قلعه کونسیرژری پاریس و سرنوشت عجیب ماری آنتوانت !

پاریس آنقدر بنای قدیمی دارد که انگار در تاریخی زنده نفس می‌کشد. از لوور گرفته تا نوتردام تا سوربن، پاریس، شهری است که توانسته گذشته خود را حفظ کند. یکی از آثار به جامانده از تاریخ این شهر، قلعه سلطنتی قرون وسطایی کونسیرژری در جزیره ایل دولاسیته (Ile de la Cité) است که یکی از قدیمی‌ترین قلعه‌های پاریس به شمار می‌رود.

این قلعه تاریخی در قرن 14 به طور رسمی با نام پَله دو لاسیته یا کاخ شهر شناخته می‌شد. علت این نامگذاری به فیلیپ چهارم برمی‌گردد که تصمیم گرفت برای نمایش قدرت و ثروت خود، این کاخ را بسازد که البته در قرون وسطی جزئی از بهترین کاخ‌ها در جهان به حساب می‌آمد.

اما چرا به کونسیرژری تغییر نام داد؟ در اواخر قرن 14 که پادشاهان تصمیم گرفتن مکان دیگری را برای اقامت انتخاب کنند؛ به همین دلیل این قلعه برای انجام امور اداری به پارلمان واگذار شد و از آنجایی که سرپرستی این مکان به دست فردی به نام کونسیرژر بود، این نام رویش ماند.

در این مقاله همراه ما باشید تا درمورد تاریخ قلعه کونسیرژری پاریس و حقایق آن بیشتر بدانیم.

تور پاریس را رزرو کرده اید؟

اولین ساخت و ساز در قلعه کونسیرژری پاریس به دوران قبل از میلاد برمی‌گردد

در طول عصر آهن بین 250 تا 225 سال قبل از میلاد، قبیله‌ای از سلتیک به نام پاریسی در سواحل رود سن ساکن شدند. آنها در قرن دوم قبل از میلاد شروع به ساختن نوعی قلعه محصور به نام اوپیدرم کردند. برخی از مورخان بر این باورند که این مکان در اطراف ایل د لا سیته، جایی که اکنون دژبانی وجود دارد، بوده است.

در سال 58 قبل از میلاد، رومی‌ها به این قبیله حمله کردند و منطقه را تحت سلطه خود درآورند و آنجا را لوتتیا نامیدند. سپس قلعه‌ای را بر روی جزیره ایل دولااسیته بناکردند که برخی از پایه‌های آن امروزه نیز وجود دارد. 

قلعه باستانی کونسیرژری چه زمانی به کاخ سلطنتی تبدیل شد؟

پس از رومیان، کلوویس، پادشاه فرانک‌ها آمد و پاریس را پایتخت خود کرد و تا زمان مرگش در سال 511 بعد از میلاد در آن قلعه باستانی زندگی کرد. بعدها، شارلمانی، جانشین او، امپراتوری را به شرق گسترش داد و آخن را پایتخت خود کرد و پاریس را نادیده گرفت.

در قرن دهم، پادشاهان کاپتی، هیو کاپت و نوادگانش، کاخ ایل دولاسیته را دوباره به عنوان پایتخت خود انتخاب کردند و قلعه قدیمی را به یک قصر سلطنتی تبدیل کردند. اینگونه شد که دیوارها بازسازی شدند، دروازه‌ها ساخته شدند و تالارهای بزرگی به آن افزوده شد.

اقامتگاه سلطنتی که نقش یک ساختمان دولتی را نیز داشت

در قرون وسطی، اقامتگاه سلطنتی نقش ساختمان دولتی را نیز داشت. بیایید در کنار هم به بخش‌های مختلف این کاخ نگاهی بیندازیم:

اتاق ملاقات اشراف و همچنین مکان برگزاری جلسات شورای سلطنتی، اقامتگاه پادشاه، کلیسای کوچک اختصاص داده شده به سنت نیکلاس، اتاق نظارت بر مدیران دولتی، دادگاه عالی، اتاق حسابداری و خزانه‌داری پادشاهی، دادگاه مدنی (جلسات رسیدگی به پرونده‌های مدنی و جنایی) و همچنین چندین دفتر برای پشتیبانی مدیریت مالی، اداری و سیستم قضایی.

امروزه در قلعه کونسیرژری پاریس، مکان‌های زیر از قرون وسطی به جا مانده‌اند:

راهروی بزرگ برای نگهبانان مسلح، اتاق نگهبانی و آشپزخانه‌های بزرگی که توسط پادشاه ژان لو بون ساخته شد؛ جایی که می‌توانستند مواد غذایی را مستقیماً با قایق‌ها از رودخانه سن تحویل بگیرند.

تور گروس در قلعه کونسیرژری پاریس چیست؟

در قرن دوازدهم در مرکز قلعه کونسیرژی پاریس، یک برج وجود داشت که به تور گروس معروف بود. این بنا که در قرن دوازدهم ساخته شد، 11.7 متر عرض و دیواره‌هایی با صخامت 3 متر داشت. این برج تا سال 1776 وجود داشت و بعد از آن تخریب شد. امروزه این قلعه دارای چهار برج در امتداد رود سن است که قدمت همه آن‌ها به قرون وسطی برمی‌گردد.

قدیمی‌ترین برج در قلعه کونسیرژری کدام است؟

قدیمی‌ترین برجی که در حال حاضر در قلعه کونسیرژری پاریس وجود دارد، برج بُنبِک است که در سمت راست قلعه واقع شده‌است. این بنا بین سال‌های 1226 و 1270 در زمان سلطنت پادشاه لوئیس نهم ساخته شد.

این برج در ابتدا یک طبقه کوتاه‌تر از برج‌های دیگر بود، اما برای مطابقت با ارتفاع دیگر برج‌ها در قرن نوزدهم بازسازی شد.

برج‌های مرکزی قلعه کونسیرژی پاریس کدامند؟

دو برج Tour de César  وTour d’Argent ، برج‌های مرکزی قلعه کونسیرژی پاریس هستند که در قرن چهاردهم ساخته شده‌اند.

هر کدام از این برج‌ها چهار طبقه دارند که طبقات بالا برای منشیان دادگاه اعم از جنایی و مدنی، و طبقات پایین شامل سلول‌های زندان است.

ساعت کونسیرژری قدیمی‌ترین ساعت عمومی در پاریس

این ساعت که توسط پادشاه ژان لو بون در سال 1350 بنا شد، اولین ساعت عمومی در پاریس است که هانری بویک آن را ساخت. این ساعت طلاکاری‌شده و پرزرق و برق در دورانی که مردم ساعت مچی نداشتند، آن‌ها را از زمان باز و بسته شدن مغازه‌ها و دیگر اتفاقات مهم آگاه می‌کرد.

درباره کلیسای سن شاپل قلعه کونسیرژری پاریس

در انتهای قلعه کونسیرژری جزیره د لاسیته پاریس، کلیسای سنت شاپل را خواهید دید که در قرن سیزدهم توسط پادشاه لوئیس نهم، که بعدها به نام سنت لوئیس شناخته شد، ساخته شده‌است.

سنت لوئیس اشیا مقدس را از امپراطوری قسطنطیه (ترکیه امروز) خریداری کرد و این کارش باعث شد تا پاریس به عنوان دومین پایتخت مسیحیت در جهان شهرت پیدا کند. از مهم‌ترین اشیایی که در این کلیسا وجود دارد، تاج خار مسیح و بخشی از صلیب او است که از ارزش بالایی برخوردار است.

طبقه پایین این کلیسا به عنوان کلیسای محلی برای پاریسی‌ها استفاده می‌شد. درحالی که طبقه بالایی فقط مخصوص پادشاه و خانواده سلطنتی بود.

امروز وقتی وارد کلیسا می‌شوید، محو زیبایی پنجره‌های شیشه‌ای رنگارنگ و باشکوه کلیسای خواهید شد. حدود نیمی از آنها اصلی هستند، در حالی که بقیه در طول اعصار بازسازی شده‌اند.

ناگفته نماند که این کلیسا یکی از مهم‌ترین بناهای هنر قرون وسطی در پاریس محسوب می‌شود.

دادگاه‌های حقوقی قلعه کونسیرژری پاریس

در حالی که کاخ دولاسیته در بسیاری از سال‌های قرون وسطی دارای دادگاه‌های حقوقی بود، پس از انقلاب 1789 بود که نقش این دادگاه به عنوان یک دادگاه اصلی پررنگ شد و به عنوان دادگاه و زندان تحت اختیار شهردار پاریس قرار گرفت.

ماجرای محکومیت ملکه ماری آنتوانت در دادگاه انقلاب کاخ دولاسیته

مشهورترین زندانی در کاخ دولاسیته پاریس، ملکه ماری آنتوانت بود. پس از اعدام پادشاه سابق لوئیس شانزدهم، انقلابیون سر اینکه با ملکه سابق چه کار کنند، با یکدیگر مشورت کردند و درنهایت تصمیم گرفتند که برای خلاص شدن از شر ملکه، او را در دادگاه انقلاب به اتهام خیانتی بزرگ (به زادگاهش اتریش)، هرزگی و روابط محارم با پسر جوانش لوئی چارلز محاکمه کنند.

دادگاه انقلاب در سال 1793 در کاخ د لاسیته تأسیس شد و ماری آنتوانت به آن معرفی شد.

پسر 7 ساله ملکه را از مادرش جدا کردند و مجبورش کردند تا شهادت بدهد که ماری آنتوانت او را مورد آزار و اذیت قرار می‌داده‌است. ملکه نیز در دادگاه اعلام کرد که آن‌ها توهین بزرگی به او به عنوان یک زن و یک مادر کرده‌اند.

درنهایت نیز پس از یک دادگاه نمایشی دو روزه، او به تمام اتهامات، مجرم شناخته شد و به اعدام محکوم شد.

ماری آنتوانت حدود 10 ماه پس از شوهرش، در 16 اکتبر 1793، در جایی که اکنون میدان کنکورد پاریس نامیده می‌شود، سر بریده شد و جمعیت برایش هو کشیدند.

زندانی شدن ماکسیمیلیان دو روبسپیر انقلابی در قلعه کونسیرژری پاریس

اگر ماری آنتوانت مشهورترین زندانی قلعه بود، دومین زندانی معروف، دشمن او، ماکسیمیلیان دو روبسپیر بود.

روبسپیر یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های انقلاب فرانسه و مسئول حکومت وحشت بود. او یکی از رهبرانی بود که علیه پادشاه و ملکه کار کرد و عاشقانه به آرمان جمهوری اعتقاد داشت.

او به عنوان بخشی از کنوانسیون ملی (که در آن زمان کم و بیش رئیس دولت بود)، برای حق رای مردانه جهانی و باطل کردن برده‌داری مبارزه کرد. با این حال، روبسپیر در اقدامات خود برای رسیدن به اهدافش (یعنی فرستادن مردم به مرگ و ترور آن‌ها) آنقدر مسر بود که درنهایت دستگیر و زندانی شد. روبسپیر تنها چند ساعت پس از ورودش، حدود 8 ماه پس از ماری آنتوانت در ژوئیه 1794، توسط گیوتین سر بریده شد.

راهروهای زندان قلعه کونسیرژری که لقب خیابان‌های پاریس را به خود گرفت!

زمانی که انقلاب فرانسه تمام شد، یک دوره بی‌ثباتی بزرگی در فرانسه پیش آمد. فرانسه به جنگ داخلی با چندین جناح انقلابی وارد شد که همگی مدعی قدرت بودند. قتل‌عام‌ها کماکان مانند قبل معمول بود؛ مانند قتل عام سپتامبر در سال 1792، زمانی که حدود 1500 زندانی در طی 4 روز توسط اوباش لینچ کشته شدند.

ارقام دقیقی در دست نیست، اما برآوردها نشان می‌دهد که حدود 25000 نفر در طول سلطنت ترور، از جمله چن تن از اعضای دربار سلطنتی، با گیوتین قتل عام شدند.

آن‌قدر قضاوت‌ها و اعدام‌ها در قلعه کونسیرژری پاریس انجام می‌شد که راهروی سلول‌های زندان لقب «خیابان پاریس» را به خود اختصاص داد.

هنگامی که دادگاه انقلاب سرانجام در 7 مه 1795 لغو شد، رکورد اعدام 2780 نفر را در 718 روز را دارا شد.

 قلعه کونسیرژری پاریس مقر سیستم قضایی فرانسه است

پس از انقلاب فرانسه، کاخ کونسیرژری پاریس به مقر سیستم قضایی فرانسه تبدیل شد، اما همچنان به عنوان زندان نیز در زمان ناپلئون بناپارت کارش را ادامه می‌داد.

پس از شکست ناپلئون در نبرد واترلو، سلسله بوربن‌ها احیا شد و لویی هجدهم (برادر لویی شانزدهم) به عنوان پادشاه به سلطنت رسید. با این حال کاخ دولاسیته به نقش خود به عنوان مقر سیستم قضایی فرانسه ادامه داد.

کلیسای یادبود ماری آنتوانت و دیگر زندانیان سلطنتی در داخل کاخ دولاسیته وجود دارد

لویی هجدهم کلیسای کوچکی را در محل سلول ملکه برای ادای احترام به او ساخت. این کلیسای کوچک، هم بخشی از فضای سلول اصلی قلعه و هم درمانگاه مجاور زندان را اشغال کرده‌است؛ جایی که روبسپیر قبل از محاکمه و اعدام در آنجا نگهداری می‌شد.

حیاط زندان کونسیرژری پاریس، امروزه به یک باغ کوچک تبدیل شده‌است

 حیاط زندان قلعه کونسیرژریب امروزه به باغی تبدیل شده‌ که نیمکت‌ها و درختان زیبایی را در خود جای داده‌است. این حیاط که با دو طبقه سیاه‌چاله هم مرز است، توسط زندانیان زن برای پیاده‌روی در روز استفاده می‌شد.

 کاخ عدالت یک دادگاه در حال کار است

امروزه بخش‌هایی از موزه قلعه کونسیرژری پاریس و کلیسای سن شاپل، به عنوان آثار تاریخی ملی طبقه‌بندی شده‌است و می‌توانید از آنجا بازدید کنید. با این حال، بخشی که شامل کاخ عدالت است، هنوز به عنوان یک دادگاه مشغول به کار است و بنابراین برای عموم بسته است. اما دیگر، زندانیان را در خود نگه نمی‌دارد.

آیا قلعه کونسیرژری ارزش بازدیدکردن دارد؟

داخل دژبانی کاخ که عمدتا خالی است. در چند سلول زندان کاخ، برای نشان دادن شرایط آن دوران و لمس بیشتر فضای آن، وسایلی طبق شرایط آن موقع چیده شده‌است. چیزهای زیادی برای خواندن و تجربه کردن در قلعه کونسیرژری پاریس وجود دارد، با این حال بعید است که بچه‌های کوچک را خوشحال کند. اگر شیفته تاریخ هستید، بازدید از این قلعه به شما توصیه می‌شود.

امروزه قلعه‌ی کونسیرژری، حکم بنای تاریخی ملی و جاذبه‌ای گردشگری دارد و هرچند که دسترسی به تمام نقاط آن ممکن نیست، اما گردشگران بسیاری علاقه‌مندند تا این مکان پرماجرا و تاریخی را از نزدیک مشاهده کنند.

بهترین زمان برای رفتن به قلعه کونسیرژری پاریس چه زمانی است؟

فضای قلعه به‌خصوص منطقه اطراف سلول ماری آنتوانت بسیار باریک است؛ بنابراین به سرعت شلوغ می‌شود. توصیه می‌کنیم صبح‌ها به بازدید از کاخ دولاسیته بروید تا بتوانید در اوقات فراغت خود از همه جای آن دیدن کنید.

کلام پایانی

همانطور که در این مقاله خواندید، قلعه کونسیرژری پاریس، ساختمان مهمی در دوران انقلاب فرانسه به شمار می‌آمد. زندانیان زیادی در دادگاه‌های همین ساختمان حکم می‌گرفتند و در زندان‌‌های آن شب را به انتظار فرارسیدن روز محاکمه سر می‌کردند. از جمله چهره‌های مشهور زندانی در کاخ دولاسیته، ماری آنتوانت همسر لوئی شانزدهم و همچنین ماکسیمیلیان دو روبسپیر از اعضای تأثیرگذار انقلاب فرانسه را می‌توان نام برد. اگر به بازدید از قلعه وهم‌انگیز کونسیرژری رفتید، مشتاقیم که تجربیات خود را در قسمت نظرات این مقاله با ما درمیان بگذارید.

بلیط هواپیما پاریس را رزرو کرده اید؟