النگدره با چشم‌انداز بی‌نظیری که دارد، به عنوان یکی از 7 منطقه نمونه گردشگری ایران و همچنین یکی از پارک‌های جنگلی شاخص شمال کشور نیز به حساب می‌آید. سرتاسر جنگل النگدره را درختانی مانند انجیلی، ممرز، توسکا، لرگ، افرا، بلوط، بید، شیردار و خردمندی پوشانده است . یکی از جاذبه‌های دیگر این پارک که از شمال تا جنوب آن امتداد یافته، رودخانه قلاشی نام دارد. همچنین در این پارک 3 چشمه نیز وجود دارد. از امکانات دیگر پارک النگدره در نزدیکی جنگل توسکستان گرگان می‌توان از نمازخانه، سرویس ‌بهداشتی، زمین‌ ورزشی، اردوگاه، ساختمان نگهبانی، پارک کودک، فروشگاه و مجتمع تفریحی نام برد. 

4. پارک قرق

یکی دیگر از جاذبه‌ های دیدنی که در اطراف جنگل توسکستان گرگان قرار گرفته، پارک قرق نام دارد. این پارک با مساحتی حدود 650 هکتار در ضلع جنوبی جاده تهران-مشهد، از بخش شمالی به منطقه محافظت‌شده چل‌چلی، بین علی‌آباد کتول و گرگان، واقع شده است. پارک قرق که در 24 کیلومتری گرگان در جلگه‌ای‌ترین منطقه این شهر قرار گرفته، از بهترین تفرجگاه‌های این منطقه نیز به حساب می‌آید. ارتفاع این پارک از سطح آب دریا 150 متر بوده، همچنین کوتاه‌ترین نقطه این پارک 40 متر و بلندترین نقطه آن 600 متر اندازه‌گیری شده است. یکی از ویژگی‌های جانوری این پارک وجود نوعی گوزن قرمز ایرانی است که در داخل حصار بزرگی از آن‌ها محافظت می‌شود. همچنین به‌غیر از گوزن‌های رو به انقراض ایرانی، شما با جانوران دیگری مانند خوک، خرس جنگلی و حیوانات دیگر هم روبه‌رو می‌شوید. علاوه‌بر آن، پوشش گیاهی منحصربه‌فرد این پارک درختان بلوط، انجلی، نمدار، آزاد، افرا، ممرزستان، توسکا قشلاقی ، خردمند و درختچه‌‌های بسیار دیگری را هم در بر می‌گیرد. 

همچنین از نزدیک‌ترین جاذبه‌های گردشگری به پارک قرق می‌توان به موزه مردم‌شناسی علی‌آباد کتول و جنگل جبین نیز اشاره کرد. از دیگر امکانات این پارک می‌توان به رستوران، بوفه، دکه‌ها و فروشگاه‌های خوراکی، محل بازی کودکان،سرویس بهداشتی، پارکینگ، ساختمان حراست، مسیرهای مناسب برای پیاده‌روی و آسفالت، مکانی برای نگهداری حیوانات و همچنین آلاچیق‌ها و سکوهای چوبی که برای اقامت گردشگران در ضلع شمالی پارک درست شده، اشاره کرد. در پارک قرق دو حلقه ‌چاه نیز وجود دارد که با لوله‌کشی با بهترین کیفیت در سرتاسر پارک قابل استفاده و نوشیدن است. 

5. روستای زیارت 

از دیگر جاذبه ‌های دیدنی و توریستی که در نزدیکی جنگل توسکستان گرگان است، روستای زیارت نام دارد. این روستای زیبا در یک جاده پرپیچ‌وخم 7 کیلومتری با مناظر زیبا، خارج از شهر گرگان قرار دارد. طی کردن این مسیر برای طبیعت‌گردان حرفه‌ای که حتی گاهی پیاده این مسیر را طی می‌کنند خسته کننده نیست؛ زیرا طی این مسیر با طبیعت زیبا با رستوران‌ها، کیوسک‌ها و دکه‌های مختلف روبه‌رو می‌شوید که بر جذابیت آن می‌افزاید. در پایان این مسیر 7 کیلومتری به یک جاده سنگ‌فرش‌شده می‌رسید که نشانه رسیدن شما به این روستای زیبا است. این روستای زیبا در 1000 کیلومتری سطح دریا با اختلاف درجه 10 تا 15 از شهر گرگان و فاصله کم آن با مرکز شهر به یک منطقه گردشگری و ییلاقی آماده پذیرایی از توریست‌ها است. 

شما به‌محض ورود به روستای زیارت، در نزدیکی جنگل توسکستان گرگان، اول از هرچیز خانه‌های بزرگ ویلایی را می‌بینید که با بافت قدیمی شهر کاملا ترکیب و ادغام شده‌اند. در بافت قدیمی شهر، شما با کوچه‌‌پس‌‌کوچه‌های تودرتویی روبه‌رو می‌شوید که خانه‌های قدیمی دوطبقه به‌شکل خاصی در کنار هم ساخته شده‌اند. مصالح به‌کار‌رفته در این خانه‌ها سنگ و چوب است؛ همچنین برای جلوگیری از رطوبت، کف این خانه‌ها از فاصله نیم تا یک متری زمین قرار گرفته‌اند. خانه‌های روستای زیارت بافت قدیمی دارند که مورد ثبت ‌ملی نیز قرار گرفته است. ازجمله این خانه‌ها که تعداد آنان به 40 تا می‌رسد می‌توان به کفترخوسه، شهربَت و محوطه پشتلام اشاره کرد. 

این روستا آبشارهایی به‌نام‌های آبشار دوقلو در 5 کیلومتری روستا، آبشار دره تل‌انبار با فاصله 53 کیلومتری از روستا و همچنین آبشار خال‌دره که با نام جل‌دُره نیز شناخته می‌شود است. از دیگر اماکن تفریحی این روستا می‌توان به چشمه آب ‌گرم زیارت و اماکن مذهبی زیارتی به‌نام‌های آستان مقدس امام‌زاده عبدالله و گورستان تاریخی آن، آستان امام‌زاده علی‌ابن موسی‌ابن جعفر مشهور به عظیم حسینی، امام‌زاده صالح و بابا قنبرسر اشاره کرد. همچنین از دیگر تفریحات روستای زیارت، کوهنوردی کردن، جمع‌آوری و چیدن داروهای گیاهی منحصر‌به‌فرد و میوه‌های خوشمزه اشاره کرد. پیشنهاد می‌کنیم بعد از بازدید از جنگل توسکستان گرگان، به روستای زیارت بروید و اوقات خوشی را همراه با خانواده‌تان سپری کنید.

6. روستای چهارباغ 

یکی دیگر از جاذبه‌ های دیدنی اطراف جنگل‌ توسکستان گرگان، روستای چهارباغ نام دارد. برای رسیدن به این روستای زیبا باید از یک جاده پرپیچ‌وخم با شیب تند مانند جاده چالوس بگذرید تا به روستای چهار‌باغ برسید. جاده منتهی به روستا، گرگان را که در 155 متری سطح دریا واقع شده به ارتفاعات شاهکوه، گاوکشان و تل‌‌انبار در ارتفاع 3 ‌هزار متری وصل می‌کند و سپس به شاهرود متصل می‌شود. این روستا در دهستان استرآباد جنوبی در 56 کیلومتری گرگان قرار دارد. پوشش گیاهی این منطقه از نوع مختلف پهن‌برگ‌های حاشیه جنوب دریای خزر مانند بلوط ، توسکا، ممرز، افرا، انجیلی، زبان گنجشک، بارانگ، سرخدار، شمشاد، لرگ، خردمند و آزاد انجیلی است. همچنین ازگیل، زالزالک، زغال‌اخته، آلوچه ‌وحشی، خاس و کوله‌‌خاس نیز درختچه‌های بخش جنوب‌ شرقی چهارباغ هستند. به‌علاوه مناطق جنوب، غرب و شمالی هم از جنگل‌های ارس پوشیده شده است. 

روستای چهارباغ از نظر اکوسیستم یکی از غنی‌ترین مناطق استان گلستان محسوب می‌شود. در این منطقه صدها گونه پرنده، خزنده و پستاندار مانند سار، دارکوب، قرقاول خزری، کبک و بلدرچین، کبوتر، شاهین، قوش، قرقی، جغد و عقاب، گرگ، گراز، خرس، روباه، سمور، شغال، خارپشت، موش‌جنگلی، گربه وحشی و گورکن وجود دارد. البته یکی از جاذبه‌های بی‌نظیر این پارک که در حاشیه جاده می‌توانید از دیدن آن لذت ببرید، دیدن قوچ، بز، میش و کل است. از جاذبه‌های دیگر روستای چهارباغ در نزدیکی جنگل‌ توسکستان گرگان، وجود آبشارهای کوچک و بزرگ در این منطقه و سه مکان تاریخی به‌نام قزقلعه، کاروانسرای قزلق و کاروانسرای رباط سفید را می‌توان نام برد.

7. رودخانه گرمابدشت

یکی دیگر از جاذبه‌ های دیدنی دیگری که در اطراف جنگل توسکستان گرگان وجود دارد، رودخانه گرمابدشت است. رودخانه گرمابدشت، از تلاقی آب چل‌چلی با ریزآبه‌ای که از دامنه شمال شرقی کوه یزدکی واقعه در اسب چر سرچشمه گرفته شده است، در فاصله 27 کیلومتری جنوب شرقی شهر گرگان قرار دارد. این رودخانه در همان نقطه با نام جدید رودخانه باغ ‌شاه از سمت دره جنوبی کوه اولنگ به‌سمت غرب حرکت می‌کند. در ادامه در منطقه‌ای به‌نام سفالین با آب قزاق ترکیب می‌شود و به گرمابدشت تغییر نام داده و در  دامنه‌ غربی اولنگ با آب جوزولی هم مسیر می‌شود. سپس به‌سمت روستای توسکستان از منطقه غولهاسنگ می‌گذرد. رودخانه گرمابدشت به مسیر اولش ادامه می‌دهد و پس از عبور از دامنه‌ غربی تپه ابراهیمو به دشت گرگان می‌رسد. اما سفرش به اینجا نیز ختم نمی‌شود؛ این رودخانه با دیه‌دار ترکیب می‌شود و بعد از روستاهای فیض‌آباد و الو کلاته، بالاخره سفرش به‌پایان می‌رسد و به رودخانه نقره‌سو می‌ریزد. 

8. دشت سرعلی‌آباد 

یکی دیگر از جاذبه‌ های دیدنی که در نزدیکی‌ جنگل توسکستان گرگان قرار دارد، دشت سرعلی‌آباد است. این دشت زیبا که در 18 کیلومتری گرگان و در ارتفاعات جنگل توسکستان بوده، از غرب به کوه‌های زیارت و از شرق به پیگرد‌کوه نزدیک است.دشت سرعلی‌آباد وسعتی بالغ‌بر 2500 هکتار داشته، 3200 متر بالاتر از سطح دریا و در ارتفاع 1800 متری قرار گرفته است. دشت سرعلی‌آباد 255  گونه گیاهی دارد که به 177 جنس و 52 خانواده تقسیم‌بندی شده است. از مهمترین گونه‌های گیاهی دشت سرعلیآباد می‌توان به بومادران، زرشک، ارس، درمنه‌کوهی، گاوزبان، پلاخور، پونه، برازمبل، نعناع، چای‌کوهی، اونو آویشن، کلپوره، بارهنگ و اسفند اشاره کرد. آب مورد نیاز این دشت پهناور و زیبا نیز از چشمه‌ و چاه تامین می‌شود.

بهترین زمان برای بازدید از جنگل توسکستان گرگان

کمتر گردشگری را می‌توانید ببینید که از قدم زدن و یا کمپینگ کردن در دل طبیعت بکر و زیبا لذت نبرد. جنگل توسکستان گرگان هم یکی از جاهایی است که چنین طبیعت بکر و منحصربه‌فردی دارد. جاده‌ بی‌نظیر و مناطق گردشگری دیگری که در دورونزدیک جنگل توسکستان گرگان هستند، امکان اقامت چندروزه را برای گردشگران فراهم آورده‌اند. اما این سوال شاید برای شما طبیعت‌گردان پیش بیاید که چه وقت از سال زمان بهتری برای بازدید از جنگل توسکستان گرگان است؟ جواب این سوال برمی‌گردد به هدف سفر گردشگر، مثلا اگر از آن دسته از توریست‌های عاشق پاییز باشید که دوست‌دارید زیر باران و یا روی برگ‌های پاییزی قدم بزنید یا در زیر رگبار برف زمستانی مانند آهوی گریزپا به جست‌و‌خیز بپردازید یا در هوای مرطوب بهاری به آواز جنگل در فصل رویش گوش دهید و یا به‌دنبال سایه در گرماگرم روزهای داغ تابستان هستید؛ تمامی فصل‌های سال برای شما خوش‌موقع‌ترین وقت سال هستند. اما بهترین فصلی که می‌توانید بدون نگرانی از اتفاقات طبیعی به جنگل توسکستان گرگان بروید، فصل بهار و تابستان خواهد بود.

وسایلی که هنگام بازدید از جنگل توسکستان گرگان باید همراه خود ببریم

برای طبیعت‌گردی در دل جنگل توسکستان گرگان، همیشه به‌اقتضای زمانی که به دل جنگل می‌زنید وسایل مورد نیازی مانند لباس‌های مناسب با آب‌‌وهوا که لایه‌های مختلف جذب رطوبت داشته باشد، کفش‌های مناسب کوهنوردی و پیاده‌روی، نقشه‌یاب و قطب‌نما، چاقو یا ابزار چندکاره، جعبه‌ کمک‌های اولیه، چادر مسافرتی و آب آشامیدنی و خوراکی همراه خود داشته باشید.

چگونه به جنگل توسکستان گرگان برویم؟

یک گردشگر همین که قصد سفر کند، می‌تواند از جاده‌های مختلفی به این جنگل زیبا برسد. برای مثال می‌توانید از جاده‌ هراز و یا فیروزکوه به‌سمت ساری یا بهشهر بروید و از آن‌جا به 13 کیلومتری گرگان که رسیدید از سمت راست به جاده‌ فرعی توسکستان بپیچید و بعد از 15 کیلومتر به اولین قسمت از جنگل توسکستان می‌رسید. اگر از سمت مشهد خواستید به این جنگل زیبا بیاید نیز بهتر است از جاده‌ آسیایی بیاید. سپس، بعد از عبور از جنگل گلستان در 13 کیلومتری گرگان به سمت چپ، یعنی جاده فرعی توسکستان بپیچید. از این مسیر جاده‌های شاهرود به گرگان هم می‌گذرد.

کلام آخر سه کلیک در مورد سفر به جنگل توسکستان گرگان

جنگل توسکستان که در 18 کیلومتری گرگان واقع شده است، منطقه‌ای با طبیعت بکر و زیبا بوده که شما چه به‌عنوان یک توریست طبیعت‌گرد و چه با خانواده و دوستان‌تان می‌توانید ساعت‌های خوشی را  در آن‌جا بگذرانید. ما در این مقاله شما را با جنگل توسکستان گرگان، جاذبه‌های دیدنی اطراف آن، بهترین زمان بازدید از این جنگل، وسایل مورد نیاز و مسیرهای رسیدن به جنگل آشنا کردیم. امیدواریم که از خواندن این مقاله لذت برده باشید. بعد از اینکه به جنگل توسکستان گرگان رفتید، تجربه خود را از این بازدید با ما در میان بگذارید.

رزرو تور ارزان فقط با سه کلیک خوبه